H4: Renaissance

• Tekenen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H4: Renaissance

Braindump: Schrijf alles op wat je nog weet van H3.1 en 3.2.

Insteek

Er zijn veel verschillende ontwikkelingen in de Renaissance die de kunsten beïnvloeden. 
Doel van deze les is om te laten zien welke invloed twee grote ontwikkelingen uit de Renaissance op de kunst hebben gehad.

Handelsmaatschappij

De handelsmaatschappij die ontstaat in de middeleeuwen groeit door. Er ontstaat een rijke groep burgers met veel invloed. In Italië is de familie De Medici een goed voorbeeld van een rijke (bankiers) familie. Zij verzamelde kunst en waren mecenas (patroon/beschermheer) van vele kunstenaars.

Kunst geeft status, niet alleen aan de eigenaar maar ook de kunstenaar wordt gezien als meer dan een ambachtsman.
In o.a. Frankrijk vormt de rijke burgerij een hofcultuur.

Doordat kunstenaars niet alleen aan kerk en koning kunst kunnen verkopen maar ook aan rijke burgerij ontstaat er vraag naar nieuwe onderwerpen en leidt de grote vraag naar kunst tot meer werk. 

Nieuwe opdrachtgevers

Nieuwe opdrachtgevers leidt tot meer werk en vraag naar andere soort kunstwerken. 

Allegorieën

Portret

Mythologie

Door het Humanisme komt de mens centraal te staan. Hier hoort het maken van portretten ook bij. 

Humanisme

Humanisme

In de middeleeuwen wordt alles door God bepaald. In de Renaissance staat de mens centraal. Dit zie je in de kunst terug in

Onderwerp: Portretten

de weergave van religieuze figuren. 

Maria als moeder

Renaissance = Wedergeboorte

1400-1600

Hergeboorte van de klassieke idealen

Interesse voor de wetenschap

Terug van weggeweest:
Contrapost

Aandacht voor anatomie

Schoonheidsideaal

Juiste weergave van menselijk lichaam en natuur
3e dimensie -> perspectief

Gulde snede
Proportieleer 

Symmetrie

Juiste weergave = wetenschap

Kennis van anatomie 

Uitvinding wiskundig perspectief

Homo Universalis

Anatomie-leer

Zomaar een naakt lichaam uitbeelden was in die tijd echter niet gepast, dus zocht men aanleidingen in onderwerpen. Bijvoorbeeld Adam en Eva, maar ook mythologische figuren als Venus.

Kunstenaars gingen de anatomie bestuderen. Dit onderzoek was tegen de zin van de Kerk, die het snijden in lijken verbood. Het werd alleen toegestaan als het om een ter dood veroordeelde zware misdadiger ging.

Door meer kennis van de anatomie werden ook figuren waarheidsgetrouwer en natuurlijker afgebeeld.

In de beeldhouwkunst werd een ideale weergave van de mens toonaangevend.

Perspectief en verkorting

In de middeleeuwen werd de belangrijkste persoon vaak groter afgebeeld.

In de afbeelding rechts, van Masaccio, worden opdrachtgever (in het rood en blauw op de voorgrond) bijna even groots afgebeeld als Maria en Johannes de doper. Door toepassing van perspectiefregels konden personen op schaal schilderen.

Gulde snede 

Symmetrie en harmonie

Welke kenmerken uit de Klassieke bouwstijlen zie je terug in het Tempietto?

Renaissance in delen

Je kan de Renaissance verdelen in meerdere delen.

Vroege Renaissance

Hoogrenaissance

 Maniërisme

Noordelijke Renaissance

Vroege Renaissance  vanaf 1400 (Italië)

Piero della Francesca                                                                        Donatello

Palazzo Medici Riccardi - Michelozzo di Bartolomeo

Hoogrenaissance

1495-1520

Villa Rotonda - Palladio

Noordelijke Renaissance

Pieter Bruegel de oude

<- Jan van Eyck

Trapgevel is populair in de Renaissance

In de landen ten Noorden van de Alpen. Vanaf +/- 1500, ontstaan onder invloed van de hoogrenaissance.
Geen interesse in de Klassieken, wel beïnvloed door humanisme en ontwikkelingen in Europa (reformatie). Boekdrukkunst (Gutenberg, 1450) zorgt voor verspreiding van de nieuwe stijl.

Terugblik Italië

Maniërisme

Late renaissance, 1525-1580

Maniërisme

Late renaissance, 1520-1600

'losbandig'
bewegelijk

Lang gerekte figuren

Gedraaide S-vorm, ingewikkelde lichaamshoudingen
uitgesproken kleuren

Niet bestaande onderwerpen

Archimboldo                                  El Greco                                                  Parmigianino

De maniëristen geven de voorkeur aan "bewegende" figuren, en dan met name aan de figuur "s", de slangvormige figuur die niet binnen geometrische cirkels of vierhoeken kan worden gevangen. Berekenbaarheid en meetbaarheid worden niet langer beschouwd als objectieve criteria en zijn uitsluitend instrumenten voor de verwezenlijking van steeds ingewikkeldere technieken (perspectivische verschuivingen, vertekeningen) en voor het verbeelden van ruimtes waarin niet langer sprake is van een vlakverdeling op grond van de "juiste proporties".