hoofdstuk 2 burgers en stoommachines

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Geschiedenis H2

introductie en  paragraaf 1

Bekijk het filmje op de vorige slide. Sleep daarna de plaatjes en woorden naar het goede tijdvak.

Tijd van pruiken en revoluties

Tijd van burgers en stoommachines

Machines

Handwerk

Fabrieken

Zeilschip

Guillotine

Schrijf op wat allemaal in je opkomt als je aan de industriële revolutie denkt.

Industriële revolutie

1.1 De Industriële revolutie

§1.1

De industriële revolutie

A

Van handwerk naar machine

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen welke veranderingen de stoommachine veroorzaakte

Begrippen:

• stoommachnies
• fabrieken

B

oorzaken van de industrialisatie

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen hoe de economie veranderde met de komst van de stoommachine

Begrippen:

• industrialisatie
• industriële revolutie.

C

Gevolgen van de industriële revolutie

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen hoe de samenleving veranderde met de komst van de stoommachine.

Begrippen:

• arbeiders

Voor de tijd van fabrieken:

• Zomer: werken op platteland
• Winter: geld bijverdienen met werken aan huis: het thuis produceren van producten ( duur)
• Voor handelaren producten maken: eerst thuis daarna in een fabriek

§1.1

De industriële revolutie

A

Van handwerk naar machine

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen welke veranderingen de stoommachine veroorzaakte

Begrippen:

• thuiswerk 
• fabrieken
• industrialisatie

Komst fabrieken zorgde voor verandering:

In veel gebieden nam de landbouw en huisnijverheid af. Het aantal fabrieken groeide juist.

Dit noem je industrialisatie

§1.1

De industriële revolutie

A

Van handwerk naar machine

De industrialisatie zorgde voor verandering op economisch gebied:

• Mijnbouw werd heel belangrijk. Steenkool werd een belangrijke natuurlijke grondstof, want stoommachines werden op steenkool gestookt.

• Ook de ijzerindustrie werd steeds belangrijker. Machines, bruggen en spoorwegen werden van ijzer gemaakt.

• Thuiswerk en kleine werkplaatsen verdwenen, omdat er steeds meer fabrieken kwamen.

• Veel mensen die eerst in de landbouw werkten, waren niet langer eigen baas op hun boerderij. Zij gingen op vaste tijden werken in fabrieken. Daarvoor kregen zij een loon.

• Met machines konden in dezelfde tijd meer producten gemaakt worden. Daardoor werden veel producten goedkoper.

§1.1

De industriële revolutie

B

Van handwerk naar machine

§1.1

De industriële revolutie

c

oorzaken van de industrialisatie

• Eerste fabrieken in Nederland (NL) 1860

100 jaar later!!!

§1.1

De industriële revolutie

C

ooStoom, steden, spoor

De industrialisatie zorgde niet alleen voor grote veranderingen in de economie.

Er waren ook veranderingen op andere gebieden.

• Het landschap veranderde sterk. Bij steenkoolmijnen kwamen fabrieken. Ook werden er spoorwegen en kanalen aangelegd.

• Er ontstond milieuvervuiling: al die fabrieken hadden rokende schoorstenen, die vuile lucht uitstootten.

• Bij mijnen en fabrieken ontstonden nieuwe steden. Steeds meer mensen trokken van het platteland naar de stad, op zoek naar werk.

• Er ontstond een nieuwe groep mensen in de samenleving: de arbeiders. 

Vragen bij de film

§1.1

Industriële revolutie

A

Van handwerk naar machine                                                   Voorbeeld uit de film

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen welke veranderingen de stoommachine veroorzaakte

B

oorzaken van de industrialisatie

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen hoe de economie veranderde met de komst van de stoommachine

C

Gevolgen van de industriële revolutie

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen hoe de samenleving veranderde met de komst van de stoommachine.

Vragen bij de film

Maak alle vragen van 2.2

Vandaag starten / donderdag afmaken + samen nakijken

Hoe ver ben je?

1. mensen trokken van platteland naar de de mijnen en fabrieken op zoek naar werk. Bij mijnen en fabrieken . ontstonden nieuwe steden:  verstedelijking
2. Een nieuwe groep in de samenleving: arbeiders
3. landschap veranderde: er komen fabrieken/ spoorwegen en kanalen werden aangelegd.
4. Het milieu raakt vervuild

• Alle veranderingen bij elkaar noemen we industriële revolutie
• Vanaf 1800 dus moderne tijd

§1.1

De industriële revolutie

c

Gevolgen van de industriële revolutie

Leerdoel:

• Je kunt 4 gevolgen van de industriële revolutie noemen die niet economisch zijn

Begrippen:

• verstedelijking

• arbeiders
• industriële revolutie
• moderne tijd

 §1.2 Leven in een industriestad

§1.2

Leven in een industriestad

A

Het leven van arbeiders

Leerdoel:

• Je kunt de werk- en leefomstandigheden van arbeiders beschrijven

Begrippen:

• geen begrippen

B

Het leven van de burgerij

Leerdoel:

• Je kunt de werk- en leefomstandigheden van de gegoede burgerij beschrijven 

Begrippen:

• gegoede burgerij

C

Het liberalisme

Leerdoel:

• Je kunt twee belangrijke ideeën noemen die liberalen in de 19e eeuw hadden op het gebied van bestuur en economie

Begrippen:

• liberalen
• liberalisme
• kiesrecht

§1.2

Leven in een industriestad

B

Het leven van de burgerij

Leefomstandigheden gegoede burgerij en middenklasse:

• Kinderen gingen naar school
• Buiten spelen
• Vrouwen gegoede burgerij werkten niet
• Kinderen opvoeden
• Personeel aan het werk zetten

§1.2

Leven in een industriestad

B

Het leven van de burgerij

Onder de gegoede burgerij de middenklasse

• Winkeliers
• Onderwijzers
• Kantoorpersoneel

Kortom: beroep waar je een opleiding voor moet volgen / eigen bedrijf hebben. 

Waren minder rijk dan gegoede burgerij

Regering bestond uit liberalen, die veranderden niks aan de leefomstandigheden van de arbeiders.

§1.2

Leven in een industriestad

C

Het liberalisme

Leerdoel:

• Je kunt twee belangrijke ideeën noemen die liberalen in de 19e eeuw hadden op het gebied van bestuur en economie

Begrippen:

• liberalen
• liberalisme
• kiesrecht

Gegoede burgerij = groep mensen met veel geld en bezittingen, zoals fabriekseigenaren, advocaten, bankiers

• Grote huizen met tuinen
• Huizen hadden eigen wc
• Gezond voedsel en drinkwater

§2.3

Leven in een industriestad

B

Het leven van de burgerij

Leerdoel:

• Je kunt de werk- en leefomstandigheden van de gegoede burgerij beschrijven 

Begrippen:

• gegoede burgerij

§1.2

Leven in een industriestad

C

Het liberalisme

Belangrijke punten liberalisme:

• Regering zo min mogelijk bemoeien met economie
• Regering moest zich niet bemoeien met leven van de burgers
• Alle burgers zelfde grondrechten: vrijheid van meningsuiting/godsdienst
• Kiesrecht? Alleen voor de rijken 

Woonomstandigheden:

• Huizen lagen dicht bij fabrieken
• Vuile rook
• Kleine huizen
• Geen stromend water
• Geen riolering
• Slechte hygiëne, veel ziektes
• Door geldgebrek konden kinderen niet naar school

§1.2

Leven in een industriestad

A

Het leven van arbeiders

Arbeiderswoningen in Amsterdam. 1 gezin per kamer!

Werkomstandigheden:

• Lange dagen
• Nachtdiensten
• Lage lonen
• Hele gezin moest werken
• Werk was gevaarlijk en ongezond
• Ziek? Je verdiende niets
• Je kon zomaar ontslagen worden
• Ging je klagen, dan werd je ontslagen

§1.2

Leven in een industriestad

A

Het leven van arbeiders

Leerdoel:

• Je kunt de werk- en leefomstandigheden van arbeiders beschrijven

Begrippen:

• geen begrippen

Schrijf op wat allemaal in je opkomt als je aan de industriële revolutie denkt.

Industriële revolutie

Socialisten

Liberalen

Rijke burgers

Arbeiders

Willen vrijheid

Willen gelijkheid 

Willen kiesrecht voor iedereen

Willen kiesrecht voor mensen met een hoog inkomen

§2.4

Wat gebeurde er in de Nederlandse koloniën overzee?

A

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen hoe de koloniën Nederlands-Indië, Suriname en Nederlandse Antillen zijn ontstaan

Begrippen:

• koloniën

B

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen wat er gebeurde in Nederlands-Indië 

Begrippen:

• Grondstof

C

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen waarom veel Europese landen koloniën hadden.

Begrippen:

• libe
• liberalisme
• kiesrecht

§1.2

Wat gebeurde er in de Nederlandse koloniën overzee?

A

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen hoe de koloniën Nederlands-Indië, Suriname en Nederlandse Antillen zijn ontstaan

Begrippen:

• koloniën

§2.4

Wat gebeurde er in de Nederlandse koloniën overzee?

B

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen wat er gebeurde in Nederlands-Indië 

Begrippen:

• Grondstoffen

§1.2

Wat gebeurde er in de Nederlandse koloniën overzee?

A

Leerdoel:

• Ik kan uitleggen waarom veel Europese landen koloniën hadden.

Begrippen:

• Modern imperialisme
• Wereldrijken

Oorzaken Modern imperialisme:

1. Europa had grondstoffen voor de industrie.

2. Fabrikanten moesten een plek hebben om hun gemaakte producten te verkopen.

3. Andere volkeren opvoeden zoals men dacht in Europa over cultuur en geloof. 

2.4 alle opdrachten

Herhalingsopdracht: maken samen een woordspin 

(zie volgende dia)

Lees hiervoor paragraaf 2.2 / 2.3

Bij elke leestekst hoort een leerdoel. 

Het zijn er 6

Wat ga je doen:

Geef samen antwoord op het leerdoel.

1. Schrijf het leerdoel over.

2. Geef antwoord op het leerdoel. LAAT dit zien aan de Juf.

Gebruik hiervoor de begrippen uit de leestekst

3. Als je alle leerdoelen hebt gemaakt, dan ga je een 

woordspin maken: de industriële revolutie.

Werk in tweetallen

Milou en Xavi

Mels en Pedro

Ian en Jade

Industriële revolutie
Wat zijn de oorzaken?
Wat zijn de gevolgen?