(2hv) H2 het stroomgebied van de rijn paragraaf 3 deel 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Planning:

• Introductie
  
• Uitleg: paragraaf 3 H2 de bovenrijnse laagvlakte + B120 blz. 28
• maken opdracht 1 t/m 4 paragraaf 4 blz. 29/30
• nabespreken paragraaf 3
• afsluiting

aan het einde van de les kan/weet je:

• hoe rivieren een land af kunnen breken en weer op kunnen bouwen
• wat de kenmerken zijn van de Rijn en de bovenrijnse laagvlakte 

Herhalen Par 2.2

Sleep de begrippen naar de juiste afbeelding! 

Morene

Gletsjerpoort

Glaciaal

Mechanische verwering

V-dal

U-dal

Bovenloop

uitleg/aantekeningen

Stroomgebied van de Rijn!

Fasen van erosie en sedimentatie

De Bovenrijnse Laagvlakte

• Vlakbij Basel is een gedeelte van de aardkorst naar beneden gezakt door een breuk. 
• Het lagere gedeelte heet een slenk. Het hogere gedeelte is een horst. 
• In de laagvlakte stroomt het water langzamer, en snijdt zich minder in het landschap. 

De Bovenrijnse Laagvlakte

• Het dal is er breed en de rivier neemt ruime bochten: meanders. 
• In de buitenbocht stroomt het water sneller dan in de buitenbocht. 
• In de buitenbocht wordt materiaal meegenomen, in de binnenbocht wordt het neergelegd. 
• Later ontstaan daar hoefijzermeren. 

De Middenrijn

• In het middelste gedeelte van de Rijn baant de Rijn een weg door de bergen.
• Het water zorgt ervoor dat het rivierdal steeds smaller wordt. 
• De Rijn was vroeger een handelroute tussen Noord- en Zuid Europa. Kastelen waren om alles in de gaten te houden. 

B120:

• De hoofdrivier ontvangt water uit zijrivieren en beekjes. 
• Al die waterlopen vormen een stroomstelsel. 
• Stroomstelsel + hoofdrivier = stroomgebied. 
• Het debiet is de hoeveelheid water die door de rivier stroomt. 

stroomgebied van de Maas en de Rijn

waterscheiding = grens tussen 2 stroomgebieden

Debiet en Regiem 

• Regiem: De veranderingen (schommelingen) in de afvoer van een rivier in de loop van de tijd.
  
•  Debiet: Het debiet is de gemiddelde hoeveelheid water, die per tijdseenheid door een rivier wordt afgevoerd, uitgedrukt in kubieke meters per seconde.

bovenloop

• hoge stroomsnelheid
• veel erosie

bovenrijnse laagvlakte

• begint bij de stad Basel
•  is miljoenen jaren geleden ontstaan door verzakking. Dit is terug te zien aan aardlagen. Er is een slenk ontstaan met horsten. 
• water stroomt hier langzaam

meanders

• ruime bochten. 
• er ontstaat erosie  in de buitenbocht. ( hogere  stroomsnelheid)
• Er ontstaat sedimentatie in de binnenbocht. (lage stroomsnelheid)
• er is veel afzetting van klei, zand, grind.

middenrijn

• de rijn moet door een middelgebergte heen.
• rivier is zichtbaar op zoek naar zwakkere plekken in bergen. De rijn buigt namelijk regelmatig af.
  
• vroeger was dit gedeelte een belangrijke handelsroute
• dit gebied trekt nu veel toeristen

benedenloop

• Na Bonn verdwijnen hoogteverschillen.
• langzame stroomsnelheid met veel meanders.
• in NL vertakt de Rijn zich en onstaan rivierarmen  
• Dan mondt hij uit in de Noordzee.

Delta

• ontstaat door sedimentatie in langzaam stromende rivierarmen.
• water vind steeds een nieuwe weg door achterblijven van klei en zand.

zelfstandig werken

lezen paragraaf 3 H2 de bovenrijnse laagvlakte + B120 

maken opdracht 1 t/m 4 paragraaf 3 H2

gebruik hierbij:

tekstboek blz. 28

werkboek blz. 29/30

stoplicht: Rood = stil lezen en werken. Oranje = fluisteren als je wilt overleggen. Groen = normaal praat niveau met werken

herhalen/nabespreken

Hoeveel landen vallen binnen het stroomgebied van de Rijn.

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Hier stroomt het water het hardst

1. Middenloop
2. Benedenloop
3. Bovenloop
4. Achterloop

Het slingeren van een rivier heet

1. Meanderen
2. Rivierslinger
3. Erosie
4. Sedimentatie

Een lager gelegen gedeelte tussen 2 hogere stukken heet een

1. Vlakte
2. Plateau
3. Horst
4. Slenk

De bovenloop van de Rijn ligt onder andere in...............  en in ...................

De middenloop van de Rijn ligt in ......................... daar gaat de Rijn al ......................

De benedenloop van de Rijn ligt in het ...................... van 

..................... Daar gaat de Rijn zich .....................    en mondt uit als ..................

Antwoorden: 

vertakken

Zwitserland 

Nederland

Duitsland 

laagland 

meanderen

de Alpen

Delta

Sleep het juiste begrip naar de juiste afbeelding

Waterscheiding

Stroomgebied van de Rijn

Bovenloop

Stroomstelsel

Stroomgebied van de Maas