gaswisseling, bloedsomloop en uitscheiding

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

gaswisseling, bloedsomloop en uitscheiding

longblaasjes

gaswisseling door diffusie

snelheid bepaald door:

verschil 02-concentratie/o2druk

verschil co2-concentratie/co2druk

diffusieafstand

diffusieoppervlakte

dode ruimte

gecontroleerd ademen

ademcentrum

meting door chemoreceptoren in aortawand

daalt co2 en daalt ph --> sneller ademhalen

astma heeft verandering diffusieafstand

longemfyseem heeft verandering in diffusieoppervlak

BINAS 84C kransslagader geeft zuurstof aan het hart

Hartfasen

BINAS 84D

gaswisseling

hemoglobine bindt o2 en co2

bij binding co2 aan hemoglobine ontstaat hco3-

bij afstaan co2 bij de longen ontstaat het bijproduct water

Weefselvloeistof

gal

rode bloedcellen afgebroken door lever en milt. lever slaat ijzerionen voor HB tijdelijk op. HB wordt gemaakt in rode beenmerg.

Extra HB gebruikt lever voor afvalstof bilirubine. 

Gal= bilirubine + galzure zouten (uit cholesterol). Dat emulgeert vet. 

galstenen zijn klontjes van verdikt gal

functies lever

• regeling concentratie koolhydraten in het bloed. glucose wordt opgeslagen als glycogeen
• eiwitten gebruiken om bloedeiwitten te maken, of om aminozuren om te zetten in andere soorten aminozuren

essentiële aminozuren moet je binnen krijgen met voeding

niet essentiële aminozuren kan jou lever omzetten.

overschot aan aminozuren worden afgebroken, ontstaat afvalstof ureum

• vetachtige stoffen gebruiken om fosfilipiden te maken en cholesterol.

Vorming van urine

Door bloeddruk wordt deel van het bloed uit glomerulus (opgerold kluwen slagader) in de holte van het kapsel van Bowman  geperst: Ultrafiltratie

Vocht in kapsel van Bowman: voorurine.

Voorurine bevat:

water/glucose/aminozuren/opgeloste zouten/afvalstoffen

Voorurine bevat geen:

grote bloedeiwitten/bloedcellen/bloedplaatjes

Vorming urine

In een niereenheid (nefron) wordt urine gevormd.

Door ultrafiltratie --> vorming van voorurine in kapsel van Bowman

Terugresorptie heropname bruikbare stoffen in het bloed: lis van Henle, verzamelbuis, tubulus

Lus van Henle

Met name in lus van Henle vindt terugresorptie plaats.

In dalende deel vooral water (osmo waarde stijgt voorurine).

In stijgende deel vooral zouten (osmo waarde voorurine daalt). 

homeostase: ADH

hypothalamus

hypothalamus

ADH speelt een belangrijke rol bij de resorptie van water in de distale tubulus en de verzamelbuis in de nieren. De V2-receptoren van de nieren dienen als bindingsplaats voor ADH. Door het stimuleren van waterresorptie zorgt ADH ervoor dat er minder water in de urine terechtkomt. Hierdoor wordt de osmolaliteit van urine verhoogd en de osmolaliteit van het bloed verlaagd. Een verlaagde (of verhoogde) osmolaliteit wordt aanvankelijk waargenomen in het achterkwab van de hypofyse. De hypothalamus bevat osmosensoren die verschillen in de osmolaliteit tot 1 procent variatie kunnen waarnemen. Als de osmolaliteit toeneemt, stijgt de vasopressineconcentratie in het bloed. ADH heeft ook een kleine vaatvernauwende werking.