2.2. Vulkanisme

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Vulkanisme

Leerdoelen

• Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je de relatie leggen tussen de soort plaatgrens, het eruptietype en de vorm van de vulkaan.
  
• Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je uitleggen hoe een hotspot werkt.

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Vulkanisme

Explosieve uitbarsting

bijv. een stratovulkaan

Effusieve uitbarsting

bijv. een schildvulkaan

Heeft te o.a. te maken met de viscositeit van de magma.

Viscositeit

Hoe makkelijk stroom iets?

Welk van deze reageerbuizen heeft een lage Viscositeit?

Viscositeit

Hoe makkelijk stroom iets?

Welk van deze reageerbuizen heeft een lage Viscositeit?

Laag

Hoog

- Divergente plaatbeweging

- Lage Viscositeit

    heel vloeibaar

       Stroomt makkelijk naar buiten

- Effusieve eruptie

     Rustige vulkaan uitbarsting

         niet explosief

www.euronews.com

Spleetvulkaan (vooral in IJsland te vinden)

Bij divergentie

Schildvulkaan

Schildvulkaan

- Convergente plaatbeweging

- Hoge Viscositeit

    Niet vloeibaar

    Stroomt moeilijk naar buiten

    Gemengd gesteente 

- Explosieve eruptie

    Heftige vulkaan uitbarsting

         

Stratovulkaan

• ontstaat bij subductie
  
  
• explosief door combi basalt en graniet
  Hoge viscositeit (taai/stroperig magma)
  
  
• magma verstopt in de kraterpijp

Hotspot vulkanisme

• Vulkanisme ontstaan door mantelpluim onder lithosfeer
• soort vulkanisme: schildvulkaan (effusief)
• Vulkaan, maar niet aan de rand 

        van een plaatgrens

Vulkanisme bij hotspots

Hotspot

Met behulp van de module, de Atlas, en deze bronnen: Hoe is Anak Krakatau ontstaan? Wat voor type vulkaan is Anak Krakatau? Wat voor type eruptie?

Vorming van caldeira vulkaan

Caldeiravulkaan Pinatubo

in de Filipijnen. 

Mysterie: hoe kon een Tsunami ontstaan in de straat Soenda? 

(Hint: het heeft niet te maken met een aardbeving op de oceaanbodem)

Los het mysterie op met behulp van deze bronnen:

Kind van de Krakatau

https://nos.nl/artikel/2265462-van-anak-krakatau-is-nog-maar-kwart-over-tsunami-werd-in-2012-al-voorspeld

Tekening subductiezone

Met aandacht voor plaatbeweging, belang van water in het smelten van mantelmateriaal, ontstaan van trog, diepe en ondiepe aardbevingen, vulkanische boog. 

Vulkanisme bij subductie

Subductie

Welke hoort er niet bij? Waarom?

Korte herhaling

• Typen vulkanen: schild, spleet, strato en caldeira
• Uitzondering vulkaan niet op plaatgrens: hotspot
• Hoe ontstaan tsunami's
• Hoe ontstaan gebergten 
  
  

Maak dit werkblad

Oud examenopdracht

Houdt PTD aan

Oefenen met examenopgave

nos.nl

Vulkanisme-verdieping

Keuze uit:

Etna

Tonga

Hawaïi

La Cumbre Vieja