Gedichten les 1 3K

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Welkom 

- Ga rustig zitten

- Werkboek en etui op tafel.

Vandaag

- Uitleg en start werken aan gedichten

Gedichten

Gedichten - het werkboekje

Je krijgt:

• het werkboekje gedichten
• het werkboekje bevat theorie, verwerking van theorie en
   creatieve opdrachten
• werkboekje telt mee voor je rapportcijfer
• Afgerond 17 december

Gedichten - het werkboekje

• het werkboekje heb je elke les bij je
• werk er netjes in en wees er zuinig op

Gedichten - wat ga je leren

• het onderwerp van een gedicht benoemen
• kenmerken en de indeling van een gedicht herkennen
  
• gedichten volgens een vaste vorm schrijven,
   zoals een limerick. 
• je waardering voor een gedicht verwoorden

Wat voor gedicht is dit trouwens?

Wat voor gedicht is dit trouwens?

Gedichten - even herhalen

Wat zijn ook al weer:

• rijmwoorden?
  
  
• woorden die hetzelfde klinken
• schaap - aap
• bekend - herkent
• reis - bewijs

Gedichten - even herhalen

Wat is ook al weer:

• een rijmschema?
  
  
• de volgorde waarin woorden rijmen
• je hebt verschillende rijmschema's
• a a b b
• a b b a
• a b a b

Gedichten - even herhalen

Wat is ook al weer:

• een strofe?
  
  
• de 'alinea' van een gedicht
• vaak gaan ze over een (deel)onderwerp van het gedicht
• voor én na een strofe heb je een witregel

Waaraan herken je een gedicht?

• veel wit om een gedicht
• regels staan in groepjes (strofe) bij elkaar
• korte regels
• dichter herhaalt klanken, woorden of regels
• dichter gebruikt rijmwoorden
• de dichter gebruikt figurlijk taalgebruik (beeldspraak)
• woorden staan in een andere volgorde

Lees het gedicht Thuiskomst (blz. 6)

Thuiskomst

Als je na een lange reis

eindelijk weer thuisgekomen bent

raak je even van de wijs

is alles vreemd en onbekend.
 

De kamer is zo leeg en kaal

de muren staan naar alle kanten

de ramen zijn veel groter dan normaal

want in de keuken staan de planten.
 

Het ruikt in huis een beetje raar

je moet weer wennen aan de maten

van deurkruk en van schakelaar.
 

De straat is breder en verlaten

en wat je nog het meest herkent

is de auto met op het dak de tent.

Lees het gedicht Thuiskomst (blz. 6)

• Maak opdracht 1 en 2
• Lees de opdracht op blz. 7 Je eigen gedicht over de herfstvakantie

Gedichten waarderen 

Je kunt een gedicht (of een tekst) om verschillende redenen waarderen:

• het onderwerp van een gedicht boeit je of spreekt je aan.
  
• het beschrijft op een speciale, mooie of verrassende manier een gevoel
   dat jij herkent.
• een gedicht geeft een andere kijk op een onderwerp; het zorgt ervoor
    dat je daar anders over gaat denken
• een gedicht is grappig, je moet er om (glim)lachen of je wordt er gelukkig van.
  

Gedichten beoordelingswoorden 

Je waardering kun je uitspreken met beoordelingswoorden.

Voorbeelden van beoordelingswoorden:

mooi, grappig, saai, spannend, eng, realistisch, ouderwets, modern, langdradig, voorspelbaar, verrassend, kinderachtig, ingewikkeld, creatief, liefdevol,....

Leg je beoordeling uit.

Gebruik bij een beoordeling niet alleen een beoordelingswoord, maar leg ook uit waarom je dat vindt.

Dikkertje Dap en Kuren

• Lees het gedicht 'Kuren' op blz. 8
• Dit gedicht is gebaseerd op het liedje Dikkertje Dap.

Dikkertje Dap en Kuren

• Maak opdracht 4a t/m h (blz. 8 en 9)

Gedichten met een vaste dichtvorm (blz. 10)

• Een gedicht kan een vrije vorm hebben, maar ook een vaste dichtvorm.
• Je kent misschien al het Elfje, een dichtvorm met elf woorden.
• De limerick is ook een gedicht met een vaste dichtvorm.

De limerick

• is een verhalend versje met rijmschema AABBA.
  regel 1, 2 en 5 rijmen op elkaar, net zo als regel 3 en 4.
• In de eerste regel staat een plaatsnaam 
• de laatste regel is

  grappig/ondeugend/ dubbelzinnig.

Voorbeeld van een limerick

a.                        Er was eens een meisje uit Twente

a.                       die verdiende haar geld met venten.

b.                              Ze vulde doosjes, vrij klein,

b.                               met poep van haar konijn

a.                     en verkocht die als heerlijke krenten.

De limerick

• Maak opdracht 5a t/m d (blz. 10 en 12)

Gedichten beoordelingswoorden 

Je waardering kun je uitspreken met beoordelingswoorden.

Voorbeelden van beoordelingswoorden:

mooi, grappig, saai, spannend, eng, realistisch, ouderwets, modern, langdradig, voorspelbaar, verrassend, kinderachtig, ingewikkeld, creatief, liefdevol, 

De hand van mijn vader (blz. 13)

Aan de buitenkant

is de hand van mijn vader

een polderland

met riet en pluimgras

blauw gezwollen beken

en hier en daar, verstrooid

wat zonnebloemen.

Aan de binnenkant

is de hand van mijn vader

een stafkaart

met snelwegen

en wandelpaden.

Ik vind er altijd

de weg op

naar huis.

De hand van mijn vader

• Maak opdracht 6a t/m j (blz. 13 en 15)