H4.1 Nationalisme en militairisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Van oorlog naar oorlog

H4.1 Een land om trots op te zijn.

Geschiedenis - Kader 2

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...ken je de begrippen nationalisme en militairisme. (R)

...weet je waarom landen steeds nationalistischer en militaristischer werden. (R)

...weet je wanneer en hoe Duitsland is ontstaan. (R)

Wat is wat?

Dikgedrukt = een begrip

schuin = moeilijk woord

uitleg van begrip

Hierin staat de uitleg van het begrip. Schrijf het begrip en de betekenis op in je schrift.

uitleg van moeilijk woord

Hierin staat de uitleg van het moeilijke woord. Schrijf het op in je schrift.

uitleg

Hierin staat de uitleg over een bepaald onderwerp.

Deelvraag

Waarom begonnen Europese landen in 1914 een wereldoorlog?

1. Imperialisme

Macht en aanzien van je land groter maken door meer gebieden te veroveren.

2. Nationalisme

Rond 1900 waren veel Europeanen trots op hun eigen volk en cultuur. Dat noemen we nationalisme. 

Spotprent

Op de bron zie je Oostenrijk-Hongarije en Rusland die vechten om landen in Europa. Ze pakken deze gewoon. Ondertussen is Turkije erg boos hierom, maar kan niets doen. 

nationalisme

Erg trots zijn op je eigen volk

3. Militairisme

Soldaten vonden het een eer om voor hun land te vechten. Ouders waren dan ook trots op hun zoon als die een uniform droeg of een medaille kreeg. 

Alles wat met het leger te maken had vonden mensen prachtig, dat noemen we militairisme. 

Foto

Nog niet oud genoeg? 

Op de foto zie je twee Duitse kinderen die 'soldaatje' spelen. De foto is gemaakt in 1914. De linker jongen is zeker nog te jong, maar zijn broer (rechts) zal in de komende jaren opgeroepen worden voor het leger. Foto's van kinderen die 'oorlogje' spelen waren er in deze tijdsperiode genoeg. De Grote Oorlog (De Eerste Wereldoorlog) zorgde ervoor dat velen het spel in de praktijk mochten brengen.

De foto is gepakt van 'Krieg dem Kriege' (1924), het beroemde anti-oorlogsboek van Ernst Friedrich. 

militairisme

Erg trots zijn op alles wat met het leger te maken heeft: soldaten, wapens, medailles.

Foto: Engelse kindsoldaat rond 1914

Foto: Belgische kindsoldaten rond 1914

Foto: Franse kindsoldaten rond 1914

4. Een nieuw land

In 1871 werden alle landen die Duits spraken samen een nieuw land: Duitsland.

Duitsland wilde net zo machtig worden als alle andere grote Europese landen.

• Koloniën veroveren
• Groot leger opbouwen
• Veel fabrieken oprichten

Duitse eenwording 1871

Na de Frans-Duitse oorlog (1870-1871) werden alle Duits sprekende gebieden één Duitsland onder leiding van keizer Wilhelm I. De beroemde kanselier Otto von Bismark zorgde voor deze politieke eenwording. 

Bron: 18 januari 1871. In de spiegelzaal van Versailles wordt Duitsland 'geboren'. 

Otto von Bismark

Was kanselier van Pruisen (een soort adviseur (raadgever) van de koning). Later werd hij de kanselier van Duitsland (een soort minister-president). Hij was belangrijk in de wording van Duitsland zoals we dat nu kennen.

Keizer Wilhelm

Hij was al koning van Pruisen. Op deze afbeelding werd hij de keizer van Duitsland.

Wat is nationalisme?

1. Trots zijn op alles dat met het leger te maken heeft.
2. Trots zijn op je eigen land en volk.
3. Trots zijn op je ouders.
4. Zoveel mogelijk koloniën veroveren.

Wat is militairisme?

1. Trots zijn op alles dat met het leger te maken heeft.
2. Trots zijn op je eigen land en volk.
3. Trots zijn op je ouders.
4. Zoveel mogelijk koloniën veroveren.

In welk jaar werd Duitsland één land?

1. 1871
2. 1889
3. 1914
4. 1918

Waarom ging Duitsland veel schepen bouwen en soldaten opleiden?

1. Om veel koloniën te kunnen veroveren.
2. Om trots te kunnen zijn op het leger.
3. Om net zo machtig te worden als andere landen.
4. Om Engeland en Frankrijk bang te maken.

Hoe heet het als een land gebieden gaat veroveren om meer macht te krijgen?

1. Nationalisme
2. Militairisme
3. Industriële Revolutie
4. Imperialisme

Welk wapen hoort in welk vak?

Vóór de Eerste Wereldoorlog

In de Eerste Wereldoorlog

Hoe heet het overgaan van het maken van producten met de hand naar machines?

1. Nationalisme
2. Militairisme
3. Industriële Revolutie
4. Imperialisme

Begrippen uit deze les

• Nationalisme
• Militairisme
• Bondgenootschap
• Imperialisme

Video

Kleine handen in een grote oorlog

afl. 1: de aanval

schooltv.nl

Welk begrip?
Trots zijn op je leger en je soldaten, noemen we ...

1. Nationalisme
2. Imperialisme
3. Militairisme
4. Bondgenootschap

Welk begrip?
Trots zijn op je eigen land, noemen we ...

1. Nationalisme
2. Imperialisme
3. Militairisme
4. Bondgenootschap

Welk begrip?
Groep landen die afspreken elkaar te helpen bij een oorlog, noemen we ...

1. Nationalisme
2. Imperialisme
3. Militairisme
4. Bondgenootschap

Welk begrip?
Een groot en machtig land willen door koloniën te veroveren, heet ...

1. Nationalisme
2. Imperialisme
3. Militairisme
4. Bondgenootschap

Welk begrip past bij de foto op de achtergrond?

Centralen

Geallieerden

Bij welk bondgenootschap hoorden deze landen?

Groot-Brittannië

Frankrijk

Rusland

Duitsland

Oostenrijk-Hongarije

Italië

Geef antwoord op de deelvraag.
Waarom begonnen Europese landen in 1914 een wereldoorlog?

Landen waren zeer nationalistisch en militaristisch. Hierdoor was het eigen land het beste en sterkste. Duitsland wilde (vanaf 1871) ook een machtig en sterk land worden. 

Door de bondgenootschappen sloten landen vriendschappen en zouden ze elkaar bijstaan in tijden van oorlog. Door het ontstaan van twee grote bondgenootschappen (centralen en geallieerden) ontstond er een vijandschap in Europa. Dit bleek een kruitvat ter ontploffing.

Jaartallen uit deze les

• 1871: Duitsland wordt één land

Personen uit deze les

• Otto von Bismark
• Keizer Wilhelm I

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Stel 1 vraag over de lesstof die je niet goed hebt begrepen.