Fast fashion

• Woordenschat
• Nederlands
• +1
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

 Fast fashion

NB:

Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

Wat zijn jouw eerste gedachten

bij 'fast fashion'?

Hoe werkt het?

Tekst

Onderzoek

Woordenschat

Leestafel

Boekenclub

Dit leer je nu

Dit weet je al

Doen

Terugkijken

Leerdoel bekijken

• Je kunt een geschikt nieuwsartikel kiezen en dit bespreken in de groep.
• Je kunt in eigen woorden vertellen wat het begrip 'fast fashion' betekent.
• Je leert tien nieuwe woorden en kunt deze toepassen.
  
• Je weet meer over de oorzaken en gevolgen van de 'fast fashion woestijn'.
• Je doet onderzoek naar hoe kleding wordt gemaakt, naar duurzame kleding en/of oplossingen voor de 'fast fashion woestijn'.
• Je kunt de informatie uit je onderzoek presenteren aan de groep.
• Je maakt kennis met een boek en kunt uitleggen welke verhaallijn je aanspreekt en waarom.
• Je kunt vertellen wat je deze les hebt geleerd, waarover je nog vragen hebt en/of wat je thuis gaat vertellen.

Wat gaan we doen?

Klik hier voor het leerdoel.

Leerdoel: Je kunt een geschikt artikel vinden om over te discussiëren bij de leestafel

De leestafel

Zoek een interessant artikel om het over te hebben of een artikel dat gaat over fast fashion.

Wat is een geschikt artikel?

Je kunt er je mening

over geven.

Voor iedereen interessant.

Niet te kort, 

maar ook niet te lang.

Je kunt er veel 

vragen over stellen.

Er komen door het

artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.

Je kunt er verder over doordenken en praten.

Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

Upload hier een foto

van jouw artikel.

Hoe vertel ik waar mijn artikel over gaat?

Welke zaken zijn nog meer van belang om te vertellen?

Om wie (of wat) gaat het?

Wat is er aan de hand?

Hoe is het in zijn werk gegaan?

Wat zou je hier nog meer over willen weten?

Waarom was dat?

Wanneer was dat?

Waar was dat?

Een gesprek voeren bij de leestafel.

Discussievragen

• Ben jij het daarmee eens?
• Ik vind dat toch vreemd want….
• Nou dat weet ik nog niet zo zeker want…
• Wie heeft er nog een ander argument?
• Is dat wel waar? Weet je dat zeker?
• Wat zegt die…. in het artikel erover? Wat vind je daarvan?

Verdiepingsvragen

• Hoe kan het nou dat…?
• Wat ik niet snap is…?
• Wat zou er gebeuren als…?
• Zou iedereen…?
• Hou zou dat in de toekomst gaan/ in het verleden gegaan zijn?
• Hoe zit dat eigenlijk in andere landen?

De introductie op de tekst

Bekijk onderstaande video.

Leerdoelen?

Leerdoel: 

• Je kunt vertellen hoe jij op dit moment met kleding omgaat
• Je kunt in eigen woorden vertellen wat het begrip ‘fast fashion’ betekent

Koop jij vaak nieuwe kleren? 

Ja

Nee

Wat doe jij met kleding 

die je niet meer nodig hebt? 

Waar gaat ingezamelde kleding eigenlijk naartoe?

Leg in eigen woorden uit wat 'fast fashion' is.

De tekst: eerst even scannen! 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

bron

Bron: AD (5/1/2022 door R. Lehmann (HLN))

Bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

Leerdoel?

Leerdoel: Je kunt uitleggen wat de gevolgen zijn van onze manier van omgaan met kleding.

Lees de hele zin. Ook de zin ervoor en erna zeggen vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

Wat kun je doen als je een woord niet begrijpt?

Als je de tekst hebt gescand, wat denk je dan dat je gaat lezen?

Maak de volgende opdrachten bij de tekst:

Lees de titel en inleiding. 

• Wat wordt bedoeld met de fast fashion-woestijn?

Lees alinea 1 

• Wat weet je tot nu toe over de fast fashion-woestijn?

Lees alinea 2.

• Leg in je eigen woorden uit wat er met de geïmporteerde kleding gebeurt, nadat het via de haven in Chili is aangekomen. 

Lees alinea 3.

•   Leg uit op welke twee manieren de berg met kledingafval schadelijk is voor de mens en het milieu.
  
•   Op welke manier komt een klein deel van de afgedankte kleding toch nog goed terecht?

Lees alinea 4.

• Op welke manier kunnen wij allemaal bijdragen aan het oplossen van het probleem van de fast fashion-woestijn?

De titel en de inleiding

Van ski-jassen tot jeans: bergen nieuwe kleding eindigen 

in de fast fashion-woestijn

Grote kledingconcerns lanceren bijna net zoveel collecties als het jaar weken telt. Het textiel dat niet wordt verkocht, komt terecht in de Atacama-woestijn (fig. 1), in het noorden van Chili. Daar ligt volgens experts ruim 100.000 ton aan afgedankte kleding.

lanceren

lanceren – aankondigen, de wereld inbrengen

afdanken

afdanken – niet meer gebruiken

figuur 1

Wat wordt bedoeld met de 'fast fashion-woestijn'?

Alinea 1

De Atacama-woestijn is daarmee een van de grootste kledingdumpen ter wereld. Het textiel komt voornamelijk uit Noord- Amerika, Europa en Azië. Via de nabijgelegen havenstad Iquique worden de duizenden tonnen kleding voor een prikkie geïmporteerd. ‘Gemiddeld komt hier jaarlijks 39.000 ton aan textiel aan’, aldus Franklin Zepeda van EcoFibra. Zijn bedrijf probeert een duurzame bestemming te geven aan de afgedankte kleding en gebruikt die voor het maken van isolatiepanelen voor sociale woningen in de regio van Iquique.

voor een prikkie

voor een prikkie – voor weinig geld

duurzaam

duurzaam – geschikt of bedoeld om lang te bestaan

Wat weet je tot nu toe over

de fast fashion-woestijn?

Alinea 2

Bergen kleding tot vijf meter hoog

Hij legt aan de Argentijnse nieuwszender TN uit hoe het selectieproces van de Chileense kledingimporteurs werkt: in de sorteercentra bij de haven wordt een scheiding gemaakt. Wat de handelaren denken te kunnen verkopen, wordt naar hoofdstad Santiago verscheept, waar de meeste consumenten wonen. Maar de rest wordt illegaal in de woestijn gedumpt, vlak bij de haven. Op de bergen die soms wel vier tot vijf meter hoog zijn, vind je beschadigd textiel, maar ook nieuwe kleding die men ‘onverkoopbaar’ acht. Denk bijvoorbeeld aan de in Chili slecht verkopende XXL-maten, of ski-jassen. Vaak zit het labeltje met de oorspronkelijke verkoopprijs er nog aan.

verschepen

verschepen – per schip vervoeren

Leg in je eigen woorden uit wat er met de geïmporteerde kleding gebeurt, nadat het via de haven in Chili is aangekomen.

Alinea 3

Vervuiling

Het duurt tot wel 200 jaar voordat een kledingstuk verteert. In Chili is het dan ook verboden om textiel op de gewone vuilnisbelt te dumpen: kleding is niet biologisch afbreekbaar en bevat veel chemicaliën. Daarom vormt de illegale stort een risico voor de drinkwatervoorziening. De vervuiling dringt namelijk door tot de ondergrondse waterreservoirs in een van de droogste regio's ter wereld. Daarnaast staat de fast fashion-woestijn regelmatig in brand. Dat is een van de manieren waarop men de kledingbergen probeert te verkleinen. Maar bij de verbranding komen giftige stoffen vrij waar omwonenden last van hebben. Een miniem deel van de afgedankte kleding wordt alsnog benut. Maar dat is het gevolg van een andere tragedie: voor duizenden straatarme migranten, vaak Venezolanen, is Iquique een doorgangsplaats op weg naar een beter tweede leven. Zij scharrelen gratis een nieuwe outfit bijeen na een barre tocht van duizenden kilometers.

de chemicaliën

de chemicaliën – de stoffen die via chemische processen zijn gemaakt

het reservoir

het reservoir – de bewaarbak

Leg uit op welke twee manieren de berg met kledingafval schadelijk is voor de mens en het milieu.

Op welke manier komt een klein deel van de afgedankte kleding toch nog goed terecht?

Alinea 4

Nieuwe wet

Chili is de grootste kledingimporteur van Zuid-Amerika, maar voor de illegale stort werd lange tijd een oogje dichtgeknepen. Inmiddels werkt de nationale overheid aan een wet voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Die

maakt de Chileense textielindustrie, maar ook -importeurs, verantwoordelijk voor het afval dat ze genereren. Het probleem ligt volgens Zepeda echter dieper. Hij wijt de bergen kleding grotendeels aan de cultuur van fast fashion:

,,We zouden als consumenten (...) alleen kleding moeten kopen die we écht nodig hebben, die repareren en recyclen. Het is een wereldwijd probleem”.

een oogje dichtknijpen

een oogje dichtknijpen – doen alsof je iets niet ziet

genereren

genereren – doen ontstaan

wijten aan

wijten aan – danken aan

Op welke manier kunnen wij allemaal bijdragen aan het oplossen van het probleem van de fast fashion-woestijn?

1. Je ontvangt in tweetallen een onderzoeksblad met twee onderzoeksopties.
2. Kies één van de opties en ga op je laptop zoeken naar informatie. Overleg waar je gaat zoeken, zodat je verschillende websites kiest.
3. Noteer je bevindingen in steekwoorden of in een mindmap.
4. Vertel aan elkaar wat je gevonden hebt.
5. Noteer de websites die interessant zijn, zodat je die weer terug kunt vinden.
6. Over een paar weken heb je jouw onderzoeksresultaten nodig, dus bewaar ze goed.

Het onderzoek

Hoe doe je goed onderzoek?

Leerdoelen?

Leerdoel: 

• je kunt verklaren wat er in je brein gebeurt als je bang bent/griezelt.
• je kunt beredeneren of griezelen wel goed is voor kinderen.
• je kunt meer vertellen over je eigen onderwerp.

Mindmap?

Vraag je docent naar de hand-out met tips voor het maken van een mindmap!

Voor het maken van een mindmap is een hand-out beschikbaar (zie lesplan). Print deze voor je leerlingen uit zodat ze hem kunnen gebruiken bij het onderzoek.

Kies één van de volgende onderzoeksvragen:

Leerdoel?

Leerdoel: Je onderzoekt hoe kleding wordt gemaakt, wat duurzame kleding is en/of welke oplossingen er zijn voor de fast fashion-woestijn.

Het onderzoek

Van grondstof naar kledingstuk. Hoe wordt kleding eigenlijk gemaakt?

Wat is duurzame kleding en hoe kunnen we duurzame kleding herkennen?

Welke oplossingen zijn er voor de fast-fashionwoestijn?

Handige websites:

Hoe wordt kleding gemaakt?

• https://schooltv.nl/video/hoe-wordt-kleding-ontworpen-en-gemaakt-moodboards-stoffen-en-samples/
• https://www.schonekleren.nl/verdieping/de-kledingindustrie/
• https://waarzitwatin.nl/categorieen/kleding

Wat is duurzame kleding?

• https://www.vanafhier.nl/mode/van-fast-fashion-naar-slow-fashion#:~:text=Vintage%20fashion%20is%20een%20duurzaam,worden%20(onder%20slechte%20arbeidsomstandigheden)
• https://maatschapwij.nu/zoeken/fast+fashion/

Welke oplossingen zijn er voor de fast-fashionwoestijn?

• https://www.bnnvara.nl/zembla/artikelen/europa-wil-af-van-enorme-afvalberg-met-fast-fashion
  
• https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/lees/artikelen/2021/digital-fashion.html?gclid=EAIaIQobChMItd2Q2smE-AIVk4bVCh0IVgsHEAAYAiAAEgLR5fD_BwE

Onderzoek presenteren

Leerdoel?

Leerdoel: Je kunt je onderzoek presenteren op een bij jou passende manier.

Presenteer jouw onderzoek.

• Vertel wat je hebt onderzocht en wat
    je hebt gevonden en geleerd.
   
• Of laat je mindmap zien en vertel wat
   je aan info hebt gevonden.
   

• Kunnen jullie elkaar aanvullen?

    Even terugkijken naar het onderzoek. Welke doelen heb je al

    behaald? En welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

Wist je dat...
wanneer je een doel versleept, erachter een nieuwe verschijnt.

Hoe ging het onderzoek?

Ja, dit doel heb ik behaald.

Nee, aan dit doel moet ik nog werken.

Ik heb goede onderzoeksvragen bedacht.

Ik heb nieuwe dingen geleerd.

Ik heb veel informatie gevonden bij mijn onderzoeksvragen.

Ik ben nu ook nieuwsgierig geworden naar andere zaken omtrent dit onderwerp.

Ik kan kort vertellen 

wat ik te weten ben gekomen.

Ik heb de onderzoekstijd 

nuttig en goed besteed. 

Ik heb effectief met iemand samengewerkt. 

Ik kan minimaal twee  woorden van deze les gebruiken bij mijn presentatie.

Woordenschat: Mix & Match

Je krijgt een woord en betekenis uitgedeeld.

Zoek degene die bij jou matcht.

Mix & Match:

Elke leerling krijgt een kaartje met daarop aan de voorkant een van de tien woorden uit de tekst en aan de achterkant de betekenis van een ander woord. De leerlingen lopen door de klas en zoeken hun ‘match’: de leerling met het kaartje waarop de betekenis van het woord van hun eigen kaartje staat. Als alle duo’s zijn gevormd, lezen de leerlingen hun woord en de juiste betekenis voor.

Bonusdenkvraag: wat heeft ‘mix & match’ met mode te maken?

Boekenclub: ‘Made bij Indira’ van Caja Cazemier en Martine Letterie

Mode, tot elke prijs?

Terra (15 jaar) woont in Hilversum. Ze zit op de middelbare school en houdt van shoppen. Al haar geld gaat op aan nieuwe kleding, en als ze die goedkoop kan scoren, is dat natuurlijk top! De Indiase Indira (ook 15 jaar) is geronseld om in een spinnerij te gaan werken. Ze hoopt dat ze met haar verdiensten de schulden van haar familie af kan betalen. Maar de mooie beloften van de fabriek blijken allemaal leugens te zijn geweest. De ouders en tante van Terra zijn zich wel bewust van de praktijken in de kledingindustrie in Azië. Als Terra’s tante haar meeneemt op een reis naar India ontdekt Terra dat er een heel verhaal zit achter de kleren die ze koopt. En dat verhaal is niet zo mooi…

ronselen

ronselen - overhalen om iets te doen, vaak op een slimme, gemene manier

zich bewust zijn van

zich bewust zijn van - doorhebben, begrijpen

Wat verwacht je te gaan lezen in dit boek?

Welk van de twee verhaallijnen zou jij graag willen lezen? 

Die van Terra

Die van Indira

Bespreek met de keuze van je leerlingen in de groep.

Check je label!

Afsluiting

Welke vraag zou je thuis aan je huisgenoten/familie kunnen stellen over het onderwerp van deze les? 

Terugblik

Noem drie dingen die je deze les geleerd hebt.

Noem twee dingen
waar je nog wat meer over wil weten.

Wat ga je vandaag thuis vertellen over deze les?