Les 18 Rivieren Uitgebreid

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Rivieren

Rivieren 

Water stroom altijd van boven naar beneden. Bovenin stroomt het heel snel (HV: verval) en hoe verder je naar beneden gaat hoe langzamer het water gaat stromen. 

Maar waar blijft wat liggen? 

Oppervlaktewater

Oppervlaktewater is water uitsloten, meren en rivieren

Grondwater

Grondwater is regenwater dat diep in de grond gezakt is.

Soorten rivieren

Er zijn 3 soorten rivieren:

1. Regenrivier

2. Gletsjerrivier

3. Gemengde rivier

soorten rivieren

3 soorten rivieren:
> regenrivier: is een rivier die zijn water krijgt van de regen en/of het grondwater.
> gletsjerrivier: krijgt zijn water van een smeltende gletsjer. (schuivend ijs)
> gemengde rivier: krijgt zijn water van gletsjers en de regen.

Een stroomstelsel bestaat uit drie delen, die samen het lengteprofiel vormen

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

1. De bovenloop: hoog in de bergen, waar de rivier ontspringt. Door het grote hoogteverschil stroomt de rivier snel en is de erosieve kracht groot.

 

2. De middenloop: het middelste deel waar de rivier door een dal loopt waar hij zich heeft ingesneden.

3. De benedenloop: dicht bij de monding waar de rivier door een riviervlakte stroomt. De stroomsnelheid is laag en hierdoor neemt de sedimentatie toe.

j

benedenloop

de bendenloop is het laatste gedeelte van de rivier

rivierdelta

de rivierdelta is een stel aftakkingen die uitkomen op zee of op een groot meer

bovenloop

de bovenloop is het eerste gedeelte van de rivier

de middenloop

de middenloop van een rivier is het middelste gedeelte van de rivier

aquifer

een aquifer is een ondergrondse stroming

Twee soorten dijken

▪️ winterdijk —> ligt op de oeverwal, hoog

▪️ zomerdijk —> ligt dichtbij de rivier, lager

▪️tussen winterdijk en de rivier ligt een gebied dat mag overstromen bij te hoog water: de uiterwaarden. 

▪️ Kijk naar de afbeelding en zie het verschil!

Krib

• Houdt rivier in midden van stroomgeul
  
• houdt de rivier bevaarbaar
  

• Meanderen wordt voorkomen
  

Uiterwaard

Bebouwing in uiterwaarde

-> verhoging zomerdijk

-> geen overstromings-mogelijkheid voor de rivier

Erosie

Sedimentatie

Erosie

Erosie is het uitslijpen van gesteente door wind, water of ijs.

Als er los gesteente ligt door verwering gaat erosie makkelijker.

sedimentatie

Neerleggen van verweringsmateriaal wanneer de stroomsnelheid van de transporteur (water, wind of ijs) afneemt.

Meanderen in de middenloop

In de middenloop kunnen rivieren gaan meanderen. Dit betekent dat rivieren steeds meer gaan kronkelen. 

Deltagebied van rivieren

▪️ hoe lager het gebied, hoe langzamer het water stroomt

—> sedimentatie van zand bij overstroming rivier.

▪️ zand blijft vlakbij de oever liggen en hoopt zich op

—> oeverwal 

▪️ verder weg van de rivier stroomt water langzamer —> sedimentatie van kleideeltjes —> komgrond   

▪️ komgronden liggen dus lager dan de oeverwal 

Zandkorrels zijn groter en zwaarder dan kleideeltjes. Bij sedimentatie zakken zandkorrels daarom als eerste naar de bodem. Kijk maar eens hoeveel verschil er zit tussen zand en klei! 

Land in de Delta

Wonen in het rivierengebied

Terp