BS 3 Bacteriën en Schimmels MAX

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

BS 3 Bacteriën en schimmels

Leerdoelen

- Je kunt kenmerken van bacteriën noemen

- Je kunt kenmerken van schimmels noemen

- Je  kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels nuttig zijn 

   voor de mens en de natuur (SE)

- Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels schadelijk 

   kunnen zijn voor mensen (SE)

Twee hoofdgroepen

Prokaryoten

Eukaryoten

Dieren

Gewervelden

Zoogdieren

Primaten

Hominidae

Homi

Homo sapiens

Bacteriën

Bacteriën zijn micro-organismen en kan je alleen zien met een elektronenmicroscoop. 

De chromosomen liggen los (vaak in vorm van een ring). Ook hebben ze een of meer zweepharen, dan kunnen ze vooruit. 

Bacteriën

Planten planten zich voort door celdeling (zie afbeelding).

Een bacterie kan zich elk halfuur delen. Een bacteriekolonie is wel met het blote oog te zien

Schimmels

Eencellige schimmels (gistcellen) planten zich voort door celdeling door middel van knopvorming. De gistcel vormt een knop die zich afsplitst. De knop bevat een kopie van alle chromosomen van de schimmelcel.

Schimmels

De meeste schimmels zijn meercellig (bv Schimmel op brood of op schimmelkaas). Ze bestaan uit lange, dunne draden: de schimmeldraden. Deze draden bestaan uit meerdere cellen.

Meercellige schimmels

Meercellige schimmels planten zich meestal voort door middel van sporen= cellen waaruit een nieuwe schimmel kan ontstaan. Vaak aan het uiteinde van de schimmeldraden, bv penseelschimmel. 

Paddenstoelen zijn de vruchtlichamen van een meercellige schimmel en daar vormen de sporen.

Nuttige bacteriën en schimmels

- De meeste soorten bacteriën en schimmels voeden zich met resten van dode organismen. In de natuur ruimen ze dode resten op. Bij de afbraak van die resten ontstaan weer voedingsstoffen voor planten. Organismen die dode resten afbreken, noem je reducenten.

- In onze darmen leven miljarden bacteriën. Zij breken bepaalde voedingsstoffen in onze darmen af en helpen zo met de vertering van ons voedsel.

Schadelijke bacteriën en schimmels

Ons voedsel bestaat vaak uit resten van organismen, zoals fruit, groenten en vlees. Hierop kunnen bacteriën en schimmels goed leven en kan het voedsel bederven. Bedorven voedsel kun je niet meer eten, anders word je ziek. 

Voedselbederf kan je tegengaan
door voedsel te conserveren. 

Schadelijke bacteriën en schimmels

Sommige soorten bacteriën en schimmels zijn ziekteverwekkers bij planten, mensen en/of dieren. Als een ziekteverwekker je lichaam binnendringt en zich vermenigvuldigt, heb je een infectie.

• Bepaalde soorten bacteriën kunnen ziekten veroorzaken. Dit noem je een bacteriële infectie. Voorbeelden zijn longontsteking,
blaasontsteking en krentenbaard. Een bacteriële infectie
kun je bestrijden met antibiotica.

Schadelijke bacteriën en schimmels

• Zwemmerseczeem is een voorbeeld van een schimmelinfectie. Bij deze infectie raakt de huid tussen de tenen ontstoken. Schimmelinfecties kun je behandelen met antimycotica. 

Hygiëne

Met een goede hygiëne kun je veel infectieziekten voorkomen. 

Dit doe je bijvoorbeeld door je handen regelmatig te wassen en eten goed gaar te koken. 

Door zeep en hitte gaan veel micro-organismen dood.

Zelfstandig werken

Maken BS 3 van thema 4

Leerdoelen behaald?

- Je kunt kenmerken van bacteriën noemen

- Je kunt kenmerken van schimmels noemen

- Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels nuttig zijn

   voor de mens en de natuur (SE)

- Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels schadelijk

   kunnen zijn voor mensen (SE)