GL1 Meer dan lezen par. 1 Onbekende woorden uitleg

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Welkom

Onbekende woorden

Nederlands

Wat heb je nodig?

Lesboek, schrift + pen

Lesprogramma

- Welkom

-Uitleg over woordraadstrategieën

- Zelfstandig werken

Leerdoel

Je leert de betekenis van onbekende woorden op te zoeken zonder een woordenboek te gebruiken.

Waarom vul je je schatkist met woorden?

*Heb je een grote woordenschat en veel kennis over deze woorden? Dan ben je beter in staat om een geschreven tekst te begrijpen. 

*Natuurlijk niet alleen woorden in teksten, maar ook in fragmenten en de gesproken taal. 

Overal kom je woorden tegen !

Zie je een onbekend woord ?

Hoe vind je de betekenis van een onbekend woord in een tekst?

• Je zoekt het onbekende woord in de tekst.
• Je gaat naar de context van het woord kijken door verder of terug te lezen.
• In de context zoek je naar een synoniem, omschrijving, voorbeeld of tegenstelling die je helpt om de betekenis te achterhalen.

Woordraadstrategie synoniem

Zoek naar een synoniem: een ander woord met dezelfde betekenis.

• exact - precies
• vreemde snuiter - rare snijboon - zonderling

Vaak vind je als je even verder leest in de tekst een synoniem voor een moeilijk woord dat je niet weet.

Woordraadstrategie omschrijving:

De schrijver geeft al een omschrijving  van het woord.

• Mijn oma is geholpen aan staar, een aandoening waarbij de lens is vertroebeld.
• Misofonie, mensen die zich ergeren aan bepaalde, op zich onschuldige, geluiden, zoals luid ademen en harde muziek uit oordopjes.

Woordraadstrategie: een voorbeeld zoeken:

Soms staan er in een tekst voorbeelden om onbekende woorden uit te leggen. Je weet dan meteen wat de schrijver bedoelt.

• Bij een voorbeeld vind je vaak de volgende woorden: bijvoorbeeld, zo is er..., zoals, denk maar aan..., neem
• Ook een dubbele punt kan aangeven dat er voorbeelden volgen: 'zij houden van balsporten: voetbal, volleybal, korfbal.'
  

Woordraadstrategie: een tegenstelling zoeken:

Soms weet je niet wat een woord betekent, maar staat er wel een tegenstelling die je wel kent, waardoor je de betekenis van het woord zelf ook kunt raden.

• Bij een tegenstelling vind je vaak de volgende woorden: maar, toch, echter, hoewel
•  'De burgemeester wilde het concert afgelasten, maar uiteindelijk mocht het toch doorgaan.
  

Oom Gerrit is altijd erg joviaal, maar tante Sientje is niet zo hartelijk.
Wat is een synoniem voor joviaal?

In Nederland dragen de meeste toer- en sportfietsers een helm, maar in het gewone verkeer bijna niemand.
Aan welk woord kun je zien dat je met een tegenstelling te maken hebt?

Tegenstelling?

Jasper heeft individueel pianoles,

omdat hij het best presteert als hij alleen les krijgt en zelfgekozen muziek kan spelen.

Overleg in tweetallen 
- Wat betekent individueel?

- Hoe weten jullie dit?

Een synoniem is een ander woord met dezelfde betekenis.

Hardloopster Dafne Schippers is een vedette,
een beroemd persoon, die altijd voor de winst gaat.

Overleg in tweetallen 
- Wat betekent vedette?

- Hoe weten jullie dit?

Een omschrijving legt in meer dan één woord de betekenis van een onbekend woord uit.

De meeste zuivelproducten,
bijvoorbeeld melk, kaas en kwark,
bewaar je in de koelkast.

Overleg in tweetallen 
- Wat betekent zuivelproducten?

- Hoe weten jullie dit?

Voorbeelden leggen soms de betekenis van een onbekend woord uit.

De oud-voetballer Arjen Robben
woont nu in een riante villa,
maar hij groeide op in een veel kleiner huis.

Overleg in tweetallen 
- Wat betekent riante?

- Hoe weten jullie dit?

Een tegenstelling kan helpen om de betekenis van een onbekend woord te achterhalen.

WOORDRAADSTRATEGIE - VOORBEELD

is een ander woord met dezelfde betekenis

legt soms de betekenis van een onbekend woord uit wanneer de uitleg er niet staat.

legt in meer dan één woord de betekenis van een onbekend woord uit

kan helpen om de betekenis van een onbekend woord te achterhalen

WOORDRAADSTRATEGIE - TEGENSTELLING

is een ander woord met dezelfde betekenis

leggen soms de betekenis van een onbekend woord uit

legt in meer dan één woord de betekenis van een onbekend woord uit

kan helpen om de betekenis van een onbekend woord te achterhalen.

WOORDRAADSTRATEGIE - SYNONIEM

is een ander woord met dezelfde betekenis

leggen soms de betekenis van een onbekend woord uit

legt in meer dan één woord de betekenis van een onbekend woord uit

kan helpen om de betekenis van een onbekend woord te achterhalen

WOORDRAADSTRATEGIE - OMSCHRIJVING

is een ander woord met dezelfde betekenis

leggen soms de betekenis van een onbekend woord uit

legt in meer dan één woord de betekenis van een onbekend woord uit

kan helpen om de betekenis van een onbekend woord te achterhalen

Aan de slag!

Wat? Maak opdracht 1 van blz. 10. Je mag in je boek markeren.

Tijd? 10 minuten

Klaar? Ga verder met opdracht 2. 

Resultaat? Volgende les samen nakijken.