Week 8, les 1, 1hv

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom bij 

Wat gaan we doen?

• huiswerk bespreken
• leerdoelen benoemen
• theorie zelfstandig en hulpwerkwoord
• opdrachten maken 

Na deze les

Aan het eind van deze les:

• kun je zelfstandig en hulpwerkwoord herkennen

Huiswerk nakijken

Huiswerk:

Cursus 5 Grammatica

§4 WS Bijvoeglijk naamwoord

Opdracht 1,,3,4, 5 (blz 210 en 211)

§2 Zelfstandig naamwoord (zn)

•  Een zelfstandig naamwoord is een woord voor een mens, dier, ​ plant, ding of gevoel. Bijvoorbeeld: zoon, slager, hond, kat, tulp, ​zonnebloem, handvat, trap, spijt, liefde.​

​

•  Een eigennaam is ook een zelfstandig naamwoord. 

Bijvoorbeeld: ​ Bert, Lars, Kramer, De Vries, Coevorden, Groningen, Nederland, ​ Spanje.

Herkennen zelfstandig naamwoord

Zo vind je een zelfstandig naamwoord:​

​

1. Een zelfstandig naamwoord heeft meestal een enkelvoud en een meervoud (huis – huizen; boek - boeken).​
2. Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken (huis – huisje; boek - boekje).​
3. Je kunt er vaak ‘de’ of ‘het’ voor zetten (het huis, het boek).

§2 Lidwoord (lw)

Er zijn drie lidwoorden (lw): de, het, een.  

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord.

De (lw) boom

Het (lw) huis

Een (lw) fiets

bepaalde lidwoorden (blw)---> de + het ---->  verwijzen naar iets specifieks: de man, het huis.

onbepaald lidwoord (olw)  ----> een         ---->   verwijzen naar iets in het algemeen of willekeurigs

Let op! Het is geen lidwoord als het niet bij een zelfstandig naamwoord hoort.

Het is nog vroeg, maar het is buiten al donker.

§ 4 Bijvoeglijk naamwoord (bn)

• een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een  zelfstandig naamwoord
• het geeft een eigenschap, kenmerk of toestand aan van een zelfstandig naamwoord
• vaak staan ze voor het zn waar ze bij horen, maar niet altijd!
  

Voorbeelden:

de rode auto -->  rode zegt iets over auto en is dus bn.

de auto is rood --> rood zegt auto en is dus bn.

§6 Zelfstandig werkwoord

• Als in een zin met een werkwoordelijk gezegde maar één werkwoord staat, dan is dat een zelfstandig werkwoord (zww). ​
  

​

• Het geeft aan wat het onderwerp ‘doet’, bijvoorbeeld: studeren, tennissen, tuinieren, kwispelen, krijgen en vallen.​
  

​

• Een zelfstandig werkwoord heeft een duidelijke betekenis.​
  

​

• Een zelfstandig werkwoord is het belangrijkste werkwoord in de zin.​
  

​

• In elke zin kan dus maar één zelfstandig werkwoord staan.

Hulpwerkwoord

• Alle werkwoorden die overblijven zijn de hulpwerkwoorden.​
  

​

• In elke zin kunnen meerdere hulpwerkwoorden zitten, maar soms heeft een zin maar één of geen hulpwerkwoorden.​
  

​

• Een hulpwerkwoord helpt het belangrijkste werkwoord in de zin.​
  

​

• Hulpwerkwoorden (hww) komen dus voor in elke zin met meer dan één werkwoord. Ze ‘helpen’ dus om het gezegde te maken; denk aan: hebben, zijn, worden, zullen, kunnen en mogen.

Hulpwerkwoord

• Zegt weinig tot niets.​
  

​

• In een zin hoeft geen hww te zitten, maar er kan ook één of meer in zitten.​
  

​

• wg = zouden (hww) hebben (hww) gewerkt​
  

​

Zelfstandig werkwoord

• Zegt wat het ow doet of overkomt: zegt het meest.​
  

​

• In een zin zit altijd een zww, maar niet meer dan één!​
  

​

• wg= zouden hebben gewerkt (zww)​
  

​

• Het zww staat vaak achter in de zin!​
  

​

Dus

  Staat er maar één werkwoord in de zin? ​

  Dan kan dit nooit het hww zijn.​

  Een hww komt nooit zelfstandig voor in een zin.​

​

 Als er meer werkwoorden in een zin staan, dan is de ​

 persoonsvorm nooit zelfstandig werkwoord, maar is het ​altijd een hww.

Aan de slag

Cursus 5 Grammatica

§ 6 zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

opdracht 2,5,6 (blz 214/215)

Praktische opdracht

Wat is jullie groepje?

Brainstormen met elkaar over je product.

Bijlage 1 - Presentatie van een product

Bijlage 1 - Presentatie van een product

Namen:

Klas:

Product:

1. Leg uit welk product je hebt gekozen en waarom je dit hebt gekozen.

2. Beschrijf hoe het product er aan de buitenkant uitziet.

3. Leg uit wat het product allemaal kan.

4. Leg uit waarom het publiek dit product van jou moet kopen.

5. Beschrijf de eventuele acties, kortingen of extra’s.

Vragen?

Zijn er nog vragen over deze les?

Je weet nu

• hoe je een zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord kunt herkennen 

Einde les

Huiswerk:

Cursus 5 Grammatica

§ 6 zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

opdracht 2,5,6 (blz 214/215)