Werkcollege 4

• Geschiedenis
• HBO
• Studiejaar 1

Werkcollege 4

VAKDIDACTIEK

Leergebied M&M

Focus economie 

Inchecken

Wat hebben we al gedaan?

Vakdidactiek inhoud en leertaken

Leergebied Mens en Maatschappij

Lesmethoden Mens en Maatschappij

Focus op onderdeel Aardrijkskunde

Opdracht herhalen gisteren:

hoe kun je atlassen inzetten?

Programma

Vak: Economie –geschiedenis vak

1. Nut voor vmbo leerlingen, inhoud, doelen
   
2. Wat heb je als docent nodig om economie te kunnen geven?
   
3. Didactiek
   
4. Opdrachten
   
5. Werken aan visielogboek
   

Doen

Werk in duo's:

Selecteer een stukje van de kaart waar jij meer over wilt weten

Probeer te duiden waarover het stukje van de tekening gaat

www.ftm.nl

Doen

Werk in duo's:

Kijk een stukje uit de video van Follow The Money dat over jullie onderdeel van de kaart gaat.

Zijn er dingen die nu opvallen die je niet gezien had?

Begrijp je dit onderdeel nu beter?

Nabespreken

Deze kaart gaat over geld. 

Hoe haakt het grote geldsysteem aan bij GS, AK, MAW en ECO?

Het vak

Van Dale: eco·no·mie   − de wetenschap die het menselijk streven naar welvaart tot voorwerp heeft.

Omschrijving door een school: Het vak economie heeft als doel het ontwikkelen van een economische kijk op maatschappelijke ontwikkelingen. Op school worden tijdens de lessen economie hedendaagse verschijnselen kritisch bekeken en beoordeeld met gebruik van economische begrippen zoals, conjuncturen, het Keynesiaans model, arbeidsproductiviteit, consumptiegoederen en duurzaam ondernemen.

Het vak

Van Dale: eco·no·mie   − de wetenschap die het menselijk streven naar welvaart tot voorwerp heeft.

Economie is zowel een alfa als een beta vak. Dit houdt in dat er veel van je leesvaardigheid gevraagd wordt maar ook je rekenvaardigheid. Ook andere vaardigheden zoals het aanleren van begrippen, het interpreteren van functies en het maken van berekeningen zijn belangrijk om het vak economie met een voldoende af te sluiten. Voor het vak economie is het dus belangrijk voor leerlingen om verbanden te zien tussen de economische begrippen en theorieën en de eigen leefomgeving.

Ervaring met economie

Uitwisselen in duo's 

Heb je economie gehad? Wanneer?

Wat heb je onthouden of geleerd? Wat is je bijgebleven?

Heb je motiverend economie-onderwijs gehad?

Waarom is economie van belang voor onderbouw VMBO?

Zou je economie kunnen of willen geven?

Kenmerken studie economie

Economie is een maatschappijwetenschap en houdt zich dus bezig met maatschappelijke verschijnselen. Het kenmerkende van economie kan vanuit verschillende invalshoeken benaderd worden: vanuit keuzes, vanuit maatschappelijke verschijnselen en vanuit de leerling.

Essentieel is het maken van keuzes in een situatie van schaarste. Dat keuzegedrag vinden we overal terug, in de besteding van zakgeld, in de vraag of een onderneming een bepaalde investering moet doen, of een stuk grond bestemd moet worden voor woningbouw of voor een sportveld, of extra belastinginkomsten naar het onderwijs en de zorg moeten of dat de staatsschuld ermee moet worden afgelost.

Dit keuzeproces wordt beïnvloed door allerlei rationele overwegingen (hoe behaal ik een maximaal resultaat met minimale middelen?), maar de laatste decennia is steeds meer bekend geworden over de minder rationele kanten van de besluitvorming. Op het vlak van de beïnvloeding ontleent economie steeds meer inzichten uit de psychologie en biologie, denk bijvoorbeeld aan het toenemende belang van gedragseconomie. Bij het keuzeproces gaat het om de wisselwerking tussen individu en maatschappij: wat een individu doet, heeft invloed op zijn of haar welbevinden, maar ook op dat van anderen. Hierbij geldt ook dat een individu verschillende rollen heeft, zoals bijvoorbeeld die van consument, spaarder, producent en burger en dat vanuit deze rollen vraagstukken anders opgelost worden.

Geografisch besef

1. Geografisch wereldbeeld
2. Kennis en inzicht in ruimtelijke vraagstukken
3. geografische benadering

Deze uitleggen,. Je kunt weer een lesmethode erbij pakken om voorbeelden op te laten zoeken.

Streven naar geografisch besef bij leerlingen. Vergelijk met historisch besef: dat heeft bijna iedereen wel. Maar bij ak wordt deze vaardigheden echt getraind.

Lokaal, regionaal, nationaal en internationaal.

Leg geografisch besef uit: Drie onderdelen

-Geografisch wereldbeeld: Algemeen beeld van de wereld met grote klimaatgebieden, verdeling armoede/welvaart, bevolkingsdichtheid enz. Waar is wat? Wat speelt waar?

-Kennis en inzicht in ruimtelijke vraagstukken: milieuproblemen, toenemende droogte, vergroting welvaartverdeling, migratiestromen

-geografische benadering: hoe kom je tot geografische kennis? Dat bestaat uit drie elementen. Met de vragen gaan we aan de slag.

g is voor het PO maar verheldert wel direct de begrippen in het model. (bijv 300 namen topo kennen) Het model wordt ook in het vo gebruikt.

Vakspecifieke vaardigheden

Er zijn vaardigheden die kenmerkend zijn voor economie:

het analyseren en waarderen van informatie in geschreven bronnen, tabellen en grafieken;

redeneren binnen de randvoorwaarden van een gegeven model;

feiten van meningen onderscheiden;

 het opstellen van oplossingsstrategieën om tot een keuze te komen;

een standpunt bepalen.

Geschiedenis van het vak

Op de mulo (meer uitgebreid lager onderwijs), de voorloper van de mavo en later het vmbo, konden leerlingen les volgen en examen doen in boekhouden, bedrijfscalculaties, handelskennis, bedrijfsleer en rechts- en wetskennis.

Als leerlingen hiervoor slaagden kregen ze een aantekening op het diploma, die gelijk stond aan het middenstandsdiploma. Na de invoering van de Mammoetwet (1968) werd het vak handelskennis aangeboden op de mavo, de inhouden kwamen overeen met de hierboven beschreven inhouden van de mulo.

Geschiedenis van het vak

In 1982 is het vak handelskennis vervangen door het vak economie. Men vond dat boekhouden en handelsrekenen nog overblijfselen waren uit de „mulo-tijd". Boekhouden en handelsrekenen hoorden thuis bij het beroepsonderwijs, zo vond men. De mavo moest algemeen vormend zijn en economie moest meer gericht zijn op de praktijk van het leven. Het bestond toen uit de volgende onderwerpen:

Algemene vaardigheden en houdingen

Kopen/verkopen

Budgetteren/administreren

Sparen/lenen

Collectieve voorzieningen

Verzekeren

Wonen

Werken

Actuele sociaaleconomische vraagstukken (inkomensverdeling, werkloosheid, inflatie, wereldhandel, internationale economische orde, milieu)

Geschiedenis van het vak

Het lbo werd vbo en ging in 2002 op in het vmbo. Tot 2016 kende het vmbo binnen de sector economie een aantal afdelingen:

Administratie

Handel en administratie

Handel en verkoop

Mode en commercie.

In 2016 zijn al deze opleidingen vervangen door het profiel Economie en ondernemen. Leerlingen die dit profiel volgen hebben (algemene) economie als profielgebonden vak. Dat geldt ook voor leerlingen met het profiel Horeca, bakkerij en recreatie. In vmbo-t is (algemene) economie het profielgebonden vak van het profiel economie. Daarnaast kunnen leerlingen het vak vaak kiezen in de vrije ruimte.

Het huidige examenprogramma van economie is grotendeels geënt op de eerste (mavo-) versie. Het vak kent al jarenlang een robuust geheel van vakinhoudelijke domeinen:

consumeren,

produceren, arbeid

de overheid,

internationale ontwikkelingen...en natuur & milieu

natuur en milieu.

Economie binnen M&M

Hoe kijkt een econoom naar de wereld?

Wil effecten herkennen en verklaringen geven van economische verschijnselen -> het kunnen hanteren economische begrippen is van groot belang

 -> globalisering, marktwerking, inkomsten-uitgaven, import-export, milieuvervuiling

Wil de werkelijkheid versimpelen om te begrijpen en werkt daarom met modellen

 -> marktwerking bepaalt de prijs of loon, toename vraag = toename prijs

Zoekt naar en verklaart de constante spanning tussen behoefte aan middelen en schaarste -> mensen moeten keuzes maken

 -> schaarse producten zijn duurder, massaproductie maakt goedkoper maar ook oneerlijker voor de arbeider

Ziet zijn vak als voorbereiding op de maatschappij: de leerling als toekomstig consument, producent en burger (belastingbetaler)

Visielogboek

1. Hoe kijkt een econoom naar de wereld? Welke economische principes worden behandeld?
   
2. In sommige methoden staat economie in een apart katern. Welke argumenten kun je hiervoor aanvoeren?
   
3. In welke mate is volgens jou economische kennis ook nodig om de wereld te verklaren vanuit tijd (gs) en ruimte (ak)?
   
4. Wat vind je interessant aan economie? Hoe makkelijk of moeilijk lijkt het jou om economie te integreren met ak en gs? Wat zou je zelf bij moeten leren?
   
5. Welke economische begrippen en concepten kun je gebruiken voor de leertaak Westen en de wereld?