H5.3 - Metaalproductie (met SO)

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom

Ga op je plek zitten

Pak je pen

Doe je jas uit, je tas van tafel

Geen mobieltjes of boeken op tafel!

SO hoofdstuk 5

• 30 maart 2017
• 15 minuten de tijd
• Vergeet niet je versie bovenaan je blaadje te zetten
• Niet praten, niet lopen

• Klaar? Laat je blaadje liggen en wacht tot iedereen klaar is. De blaadjes worden aan het eind van het SO opgehaald.

Planning

 15 min - SO

20 min - Film over ijzer(staal)productie + bespreken

  5 min - Korte uitleg metaalproductie

10 min - Zelfstandig werken (Zs)

  5 min - Korte uitleg blokschema's

10 min - Zelfstandig werken (Zf)

  5 min - Afsluiting

Erts

Grondstof voor metaalproductie.

Wanneer is iets een erts? 

• Als het voldoende van het metaal bevat dat het winstgevend is om het te zuiveren (een economisch winbare hoeveelheid).

Video hoogovens

Jullie gaan een film (klokhuis) kijken over de hoogovens van Tatasteel in IJmuiden.

Let goed op.

Aan het eind worden een aantal vragen over de film gesteld.

Let verder vooral op welke grondstoffen nodig zijn voor ijzerprodcutie, en welke handelingen met het ijzer verricht worden.

Vragen

1. Hoeveel ijzererts wordt per dag gebruikt in de hoogovens van IJmuiden?
2. Hoe heet moet je de ijzererts maken voordat het goed reageert met de koolstof (cokes)?
3. Waarom worden de ovens 'hoogovens' genoemd?
4. Wat voor soort koolstof wordt bij de ijzererts gedaan om te reageren?
5. Hoe wordt de zuivere ijzer uit de hoogoven gehaald?
6. Hoe wordt het vloeibare, gezuiverde ijzer dat direct uit de hoogoven komt ook wel genoemd?
7. Hoeveel auto's kun je maken van 1 plak staal, geproduceerd in IJmuiden?

Hoeveel ijzererts wordt per dag gebruikt in de hoogovens van IJmuiden?

1. 270.000 kilo
2. 2.700.000 kilo
3. 27.000.000 kilo
4. 27.000.000.000 kilo

Hoe heet moet je de ijzererts maken voordat het goed reageert met de koolstof (cokes)?

1. 1100 graden
2. 1600 graden
3. 1900 graden
4. 2300 graden

Waarom worden de ovens 'hoogovens' genoemd?

1. Omdat de ovens heel hoog (groot) zijn
2. Omdat de temperatuur in de oven heel hoog is
3. Omdat er een grote hoeveelheid ijzererts gezuiverd wordt
4. Omdat de productiesnelheid erg hoog is

Wat voor soort koolstof wordt bij de ijzererts gedaan om te reageren?

1. Grote ronde stukken koolstof
2. Kleine hoekige brokken koolstof
3. Grote hoekige brokken koolstof
4. Kleine ronde stukken koolstof

Hoe wordt de zuivere ijzer uit de hoogoven gehaald?

1. Via een grote kraan
2. Er wordt een gat in de oven geboord
3. De oven wordt gekanteld
4. Er zit een luik aan de onderkant van de oven

Hoe wordt het vloeibare, gezuiverde ijzer dat direct uit de hoogoven komt ook wel genoemd?

1. Zuiver staal
2. Zuiver ijzer
3. Ruw ijzer
4. Ruw staal

Hoeveel auto's kun je maken van 1 plak staal, geproduceerd in IJmuiden?

1. 5
2. 10
3. 20
4. 25

Reacties met ertsen

• ijzererts reageert met koolstofmono-oxide. Hierbij ontstaat ook koolstofdioxide.
• aluminiumoxide (= geen bauxiet) wordt gelektrolyseert. Hierbij ontstaat ook zuurstof.
• chalcopyriet (= geen kopererts) wordt verbrand. Hierbij ontstaat behalve koper ook ijzeroxide en zwaveldioxide.

Zelfstandig werken

10 min - Zs

Lees van je HB blz. 105 t/m 107

Maak daarna de opgaven 31 t/m 36, 38, 39 en 41

Blokschema's

Zorgen voor overzicht:

• Blok: welk proces vindt plaats?
• Pijl naar blok toe: welke stoffen worden aangevoerd? (grondstoffen)
• Pijl van het blok af: Welke stoffen zijn ontstaan? (reactieproducten, afvalstoffen)

Zelfstandig werken

10 min - Zf

Lees van je HB blz. 141

Maak daarna de opgaven 31 t/m 36, 38, 39 en 41

Klaar? Maak de opgaven 37, 40, 42 en 43

IJzererts wordt met een chemische reactie eerst omgezet in ijzeroxide. Uit dit ijzeroxide kan vervolgens ijzer worden gemaakt. Wat is de formule van ijzeroxide?

1. FeO
2. FeO3
3. Fe2O3
4. Fe3O2

Een grondstof van koper die uit kopererts gehaald wordt is chalcopyriet. Wat is de molecuulformule van chalcopyriet?

1. CuFe
2. CuS2
3. CuFe2S
4. CuFeS2

Met wat voor type reactie wordt zuiver aluminium verkregen

1. verbranding
2. thermolyse
3. elektrolyse
4. fotolyse

Volgende les

• Afval verwerken (kunststoffen)
• Huiswerk: Opgaven 31-36, 38, 39, 41

Einde

Pak je spullen en blijf rustig op je plek zitten tot de bel gaat.