Basisstof 3: Genen en allelen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Thema 5: Erfelijkheid en evolutie

Basisstof 3: Genen en allelen

Wat gaan we doen?

• Herhaling
• Leerdoelen doornemen
• Uitleg basisstof 3
• Aan het werk!
• Afsluiting 

1. Alleen Oussama
2. Alleen Taco
3. Allebei
4. Allebei niet

1. 8
2. 16
3. 32
4. 64

Of een gen tot uiting komt, hangt samen met de functie van een cel. Geef hier een voorbeeld van.

Welke geslachtschromosomen heeft een meisje?

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Beschrijven wat genen en allelen zijn;
• Beschrijven wat een mutatie is;
• Beschrijven wat een mutagene invloed is en hier voorbeelden van geven.

Genen

Een gen is een stukje DNA voor een
erfelijke eigenschap.

Een gen kan 'aan' of ' uit' staan.

Gen voor het maken van oorsmeer

Gen voor oogkleur

Gen voor bloedgroep

Genvariant - Allel

Allel of genvariant: De informatie in een gen

Allelenpaar: twee allelen van een gen

Chromosomen bestaan uit DNA. DNA bestaat uit?

een gen

Een allel

Chromosomen

• Chromosomen bestaan voornamelijk uit DNA
• DNA is een soort wenteltrap, de traptreden zijn basen. (A, G, T OF C)
  
• Elke trap bestaat uit basenparen (A-T) (C-G)
  

DNA met basenparen

Altijd vormen A en T een paar en C en G. 

Eén paar (dus A–T of C–G) noem je een basenpaar.

Welke combinatie basenparen is juist?

1. A - G & T - C
2. A- C & T - G
3. A - T & G - C
4. Alle combinaties

Mutatie

Een mutatie is een plotselinge verandering van het genotype.

• Mutaties kunnen in elke cel plaatsvinden.
• Meestal is er geen invloed.
• Soms wel (albinisme, ontstaan van kankercellen)

Mutatie

De kans op een mutatie wordt groter door mutagene invloeden.

• Asbest
• UV-straling
• Sigarettenrook
• Röntgenstraling
• Radioactieve straling

Aan het werk!

Wat: Basisstof 1 /m 3 van thema 5

Hoe: Fluisteren met je directe buur

Tijd: 15 minuten

Hulp: Raadpleeg je boek of steek je vinger op

Klaar: Nakijken en verbeteren, basisstof 4 lezen

Uitkomst: Basisstof 1 t/m 3 van thema 5 zijn af

1. Alleen door een verschil in erfelijke eigenschappen.
2. Alleen door invloeden uit het milieu.
3. Zowel door een verschil in erfelijke eigenschappen als door invloeden uit het milieu.

Kan een geslachtscel een allelenpaar met twee verschillende allelen voor een bepaalde eigenschap hebben? Leg uit.

Waardoor heeft een mutatie in een lichaamscel meestal minder gevolgen dan een mutatie in een geslachtscel?