H5, §5.4 Internationale samenwerking

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H5, §5.4 Internationale samenwerking

Leerdoelen § 5.4

1.- Je kunt uitleggen met welk doel de Verenigde Naties zijn opgericht en wat deze organisatie doet.

 

2.- Je kunt uitleggen wat ontwikkelingssamenwerking inhoudt.

3.- Je kunt uitleggen wat mensenrechten zijn en waarom die belangrijk zijn.

5.4 Internationale organisaties

Wereldwijde Samenwerking

Verenigde Naties (VN)

• Bijna alle landen ter wereld zijn lid van de Verenigde Naties (VN). Belangrijkste doel: oorlog voorkomen.
  

• VN = opvolger van de Volkenbond
  
• bedacht door Roosevelt (President VS
  1933 tot 1945, de League of Nations [Volkenbond] wordt op instigatie van President Wilson na 1918 ingesteld; kwam niet goed van de grond, VN wel)
• Na de verschrikkingen van WO2 snakten mensen naar vrede. Daarom richtten wereldleiders in 1945 de Verenigde Naties (VN) op

VN niet verwarren met VS

1. Ieder land kan lid worden
2. Ondertekening verklaring van rechten van de mens (zelfbeschikkingsrecht - gelijke rechten man/vrouw)
   
3. Elk land => één stem, elke stem telt even 'zwaar'
4. Momenteel -> 193 landen lid
   
5. VN lidstaten beloven om in vrede te leven en samen te werken als ergens een oorlog/conflict ontstaat

Oorlogstribunalen

• Het Internationaal Gerechtshof kan oorlogsmisdadigers arresteren en bestraffen
• Gevestigd in The Hague (Den Haag)
• In Nederland is het gerechtshof bekend vanwege het Joegoslaviëtribunaal waarin misdadigers van Srebrenica werden bestraft

Met verbijstering heeft de wereld woensdag kunnen toezien hoe de oorlogsmisdadiger Slobodan Praljak in de rechtszaal van het Joegaslaviëtribunaal na het horen van zijn veroordeling tot twintig jaar celstraf gif innam. De 72-jarige Bosnische Kroaat stierf kort daarna in een Haags ziekenhuis.

Oekraïne heeft een rechtszaak aangespannen tegen Rusland. Het Internationaal Gerechtshof kijkt daar nu naar. Volodymyr Zelensky, de president van Oekraïne, hoopt dat het gerechtshof Rusland dwingt te stoppen met vechten.

'Blauwhelmen'

• Bewaken vrede en veiligheid in de wereld

• Vechten in noodgevallen mee om vijanden uit elkaar te houden of om veiligheid te handhaven
  

Algemene vergadering

Alle aangesloten landen zijn hier vertegenwoordigd, neemt besluiten, die 'resoluties' worden genoemd

Veiligheidsraad

Vijf vaste leden: VS (USA), de Sovjet-Unie (nu Rusland), China, Groot-Brittannië en Frankrijk. Er zijn tien wisselende leden.

VN gevestigd in New York. Hier komen regeringsleiders en presidenten jaarlijks spreken. Belangrijkste twee organisaties:

Algemene Vergadering

1. Alle lidstaten komen elk jaar bijeen
2. Stemmen over besluiten en ondernemen actie

• Bijvoorbeeld:
  - Universele Verklaring rechten van de Mens (1948) 
  - Oprichting UNICEF
  

Veiligheidsraad

= Raad van vijftien landen die toezien op vrede en veiligheid in de wereld

Vijf permanente leden:

VS, Frankrijk, Engeland, Rusland, China
Ieder heeft het vetorecht ('ik verbied') -> hierdoor kan een besluit niet aangenomen worden.

Er zijn tien niet permanente leden (wisselen elke twee jaar) 

De 'macht' van  de Veiligheidsraad :

• Kan acties van landen veroordelen
• Strafmaatregelen opleggen
• Een VN leger op vredesmissie sturen: vechten, strijdende partijen scheiden, toezien op orde en veiligheid

Hoofd VN

Dat is de 'Secretaris-Generaal'. 

Die kan conflicten aankaarten of advies geven aan Veiligheidsraad. 

(António Guterres 
Secretaris-generaal van de Verenigde Naties)

Weet iemand wat de VN is?

Diplomatie = samenwerken. 

Waarom is de VN opgericht? Kijkvraag. 

Wat doet de VN

De Verenigde Naties (in het Engels: United Nations) is een organisatie waar 193 landen samenkomen. Om met elkaar te kunnen samenwerken. En te zorgen voor meer vrede en veiligheid in de wereld.

De Verenigde Naties hebben daarvoor verschillende uitvoerende onderdelen. Denk aan de ongeveer 90.000 militairen, politie en burgers (Peacekeepers) die werken in vredesmissies over de hele wereld. Of de VN-organisatie UNHCR die vluchtelingen helpt, UNICEF dat zich wereldwijd inzet voor kinderen, en het World Food Programme dat in actie komt tegen honger wereldwijd. 

een wereld zonder oorlog;

zorgen voor goede banden tussen landen (lees ook: wat is diplomatie?);

landen helpen om samen te werken: om het leven van arme mensen te verbeteren, honger en ziektes tegen te gaan, en de vrijheid en rechten van mensen te verbeteren.

Ontwikkelingssamenwerking

Kwam na 1945 voort uit gevoelens van medemenselijkheid -> eigenbelang speelt ook een rol. Zo hoopten westerse landen te voorkomen dat regeringen communistisch zouden worden en wilden ze hun toegang tot grondstoffen behouden. OS neemt ook de terroristische politieke islam wind uit de zeilen. Door arme landen te ondersteunen proberen ze bovendien de migratie naar het Westen af te remmen. Kleine ondernemers kunnen onder gunstige voorwaarden geld lenen. De hoop is dat mensen in ontwikkelingslanden zo zelf aan hun welvaart kunnen bouwen.

Internationaal Recht 

Na 1945 willen landen ook op het gebied van het Recht nauwer samenwerken. Degenen die verantwoordelijk zijn voor oorlogsmisdaden in WO2 wil men persoonlijk bestraffen. Voorbeelden zijn het Tribunaal van Neurenberg, waar Duitse nazileiders terechtstonden, en dat van Tokyo, voor Japanse oorlogsmisdadigers.

Video:
In deze lessen over humanitair oorlogsrecht zijn we erachter gekomen dat oorlog ook regels heeft. Deze video zet de wetten van oorlog nog even kort achter elkaar op een rijtje.

Video kort samengevat:

1. Burgers:

• Directe aanval op militair doel mag. Ook als er burgers bij om komen. Burgers mogen nooit het directe doel zijn van een aanval.
• Plekken en gebouwen waar burgers vaak komen mogen nooit het doelwit zijn van een aanval.
• Burgers moeten zoveel mogelijk worden beschermd. (voorzorgsmaatregelen nemen)
• Burgers hebben recht op medische hulp.

2. Zieken en gewonden

• Medisch personeel moet altijd hun werk kunnen doen.
• Burgers of strijders, het Rode Kruis maakt geen onderschijdt.

3. Gevangenen

• Krijgsgevangenen mogen niet gemarteld worden, moeten eten krijgen, beschermd worden, hygiënische fasciliteiten krijgen en contact mogen behouden met dierbaren.

4. Voorlichten: Rode Kruis zorgt over voorlichting over deze internationale regels.

In het humanitair oorlogsrecht staan ook regels over het gebruik van wapens. Drones als wapens zijn niet verboden onder het humanitair oorlogsrecht. Bekijk het laatste deel van het filmpje hierover. 

Bespreek met de leerlingen de volgende vragen:

• Stel je voor: jij bent kolonel in het leger. Met welke regel moet je rekening houden als je een drone met raket gebruikt in een gewapend conflict?

Mensenrechten

In 1789 verschijnt in Frankrijk de 'Déclaration des droit de l'homme et du Citoyen'. Deze mensenrechten waren echter nergens vastgelegd voor de wereld. In 1948 nemen de VN daarom de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aan (‘Universeel’ betekent: geldig voor iedereen en altijd, ongeacht plaats en tijd). Hieromtrent is wereldwijd GEEN consensus.

Aan de slag 

1.- Ga aan de slag met de vragen bij deze paragraaf

2.- Werk (op gedempt volume) in duo's

( ! -> bespreek de leerstof na de lessen met iemand thuis)

 

Resumé

1.- Eerlijk zijn: wat heb je nog niet goed begrepen? Vragen stellen !

2.- Schrijf voor jezelf op wat je deze les hebt geleerd (denk aan de 'W'-vragen)

3.- Check je werk -> check, double check, recheck, after check, after after check. Dan kan het nooit fout gaan. M.d.a. ENDA