Academie blok 1.1 Gaswisseling en ademhaling

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

 de ademhaling

Wat is de functie van ademhaling??

1. reinigen van de lucht die je inademt
2. slechte lucht inademen
3. afvalstoffen van de lucht scheiden
4. opnemen van O2 en afscheiden CO2

0

Wat hoort niet bij de ademhaling

1. longen
2. slokdarm
3. luchtpijp
4. zuurstof

Ademhaling is willekeurig

1. Juist
2. Onjuist

Wat is de normaalwaarde?
Ademhaling

1. 120/80mmHg
2. 15-20
3. 60-100
4. 36,5-37,5

De ademhaling is:

1. 0-5 keer per minuut
2. 5-10 keer per minuut
3. 10-15 keer per minuut
4. 15-20 keer per minuut

Wat observeer je niet
bij de ademhaling?

1. Frequentie
2. Diepte
3. Geur
4. Regelmaat

Luchtwegen

Mond-/Neusholte

Keelholte

Luchtpijp

Bronchiën

Bronchiolen

Longblaasjes

In de Longblaasjes vindt gaswisseling plaats met de longhaarvaten

Rest van de luchtwegen = de "dode ruimte"

Dat begint bij de mond, de neus en de keel; de zogenaamde hogere luchtwegen. Het slijmvlies dat de binnenkant van deze luchtwegen bekleedt, zorgt ervoor dat de lucht al voor een deel bevochtigd wordt en dat kleine zwevende stofdeeltjes neerslaan. Vooral de neus heeft hierbij een belangrijke taak. Is de lucht eenmaal de hogere luchtwegen gepasseerd, dan gaat zij naar de lagere luchtwegen: langs de stembanden, door de luchtpijp en vervolgens door een zich snel vertakkend systeem van luchtpijpjes, de bronchiën, waarna uiteindelijk de longblaasjes bereikt wordt.

De menselijke longen zien eruit als een sponzige op zijn kop hangende boom. De stam is de luchtpijp; een holle buis van ongeveer 12 centimeter lengte en 2,5 centimeter doorsnede. De luchtpijp splitst in twee kleine takken die we de bronchiën noemen. De bronchiën splitsen zich weer in kleinere takjes.

De kleinste takken noemen we de longblaasjes of alveoli. De uiteinden van deze longblaasjes bestaan uit een aantal kleine 'zakjes' met cellen.

De longblaasjes zijn de bladeren van de longen. Het zijn uiterst kleine en tere membraampjes waar de gasuitwisseling met het bloed plaatsvindt. De longen bevatten ongeveer 3 miljoen van deze longblaasjes. Deze blaasjes zorgen voor een oppervlakte van ongeveer 235m2. Elk longblaasje is omgeven door kleine adertjes, capillairen genaamd.

De wand van de longblaasjes is maar 1 cellaag dik. In de longblaasjes zit lucht en om de longblaasjes heen bloed. De scheidingswand tussen bloed en lucht is dus heel dun.

ademhaling start bij je

1. longen en mond
2. mond en neus
3. longblaasjes en mond
4. neus en luchtpijp

Wat is gezonder: ademhalen door je neus of ademhalen door je mond?

1. Door je neus
2. Door je mond

Ademen via NEUS of via de MOND?

IN DE NEUS:

Lucht wordt vochtig gemaakt

Lucht wordt verwarmd

Lucht wordt gezuiverd

Lucht wordt gekeurd

longblaasjes

longen

brochien

brochiolen

luchtpijp

Bij ademhalen is...

1. Zowel de huig als het strotklepje is dicht
2. De huig is open het strotklepje is dicht
3. zowel de huig als het strotklepje is open
4. De huig is dicht, het strotklepje is open

Ademhalen - Slikken - Verslikken

gaswisseling

zuurstof (O2) komt via de luchtpijp-bronchien in de longblaasjes. dit is omringt door bloedvaten. de zuurstof gaat het bloed in. 

in het lichaam wordt de zuurstof gebruikt voor verbranding. bij verbranding komt koolstofdioxde vrij. Dit wordt via het bloed naar de longblaasjes gebracht en weer gegeven aan de luchtpijp-bronchien.

we wisselen koolstofdioxide voor zuurstof.

https:

Ademhaling

BORST-ademhaling:

Inademen:

- borst en ribben omhoog

- borstholte wordt groter 

- longen worden groter

- lucht stroomt naar binnen

Uitademen:

- borst en ribben omlaag

- borstholte wordt kleiner

- longen worden kleiner

- lucht stroomt naar buiten

BUIK-ademhaling:

Inademen:

- middenrif omlaag

- borstholte wordt groter 

- longen worden groter

- lucht stroomt naar binnen

Uitademen:

- middenrif omhoog

- borstholte wordt kleiner

- longen worden kleiner

- lucht stroomt naar buiten

Welke manier van ademhalen wordt er in de afbeelding hiernaast weergegeven?

1. Buik-ademhaling
2. Borst-ademhaling
3. Buik en borst-ademhaling
4. Middenrif-ademhaling

Les: Longventilatie

Longventilatie

Longvolume (Longinhoud)

Ademvolume

Exspiratoir Reserve Volume (ERV)

Inspiratoire Reserve Volume (IRV)

Restvolume (Longresidu)

Vitale Capaciteit (VC)

VC --> meten met spirometer

Verschillende samenstelling van lucht

Ingeademde lucht:

- Stikstof                76%

- Zuurstof               20%

- Edelgassen            1%

- CO2                   0,04%

Uitgeademde lucht:

- Stikstof                    76%

- Zuurstof                  16%

- Edelgassen               1%

- CO2                             4%

Longventilatie

In de Longblaasjes vindt gaswisseling plaats 

Rest van de luchtwegen = de "dode ruimte"

Ingeademde lucht: 20% zuurstof

Uitgeademde lucht: 16% zuurstof

De lucht in de longblaasjes bevat 

ongeveer 13% zuurstof

Longblaasjes

O2 13%

In -->

O2 20%

Uit <--

O2 16%

Hersenstam

• De hersenstam is het oudste hersendeel en bestaat uit korte zenuwcellen. 
• De hersenstam regelt belangrijke basisfuncties om te overleven, zoals de bloedsomloop, slaap-waakritme, ademhaling en regeling van de spijsvertering.

REGELING ADEMHALING

Vanuit het ademcentrum in het verlengde merg van de hersenstam.

Het centrum wordt geprikkeld door het koolzuurgasgehalte van het bloed.

Het ademcentrum hoort bij het vegetatieve = autonome = onwillekeurige zenuwstelsel.

Hyperventilatie

Oorzaak: 

Te snel of te diep ademhalen, door stress of paniekaanval

Gevolgen:

Intensieve gaswisseling

zuurstof gehalte in bloed blijft gelijk, maar te weinig koolstofdioxide in bloed

Te kort koolstofdioxide in het bloed

Bloed wordt zuurder --> Tintelingen in vingers/handen/lippen, pijn en druk op de borst, duizeligheid

Hersenen geven weinig signalen aan ademhalingsspieren --> ernstige benauwdheid

Oplossing:

Rustige ademhaling: even de adem inhouden en uitblazen (Patiënt afleiden van het probleem)

Roken

TABAKSROOK

Gas = koolmono-oxide 

(bloed kan minder zuurstof vervoeren)

Teer vormt een laagje aan de binnenkant van een longblaasje. Hierdoor kan O2 minder goed worden opgenomen. 

Nicotine heeft een sterk verslavend effect

Gezonde longen

Rokers longen