A&R 3: Oorlog om olie

• WO
• MBO

Oorlog om olie 

Waarvoor wordt olie gebruikt?

Wat heeft olie met de oorlog in Oekraïne te maken?

Oorlog om olie

Introductie

Einde van een olietijdperk

Wat zijn de gevolgen van de toenemende olieschaarste voor olieland Irak, voor Europa en voor de wereld?

1	Hoe ontstaat aardolie, hoe wordt deze hulpbron vervoerd en wat kun je ermee?
2	Waar en van wie zijn de olievoorraden?
3	Wie verbruikt de olie op de wereld?
4	Wat zijn geopolitieke gevolgen v/d afnemende, ongelijke spreiding van wereldoliereserves?

Het einde van een olietijdperk

Uitleg: Hoe ontstaat aardolie?

• Het ontstaan van aardolie en (nat) aardgas zie je hiernaast.
• Bij gebruik bovengronds komt CO₂ vrij.

Uitleg: Van olieplatform naar raffinaderij

• Olie wordt gewonnen via boringen
• Ruwe olie wordt vervoerd via pijpleidingen: aanleg duur, vanwege het indekken van risico's, zoals het voorkomen van lekkages en vergunningen om de omgeving aan te tasten. De vaste kosten zijn hoog, maar de variabele zijn laag.
• Aan zee wordt de olie in een (super)tankschip gepompt.

Welke voordelen zijn er voor Europa met de Nordstream 2 gaspijpleiding vanuit Rusland?

Uitleg: Van olieplatform naar raffinaderij

• Olie- en gasvoorraden zijn oneerlijk verdeeld.
• Het Midden-Oosten kent de grootste bewezen olievoorraden, Rusland de grootste bewezen gasvoorraden. 

Uitleg: Van olieplatform naar raffinaderij

• Fossiele brandstoffen zijn eindig.
• Economische winbaarheid: mogelijkheid een energiebron kostendekkend te winnen.
• Technische winbaarheid: mogelijkheid om een energiebron te winnen met bestaande of toekomstige technische middelen.
• Maatschappelijke winbaarheid: mogelijkheid een energiebron te winnen zonder noemenswaardige tegenstand vanuit de samenleving

Uitleg: ligging en bereikbaarheid

• land-locked
• van oudsher knooppunt handelsroutes

Uitleg: demografie

• sterke verstedelijking
• desondanks achterstand in de demografische transitie
• bevolking geconcentreerd langs Eufraat en Tigris

Uitleg: sociaal-economisch / fysisch /  politiek

• Irak profiteerde sterk van de toegenomen vraag naar aardolie na 1945. Het land sloot zich aan bij de OPEC (1960). Irak investeerde veel in infrastructuur. 
• OPEC neemt de macht van de westerse oliemaatschappijen (7 Sisters) over en beïnvloedt de wereldeconomie door aandraaien oliekraan.
• Binnen OPEC groeiende belangenverschillen.
• Buiten OPEC staan er meer oliestaten op.