HC verlichting - LV 2 (2. Theorie)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

leidende vraag 2

kenmerkende aspecten

verlichte ideeën?

kenmerkende aspecten TV 6

Kenmerkende aspecten TV7

• :7a: rationeel optimisme en ‘verlicht’ denken dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek en sociale verhoudingen.
• 7b: voortbestaan van het Ancien Régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).
• 7c: uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme.
• 7d: de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten en staatsburgerschap.

Planning (overleg) 

Vandaag: opfris Amerikaanse revolutie / Wie is Tim Franssen? / Collegetour

Donderdag 16 mei: Franse revolutie

Dinsdag 21 mei: uitval, zelfstandig aan de slag

Donderdag 23 mei: Toets? Oefenen voor de toets

Dinsdag 28 mei: Tim Franssen?

Donderdag 30 mei: Toets?

De Amerikaanse revolutie

1. Je kan uitleggen hoe mede door verlichte ideeën in de Engelse koloniën in Noord-Amerika de behoefte aan zelfbeschikking groeide 
2. Je kan uitleggen hoe het verzet tegen de Engelse regering leiden tot de onafhankelijkheidsstrijd en de onafhankelijkheidsverklaring.
3.  Je kan aangeven welke spanningen tussen de Noordelijke en Zuidelijke Staten rezen en welke groepen uitgesloten werden van de burgerrechten.

Leerdoel

Je kan uitleggen hoe mede door verlichte ideeën in de Engelse koloniën in Noord-Amerika de behoefte aan zelfbeschikking groeide.

 Je kan aangeven hoe het verzet tegen de Engelse regering leiden tot de onafhankelijkheidsstrijd onafhankelijkheidsverklaring.

Populaire ideeen uit de verlichting

- Trias politica voorkomt machtsmisbruik

- volkssoevereiniteit (de overheid krijgt zijn macht van het volk) 

- natuurlijke rechten (iedereen heeft recht op leven, vrijheid, bezit, veiligheid)

Bestuur kolonieen

Common Sense (1775)

Thomas Paine

Hoe zit dat eigenlijk bij ons? Engeland is ons 'moederland'... we betalen veel belasting, maar hebben wij ook inspraak in de politiek? 

Volgens de Verlichtingsidealen hebben wij allen van nature rechten, zijn we gelijk aan elkaar, hebben we recht op leven, vrijheid en het najagen van geluk! 

Kenmerkende aspecten:

Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.

Tijdvak 7: Pruiken en Revoluties.

KA

De Amerikaanse revolutie :  'no taxation without representatation''

1. Boston Tea Party (1773)

De Boston Tea Party was een protest van Amerikaanse kolonisten tegen de Britse overheid op 16 december 1773. 

Kisten thee werden in de haven van Boston gegooid om te protesten tegen de torenhoge invoerrechten.

Deze gebeurtenis wordt gezien als een startpunt van de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog.
 

4. 1776

In 1776 brak een opstand uit van Noord-Amerikaanse kolonisten tegen de Britse koning. De 13 Britse kolonies in Noord-Amerika sloten zich bij elkaar aan en vormden samen een federale staat: een samenwerkingsverband van deelstaten met een eigen bestuur, onder een gemeenschappelijke nationale overheid.  

Dus: onafhankelijk van Groot-Brittannië, onder de naam Verenigde Staten van Amerika.

2.

Na aanleiding van de Boston Tea Party besloot de Britse overheid het bestuur van de kolonie Massachusetts, met als hoofdstad Boston, opzij te zetten.

3. Comittees of correspondence

 oprichting comittees of correspondence. burgerinitiatieven met 2 functies: 1: kiezers via pamfletten en brieven informeren over de dreiging uit het moederland. 2. samenwerken en een schaduwregering vormen ipv de Britten.

George Washington

Leider van de opstand

gebruikt common sense  van Thomas Paine

Eerste president van de VS

 1789 to 1797

Schrijver van de Amerikaanse grondwet

Wordt gezien als een Founding Father van de VS

Declaration of Independence (1776)

De Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring was sterk geïnspireerd door de ideeën van de Verlichting.

Founding Fathers

Maak de juiste combinaties: 

No taxation without representation

Founding Fathers

"...All men are created equal"

Abolitionisme

gelijkheid

afschaffen van de slavernij

Grondleggers van de Verenigde Staten

Geen belasting zonder vertegenwoordiging

Samenvatting

Via literatuur en briefwisselingen raakten verlichtingsideeën ook in de Britse koloniën in Noord-Amerika verspreid. Daar stimuleerden ze de behoefte aan meer zelfbeschikking. Tegen nieuwe Britse belastingen ontstond breed gedragen verzet. De Britse koning volgde een onbuigzame koers en in juli 1776 verklaarden dertien Britse koloniën zich gezamenlijk onafhankelijk. Het initiatief ging daarbij uit van committees of correspondence. Leider van de onafhankelijkheidsstrijd werd George Washington, die onder een groter deel van de kolonisten steun verwierf door het pamflet Common Sense van Thomas Paine. De grondwet die uit deze strijd voortkwam weerspiegelt de ideeën van de verlichting. 

leerdoel

 Je kan aangeven welke spanningen tussen de Noordelijke en Zuidelijke Staten rezen en welke groepen uitgesloten werden van de burgerrechten.

Samenvatting

In de praktijk bleek het voor de Verenigde Staten lastig om de belangen van de staten in het noorden en die in het zuiden tegelijk te behartigen. Alle burgers hadden gelijke rechten, maar vrouwen, slaafgemaakten en de oorspronkelijke inwoners van het continent kregen deze  rechten niet. Kolonisten noch de overheid zelf schuwden geweld tegen de inheemse bevolking.

Tim Franssen

Wie is dit?

Maak een korte biografie?

College tour

Tim Franssen

Vragen stellen

Informatie opzoeken: wie is hij, wat weet hij, wat wil je van hem weten?

Filosofische vraagstukken?

De Franse revoluties

beginsituatie

aanleiding?

hoe verliep de revolutie?

Resultaat van de revolutie

einduitslag revolutie 1

De Amerikaanse revolutie

Kahoot vragen bedenken

Zet de (meest passende) kenmerken bij de juiste revolutie

Amerikaanse Revolutie

Franse Revolutie

1789 - 1815

1776 - 1783

No taxation without representation

Vrijheid, gelijkheid, broederschap

Vooral binnenlands

Kolonie VS moederland

Onafhanke-lijkheid

Veel wisselende staatsvormen

Volks-soevereiniteit

Gelijke rechten

Nieuwe grondwet

De Amerikaanse Revolutie (1776) was gebaseerd op verlichtte idealen. Combineer de uitleg met het verlichtingsideaal.

John Locke: onvervreemdbare rechten & sociaal contract

Montesquieu: trias-politica / driemachtenleer

alle mensen zijn gelijk

recht op leven, vrijheid en het streven naar geluk.

de regering moet de mensenrechten garanderen

het gezag van de regering is gebaseerd op de instemming van het volk.

de staatsmacht is in verschillende handen.

Congres (senaat & Huis van Afgevaardigden), president en hooggerechtshof

wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht

Maak de juiste combinaties: 

No taxation without representation

Founding Fathers

"...All men are created equal"

Abolitionisme

gelijkheid

afschaffen van de slavernij

Grondleggers van de Verenigde Staten

Geen belasting zonder vertegenwoordiging

Sleep de onderdelen naar de juiste 'revolutie'

Amerikaanse revolutie

Franse Revolutie

1776

Constitutionele monarchie

Een federatie

Burgers via Nationale Vergadering aan macht

De eerste democratische revolutie

13 kolonies worden onafhankelijk

Onthoofding staatshoofd

Bestorming van de Bastille

Welke rol speelde George III in de Amerikaanse Revolutie?

1. Hij was de koning van Engeland
2. Hij werd de 1e president van de Verenigde Staten
3. Hij schreef de onafhankelijkheidsverklaring
4. Hij was de oprichter van de driemachtenleer.

Wat was een oorzaak van de Amerikaanse Revolutie?

1. De kolonisten moesten belasting betalen zonder mee te mogen praten
2. De kolonisten mochten geen alcohol meer drinken
3. De kolonisten mochten geen slaven meer hebben
4. De leider van de kolonisten werd vermoord

Engelsen stichten 13 kolonies aan de Noord-Amerikaanse oostkust

Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring.

Britse regering bepaalt dat de Amerikanen belasting moeten betalen

Amerikaanse revolutie.

Amerika wordt onafhankelijk