Havo hoofdstuk 3: het einde van de Koude Oorlog

De Koude Oorlog

4. Het einde van de koude oorlog

1 / 49
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolmavoLeerjaar 3

This lesson contains 49 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

De Koude Oorlog

4. Het einde van de koude oorlog

Slide 1 - Slide

Planning:
 
Week 15: hoofdstuk 1 van Wereldoorlog naar Koude Oorlog
Week 16:  Hoofdstuk 2 aan de leiband van Moskou en Londenreis
Week 17 en 20: Hoofdstuk 2 aan de leiband van Moskou
Week 18-19: meivakantie
Week 20-21: Hoofdstuk 3 het einde van de Koude Oorlog
Week 21-22 (donderdag 23 mei en dinsdag 28 mei) huiswerk maken en leren proefwerk.
Week 22: Proefwerk Koude Oorlog (30 mei).


Slide 2 - Slide

Deze lessen:
Leerdoelen: Wat waren de oorzaken voor het ineenstorten van het communistische oostblok en hoe kwam er een einde aan de Koude Oorlog?
  • Hoe ontstaan de crisis in het oostblok?
  • Wie is Gorbatjov?
  • Wat is Glasnost en Perestrojka?
  • Waarom brokkelt het Oostblok af?
  • Waarom valt de Berlijnse muur en wat zijn de gevolgen?
  • Hoe wordt Duitsland weer een en wat zijn de gevolgen?
  • Hoe komt er een Einde aan de Sovjet Unie en wat zijn de gevolgen?

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

1970-1990
Michail Gorbatsjov
Ronald Reagan

Slide 5 - Slide

CRISIS IN DE SOVJETUNIE
Oorzaken:

Slide 6 - Slide

De planeconomie blijkt niet te werken
  • Planeconomie: voor bepaald aantal jaar vastleggen wat er geproduceerd moet worden (5 jaar in het geval SU)
  • Economisch gezien een rampzalig idee => Altijd tekorten, heel veel regeltjes en slechte kwaliteit producten=> Veel armoede onder bevolking SU 


Veel onvrede onder de bevolking

Slide 7 - Slide

Kosten van de wapenwedloop


De wapenwedloop met het Westen kostte enorm veel geld.

De SU kon deze kosten, gezien de falende planeconomie, moeilijk opbrengen
De VS dreven de wapenwedloop nog verder op met Reagans Star Wars Program (SDI)

Slide 8 - Slide


Voorbeeld: Star Wars


Technisch haalbaar, financieel volstrekt onhaalbaar

Slide 9 - Slide


  • Star Wars, SDI (Strategic Defense Initiative), een ruimteschild tegen raketten uit de Sovjet-Unie

  • Spierballen laten zien: plaatsing van nóg meer kruisraketten in Europa en opzichtige militaire oefeningen (Able Archer, 1983)

  • Vergeet dit ook niet: de VS wilden de SU militair en economisch kapot maken door hen te dwingen nieuwe wapens te plaatsen.

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Video

De hervormingen van Gorbatsjov  
  • PERESTROJKA ofwel economische hervormingen => De Staat gaat zich minder bemoeien met economie, er wordt meer initiatief van burgers toegestaan.
  • Einde wapenwedloop (=>meer geld voor economie)
  • GLASNOST ofwel meer openheid => een meer democratischer bestuur, meer partijen werden toegestaan. Meer vrijheid voor burgers dus... 

Slide 12 - Slide

Wat betekenen de begrippen Glasnost en Perestrojka?

Slide 13 - Open question

De gevolgen van deze hervormingen.
Gorbatsjov wilde het communisme hervormen, niet afschaffen!  

Glasnost => meer openheid => mensen begonnen hun mening te geven=> overheid greep niet meer in. 

Perestrojka => men mocht weer eigen bedrijfjes stichten, het westen werd gevraagd deze ontwikkeling te steunen.

Ronald Wilson Reagan was de 40e president van de Verenigde Staten van 1981 tot 1989. Reagan ging, na een carrière als filmacteur, in de politiek. 
Michail Sergejevitsj Gorbatsjov is een voormalig secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie van 1985 tot 1991 en president van de Sovjet-Unie van 1990 tot 1991.

Slide 14 - Slide

Gevolgen
  • Gorbatsjov wil een betere relatie hebben met de Westerse landen

  • Verschillende, belangrijke ontmoetingen tussen Reagan en de Gorbatsjov

  • Eenzijdige ontwapening van de Sovjet-Unie

  • Terugtrekking van de Sovjet-troepen uit Afghanistan

  • Vergeet dit ook niet: Gorbatsjov wil graag dat zijn ideeën ook in andere communistische landen van Oost-Europa worden ingevoerd. Deze landen willen, kunnen en durven dit niet.

Slide 15 - Slide

Welke bewering over de politiek van Gorbatsjov is juist? Gorbatsjov wilde:
A
afschaffing van het communisme.
B
hervorming van het communisme.
C
uitbreiding van de macht van de Sovjet-Unie.
D
versterking van de staatsbedrijven.

Slide 16 - Quiz

GLASNOST was openheid over het bestuur van het land. Mensen kregen ook meer vrijheid om hun mening te uiten.
Welke politicus voerde deze hervormingen in?
A
Chroesjtsjov
B
Gorbatsjov
C
Brezjnev
D
Stalin

Slide 17 - Quiz


Hoe werden de ECONOMISCHE HERVORMINGEN in de SU in de tweede helft van de jaren '80 genoemd?
A
Glasnost
B
Nieuwe Economische Politiek
C
Perestrojka
D
Collectivisatie

Slide 18 - Quiz

Het Oostblok valt uiteen
  • Verzet tegen de communistische dictatuur >  roep om democratische vrijheden en het recht om in vrijheid te reizen.
  • In het kader van glasnost nam de censuur af, burgers durfden meer te schrijven en wensen.
  • De partijleiding in de DDR wijst de glasnost en perestrojka => De bevolking van de DDR komt in opstand. 

Vóór Gorbatsjov => hard militair optreden tegen anti-communistische opstanden (DDR in '53, Polen en Hongarije in '56, Praagse Lente '68) 
  • Gorbatsjov: weigert militair in te grijpen in de DDR 


Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide


Totale ineenstorting 
van het communisme in Oost-Europa

  • 16 november 1989: communistische leider van Bulgarije wordt afgezet

  • 28 november 1989: communistische partij van Tjecho-Slowakije staat haar macht af

  • 25 december 1989: communistische leider Roemenië wordt terechtgesteld

  • april 1990: vrije verkiezingen in delen van Joegoslavië





Slide 21 - Slide

Wat waren belangrijke gevolgen van de hervormingen van Gorbatjov?

Slide 22 - Open question

Hoe ga je te werk:
Wat: werk zelfstandig aan de taak van hoofdstuk 3
Hoe: kies een verwerkingsmethode uit via Itslearning.
- Huiswerk opgaven
- leerdoelen beantwoorden en kopjes samenvatten in je boek

Waar: in je schrift en op je Ipad  met behulp van je boek.
Hoelang: je werkt hieraan tot 14:15

Maandag 

Slide 23 - Slide

De Koude Oorlog

4. Het einde van de koude oorlog

Slide 24 - Slide

De Koude Oorlog

4. Het einde van de koude oorlog

Slide 25 - Slide

Planning:
 
Week 15: hoofdstuk 1 van Wereldoorlog naar Koude Oorlog
Week 16:  Hoofdstuk 2 aan de leiband van Moskou en Londenreis
Week 17 en 20: Hoofdstuk 2 aan de leiband van Moskou
Week 18-19: meivakantie
Week 20-21: Hoofdstuk 3 het einde van de Koude Oorlog
Week 21-22 (donderdag 23 mei en dinsdag 28 mei) huiswerk maken en leren proefwerk.
Week 22: Proefwerk Koude Oorlog (30 mei).


Slide 26 - Slide

Deze lessen:
Leerdoelen: Wat waren de oorzaken voor het ineenstorten van het communistische oostblok en hoe kwam er een einde aan de Koude Oorlog?
  • Hoe ontstaan de crisis in het oostblok?
  • Wie is Gorbatjov?
  • Wat is Glasnost en Perestrojka?
  • Waarom brokkelt het Oostblok af?
  • Waarom valt de Berlijnse muur en wat zijn de gevolgen?
  • Hoe wordt Duitsland weer een en wat zijn de gevolgen?
  • Hoe komt er een Einde aan de Sovjet Unie en wat zijn de gevolgen?

Slide 27 - Slide

Wat betekenen de begrippen Glasnost en Perestrojka?

Slide 28 - Open question

Wat waren belangrijke gevolgen van de hervormingen van Gorbatjov?

Slide 29 - Open question


Val van de Berlijnse Muur
9 november 1989

Slide 30 - Slide

Wat is er aan de hand?

  • Bevolking van Oost-Berlijn en Oost-Duitsland wil meer vrijheid en openzetten van de grens

  • ... maar de Oost-Duitse regering wil dit absoluut niet!

  • Grote demonstraties tegen de regering in Oost-Berlijn

  • Ook tijdens het 40e verjaardagsfeest van de DDR, in oktober 1989

Slide 31 - Slide

Gorbatsjov is eregast...
...maar komt niet om feest te vieren, maar om de leiders van Oost-Duitsland te waarschuwen: 
de Sovjet-Unie helpt niet meer bij het neerslaan van demonstraties

Slide 32 - Slide

Elke avond zijn er demonstraties
De druk op de Oost-Duitse regering neemt toe, terwijl de wereldpers kijkt naar de situatie in Oost-Berlijn

Slide 33 - Slide

Video: Tagesschau van 9 november 1989 
met de persconferentie van Günter Schabowski
Eén van de partijleiders van de DDR geeft, twijfelend, aan: 
"We hebben besloten dat iedere DDR-burger de grens over mag. 
Dat geldt - voor zover ik weet - ... vanaf nu...?"

Slide 34 - Slide

Slide 35 - Video

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Slide

Slide 38 - Video

Slide 39 - Slide

Wat vieren de Berlijners elk jaar tijdens deze love parade?

Slide 40 - Open question

Duitsland herenigd
3 oktober 1990

Slide 41 - Slide

Eind goed, 
al goed?
Nee, in sommige delen van het voormalige Oost-blok ontstaan grote en kleine problemen

  • Economische achterstand 'Oost-Duitsers' t.o.v. 'West-Duitsers'

  • Sommigen, niet alleen Oost-Duitsers, moesten wennen aan het kapitalisme (ongeveer 65% vond het communisme beter)

  • Joegoslavische Burgeroorlogen (1991-2001)

Slide 42 - Slide

Slide 43 - Slide

Einde van de Sovjet-Unie

Slide 44 - Slide

Slide 45 - Slide

Einde van de Sovjet-Unie- 1991
  • Veel verschillende volken willen niet meer bij de Sovjet-Unie horen. Nationalisme komt sterk op in Oost-Europa
  • In 1991 houdt de Sovjet-Unie dan ook op te bestaan: grote delen van de Sovjet- Unie worden onafhankelijke landen, zoals Oekraïne, Wit-Rusland en Armenië, Estland, Letland, Lithouwen etc.
  • Het deel dat nog overblijft gaat verder als Rusland o.l.v. Boris Jeltsin.

Slide 46 - Slide

Nieuwe machtsverhoudingen:
Na de Koude Oorlog: Nationalisme leidt in zuid-oost Europa tot een bloedige burgeroorlog 

Toen Joegoslavië -> nu zeven kleine staatjes.

Slide 47 - Slide

Hoe ga je te werk:
Wat: werk zelfstandig aan de taak van hoofdstuk 3
Hoe: kies een verwerkingsmethode uit via Itslearning.
- Huiswerk opgaven
- leerdoelen beantwoorden en kopjes samenvatten in je boek

Waar: in je schrift en op je Ipad  met behulp van je boek.
Hoelang: je werkt hieraan tot 14:15

Maandag 

Slide 48 - Slide

Volgende les:
Opdracht chronologie en voorbereiden proefwerk

Slide 49 - Slide