Bedrijvende en lijdende vorm

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Grammatica:

• lijdende en bedrijvende vorm
• Zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

Opdracht 2 doen we klassikaal. Doen jullie goed mee? Dan gaat module lv en bv er uit!

Deze les

Zin ontleden

• Persoonsvorm (pv) = werkwoord dat bij ow hoort
• Onderwerp (ow) = wie/wat + pv?
• Werkwoordelijk gezegde (wg) = alle werkwoorden in zin
• lijdend voorwerp = wie/wat+ pv + ow
• Meewerkend voorwerp = aan wie/wat + wg +ow (+ lv)
• Bijwoordelijke bepaling = geven extra informatie

Opdracht 1 A

Opdracht 1B

Bedrijvend en lijdend (actief / passief)

De boer melkt de koe. = De boer / melkt / de koe.​

Pv = melkt​

Ow = de boer​

WG = melkt​

LV = de koe​

Wie doet er iets in deze zin? ​

Ow = de boer​

Dus: bedrijvende zin/vorm (actief)

Bedrijvend en lijdend (actief / passief)

De boer melkt de koe. = De boer / melkt / de koe.​

​

Pv = melkt​

Ow = de boer​

WG = melkt​

LV = de koe​

​

Opdracht: van bedrijvend naar lijdend.​

LV verandert in het onderwerp.​

Dus: De koe wordt door de boer gemolken.​

Of: De koe wordt gemolken door de boer.

Bedrijvend en lijdend (actief / passief)​

Let op het werkwoordelijk gezegde!

1. De boer melkt de koe.
2. De boer molk de koe.
3. De boer heeft de koe gemolken.​
4. De boer had de koe gemolken.

1. De koe wordt door de boer gemolken.​
2. De koe werd door de boer gemolken.​
3. De koe is gemolken door de boer.​
4. De koe was gemolken door de boer.

Dus:

Van actief naar passief:

• Onderwerp verandert. LV wordt het OW!​
• Toevoegen van het woordje ‘door’. (door-bepaling)
• Het gezegde verandert. ​
• Zie blz. 29 voor het schema.

zww of hww? Blz 33, opdr 8

Wie van jullie is tijdens een vakantie weleens in een binnenspeeltuin geweest?​

​

Hoeveel ww in de zin?​

is = pv​

geweest = voltooid deelwoord​

​

Regel: meer dan 1 werkwoord? ​

Dan is het volt dw het belangrijkste werkwoord en dus een ZWW

De pv = HWW (hulpwerkwoord).​

​is = HWW geweest = ZWW 

zww of hww? Blz 33, opdr 8

Daarbij moet je denken aan SO, KU, TF in Amsterdam.​

Hoeveel ww in de zin?​

moet = pv​

denken = voltooid deelwoord​

​

Regel: meer dan 1 werkwoord? ​

Dan is het volt dw het belangrijkste werkwoord en dus een ZWW (zelfstandig werkwoord). ​

De pv = HWW (hulpwerkwoord).​

 ​

moet = HWW denken = ZWW​

zww of hww? Blz 33, opdr 8

Op regenachtige dagen trekken massa’s mensen naar zulke attractieparken.​

​

Hoeveel ww in de zin?​

trekken = pv​

Regel: 1 werkwoord? ​

Dan is de pv het belangrijkste werkwoord en dus een ZWW. Er staat geen HWW in.​

 ​

trekken = ZWW​

zww of hww? Blz 33, opdr 8

Waar zou dit drietal zich beter kunnen vermaken dan in Kidscity?​

Hoeveel ww in de zin?​

zou = pv​

kunnen​

vermaken​

​

Regel: meer dan 1 werkwoord? ​

Dan is het laatstgenoemde ww het belangrijkste werkwoord en dus een ZWW. Nu staan er 2 HWW in!​

 ​

zou = HWW kunnen = HWW vermaken = ZWW​