§5.1 - Planten bekijken

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5 - Planten

§5.1 Planten bekijken

1. Je kunt benoemen uit welke organen een plant bestaat.
2. Je kunt de functies van de onderdelen uitleggen.
3. Je kunt de plant beschrijven op de organisatieniveaus
   organisme - orgaan - weefsel - cellen
   
4. Je kunt een plantencel herkennen en de onderdelen van de cel benoemen.
5. Je kunt de taken van de celonderdelen benoemen.
   
6. Je kunt uitleggen hoe een plant zijn stevigheid behoudt daarbij het verschil tussen kruidachtige en houtachtige planten uitleggen.
   
7. Je kunt uitleggen op welke wijze het water vanuit de bodem in de bladeren terecht komt.
8. Daarbij kun je van de begrippen wortels, wortelharen, vaatbundel en huidmondjes uitleggen wat hun taak is in het watertransport.
   

Leerdoelen:

Organen van de plant

Wortels
Zorgen voor opname van water en mineralen, en voor stevigheid in de grond

Stengel

Geeft stevigheid aan de plant en transporteert water en stoffen door de plant.

Bladeren
Blad bestaat uit bladmoes en nerven. In het bladmoes maakt de plant zijn eigen voedingsstoffen (fotosynthese). De nerven transporteren de (voedings)stoffen.

Bloemen

Bloemen zorgen voor de voortplanting. In de bloemen ontstaan nieuwe zaden, die weer uit kunnen groeien tot nieuwe planten.

Bron 2

In het blad zie je in het midden de hoofdnerf, daaraan vast zitten de zijnerven en verspreid in het bladmoes lopen de fijne nerven.

Detail van een blad

Sleep de woorden naar de juiste plek

bloem

wortels

blad

stengel

Doorsnede blad

Als je een blad doorsnijdt, en van heel dichtbij zou bekijken, dan zie je eigenlijk vier verschillende laagjes cellen.

Bron 4

Doorsnede blad

Ieder laagje bestaat uit dezelfde soort cellen, die dezelfde taak hebben. 

Zo'n groep cellen die er hetzelfde uitziet en dezelfde taak heeft, noem je een weefsel.

Bron 4

organisme - orgaan - weefsel - cel

Organisme

Orgaan

Weefsel

Cel

Een plant is een organisme.

Een plant heeft verschillende organen (wortels, stengels, bladeren, bloemen)

Organen bestaan uit weefsels.

Weefsels bestaan uit cellen.

Wat zie je op de foto?

1. organisme
2. orgaan
3. weefsel
4. cel

Cellen: bouwsteentjes van de plant

Een plantencel bestaat uit zes onderdelen:

1. de celwand

2. celmembraam

3. bladgroenkorrels

4. cytoplasma

5. celkern

6. vacuole

Bron 5

Een groepje van dezelfde soort cellen vormen samen een weefsel. Verschillende weefsels vormen samen een orgaan. Verschillende organen vormen samen het organisme.
Een plant in dit geval.

bladgroenkorrel

celmembraan

celkern

vacuole

cytoplasma

celwand

Bladgroenkorrels

De bladgroenkorrels in het cytoplasma van de cel, geven de plant zijn groene kleur. In de bladgroenkorrels maakt de plant zijn eigen voedingsstoffen (fotosynthese)

Bron 6

dierlijke cel       vs        plantencel

Geen bladgroenkorrels en celwand 

Wat zie je op de foto?

1. organisme
2. orgaan
3. weefsel
4. cel

Kruidachtige en houtachtige planten

Sommige planten zijn stevig doordat hun cellen zich vullen met water, dit noem je kruidachtige planten.

Sommige planten zijn stevig doordat ze houtcellen hebben, dit noem je houtachtige planten.

Bron 7

Water en mineralen opnemen

Een plant neemt water en mineralen op met de wortelharen die aan de uiteinden van de wortels zitten.

Via vaten(dunne buisjes) in de wortels, stengels en bladnerven wordt het water met de mineralen getransporteert. 

Water opnemen en verdampen

De plant neemt, via de wortels, steeds nieuw water op. 

Dit water gaat via de vaten naar de bladeren van de plant. 

Cellen in het blad nemen het water uit de vaten op. 

Het water verdampt vervolgens en gaat via huidmondjes in het blad weer naar buiten.

Bron 10

Water opnemen en verdampen

Als het heel warm en droog is, gaan de huidmondjes van de plant dicht. Zo houdt hij het water langer vast.

Bij planten met veel bladeren, zoals bomen, verdampt er heel veel water.

Deze planten hebben daarom enorme wortelstelsels om al dat water aan te kunnen vullen.

Bron 10

Wat zie je op de foto?

1. organisme
2. orgaan
3. weefsel
4. cel

Sleep de taken naar de juiste plek

1. Dit orgaan is voor de voortplanting. Hier ontstaan zaden, waaruit nieuwe planten groeien.

2. Water met mineralen opzuigen en verankering in de grond

3. Hierin lopen de nerven die zorgen voor vervoer van water en stoffen. Tussen de nerven zit bladmoes, daar maakt de plant zijn eigen voedingsstoffen.

4. Dit houdt de plant overeind. Hierin lopen dunne 'buisjes' die water en stoffen naar de bladeren en bloemen vervoeren.

Aan de slag!

Je maakt de digitale opdrachten bij paragraaf 5.1 .

Succes!