5.1 paragraaf deel 2 "hard water"

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Leerdoelen

• Je kunt het verschil benoemen tussen hard en zacht water.
• Je kunt uitleggen wat Duitse hardheid is. 
• Je kunt nadelen van het gebruik van hard water benoemen.
• Je kunt manieren beschrijven om water te ontharden. 

Wat is hard water?

Waarom schuimt zeep soms niet goed? Wat is die witte aanslag in de douche? Laten we het samen ontdekken!

                                    Denkvraag:

      Is het kraanwater bij jou thuis hard of zacht?

                            Wat is hard water?

Hard water bevat veel calcium (Ca²⁺) en magnesium (Mg²⁺).

Deze mineralen noemen we ook kalk.

Water met veel kalk is hard water.

               

Zeep schuimt slecht

Witte aanslag op kranen en douche

Harde of stijve kleding na het wassen

Zuiver water heet ook wel:

1. drinkwater
2. oppervlaktewater
3. gedestilleerd water
4. regenwater

Dit water is soms een beetje zuur

1. drinkwater
2. oppervlaktewater
3. gedestilleerd water
4. regenwater

Dit water vind je in zeven, rivieren, meren, beekjes en slootjes

1. grondwater
2. oppervlaktewater
3. gedestilleerd water
4. regenwater

Dit water vind je heel diep in de aarde

1. grondwater
2. oppervlaktewater
3. gedestilleerd water
4. regenwater

Duitse hardheid

De hardheid van water druk je uit in Duitse Hardheidsgraden (DH)

1 DH komt overeen met 7,1 mg Ca²⁺  per liter. De hardheid van drinkwater in Nederland is niet op alle plaatsen hetzelfde. 

De hardheid van water druk je uit
in Duitse Hardheidsgraden (DH):

1 DH = 7,1 mg Ca²⁺ per liter 

DH betekent

1. Deense Hardheid
2. Duitse Hardheid

Hard en zacht water

Hard water bevat een hoge concentratie opgeloste mineralen. De positieve ionen zijn vaak calcium of magnesiumionen. Hard water kan ontstaan als regenwater op een kalkhoudende bodem valt. Regenwater is een enigzins zure oplossing en reageert dan met het calciumcarbonaat in de kalkhoudende bodem. Hoe harder het water hoe meer van deze calcium of magnesiumionen er in het water zijn opgelost. Hard water zorgt ervoor dat zeep niet zo goed schuimt als in zacht water. Je kunt hard water dus herkennen als je er een zeep in probeert te laten schuimen. 

            Hard water

 *Water met veel opgeloste    

   calciumionen / magnesiumionen

*geeft kalkaanslag op     verwarmingselementen                                

Eenheid:

-Duitse Hardheid (DH)

-1 DH = 7,1 mg opgeloste calcium per liter water

            Zacht water

   *zit weinig kalk.

1 Duitse hardheid komt over een met ...... mg

Ca​2+​​

1. 5,1
2. 6,1
3. 7,1
4. 8,1

Bereken hoeveel mg er zit in
8,5 DH

Ca​2+​​

1. 51,85
2. 59,5
3. 60
4. 60,35

Hard water kan aanslag geven op onderdelen van bijvoorbeeld wasmachines, dit is calciumcarbonaat.
Hoe noem je deze aanslag?

1. ketelsteen
2. krijtaanslag
3. Duitse hardheid
4. waterontharder

Ontstaan ketelsteen

Bij het verhitten van hard water treedt de omgekeerde reactie van de vorming van hard water op. Door deze reactie ontstaat de vaste slecht oplosbare stof calciumcarbonaat.