H1.1 - Stofeigenschappen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 1: Scheikunde is overal

§1.1 Stofeigenschappen

Ik kan:

• Het verschil uitleggen tussen zuivere stof en mengsel
• Uitleggen wat stofeigenschappen zijn
• Het verschil uitleggen tussen grootheden en eenheden
• De formule van dichtheid opschrijven en ermee rekenen
• VWO: Getallen schrijven in de wetenschappelijke notatie

Zuivere stof en Mengsels

Binnen scheikunde maken we onderscheid tussen 

ZUIVERE STOFFEN en MENGSELS

Zuivere stof: bestaat uit één stof 

bijvoorbeeld: suiker

Mengsel: bestaat uit twee of meer verschillende stoffen

bijvoorbeeld: bier 

Lucht

Zuurstof

Koolstofdioxide

Kraanwater

Cola

Melk

Suiker

Zeewater

Rivierwater

ZUIVERE

STOF

MENGSEL

Koffie

Waaraan kun je STOFFEN
herkennen?

Hoe kun je stoffen herkennen?

Stofeigenschap: Eigenschappen waar je een stof aan herkent. Je kunt stofeigenschappen niet veranderen (zonder iets anders toe te voegen).

Voorbeelden van stofeigenschappen: 

- kleur

- smaak

- brandbaarheid

- schadelijk voor gezondheid

- kookpunt

WEL of GEEN stofeigenschap? Slepen maar!

WEL

NIET

kleur

vloeistof

smeltpunt

geur

kookpunt

dichtheid

vorm

massa

locatie

brandbaarheid

volume

bestand tegen zuren

giftig

smaak

oplosbaar

in water

temperatuur

lengte

Lucht is een zuivere stof

1. Juist
2. Onjuist

Suiker is een zuivere stof

1. Juist
2. Onjuist

Sinaasappelsap is een zuivere stof

1. Juist
2. Onjuist

Een stof is gasvormig.
Dat is een stofeigenschap.

1. Juist
2. Onjuist

Een stof is vloeibaar bij kamertemperatuur: dat is een stofeigenschap

1. Juist
2. Onjuist

Tussen welke van deze vier keuzes
staat een eigenschap die géén stofeigenschap is? (KT = kamertemperatuur)

1. geur, kleur, massa,
2. fase bij KT, geur, kleur
3. kookpunt,smeltpunt, kleur
4. fase bij KT, geur, smaak

Enkele stofeigenschappen zijn:

1. geur, vorm, massa
2. kleur, geur, smaak
3. toestand, geur, gewicht
4. vorm, kleur, geur

Grootheden en eenheden

Grootheid

Eenheid

Grootheden en eenheden

Grootheid: Een grootheid is iets dat je kunt meten.

Een grootheid druk je altijd uit in een eenheid.

bijvoorbeeld: tijd, lengte

Eenheid: De maat waarin je een grootheid uitdrukt.

bijvoorbeeld: seconden, centimeter

Grootheid of eenheid?

Grootheid

Eenheid

kg

hoek

hectometer

dichtheid

afstand

dagen

volume

graden Celsius

m3

gram/L

stroomsterkte

temperatuur

Dichtheid

Het verband tussen inhoud en massa

Dichtheid

Dichtheid

Dichtheid: de dichtheid van een stof is gelijk aan de
massa van de stof per volume-eenheid. 

Voorbeeld 1: de dichtheid van water is 1,00 g/mL

Voorbeeld 2: de dichtheid van ijzer is 7,87 g/cm3

Dichtheid heeft veel mogelijke verschillende eenheden. 

Dichtheid

Let op: 1 milliliter (mL) is gelijk aan 1 cm3

Dichtheid

Rekenvoorbeeld :

Men vindt een blok aluminium met een volume van 120 cm3. Het blok heeft een massa van 325 g. 

Bereken de dichtheid van het blok in g/cm3

Let op: 1 milliliter (mL) is gelijk aan 1 cm3

In een flesje kwik zit 450 mL kwik.
De dichtheid van kwik is gelijk aan 13,55 g/mL.
Bereken de massa van de kwik in gram.

Omrekenen in andere eenheden

Je moet goed kunnen omrekenen

volgens de schema's hiernaast.

Dichtheid

Rekenvoorbeeld 2:

Deze ballon is gevuld met waterstof. Dit gas heeft een dichtheid van 0,09 g/L. Het gas in de ballon weegt 4,14 kilogram. 

Bereken het volume van de ballon in m3 (kubieke meter).

Wetenschappelijke notatie

• In scheikunde zetten we getallen soms in de wetenschappelijke notatie. 
• Verkorte weergave voor hele grote of hele kleine getallen.

De omtrek van de aarde is ongeveer

1 300 000 000 cm

Dit molecuul heeft een lengte van

0,000000027 cm

Wetenschappelijke notatie

wetenschappelijke notatie: manier van notatie, vaak voor grote of kleine getallen, met de vorm:

a × 10^b

• Hierbij is a altijd een getal tussen de 1 en 10.
• b is een geheel getal.

  

Wetenschappelijke notatie

wetenschappelijke notatie: manier van notatie, vaak voor grote of kleine getallen, met de vorm:

a × 10^b

• Hierbij is a altijd een getal tussen de 1 en 10.
• b is een geheel getal.

Bijvoorbeeld:          2500  =  2,5 × 103         of         0,003   =   3 × 10-3

Wetenschappelijke notatie

Zet de volgende getallen in de wetenschappelijke notatie:

Bijvoorbeeld:   1520 = 1,52 × 103

a.   600

b.   15 900

c.    0,025

d.    1 300 000 000

e.    0,000000027

Wetenschappelijke notatie

Zet de volgende getallen in de wetenschappelijke notatie:

Bijvoorbeeld:   1520 = 1,52 × 103

a.   600                                     6 × 102

b.   15 900                               1,59 × 104

c.    0,025                                2,5 × 10-2

d.    1 300 000 000               1,3 × 109

e.    0,000000027                 2,7 × 10-8

Huiswerk 1.1

3H:

5 t/m 12

16 (t/m d)

Oefenen met dichtheid?

VAARDIGHEDENTRAINER CHEMIE OVERAL ONLINE