1.2 Natuurlandschappen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

1.2 Natuurlandschappen 

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Langs de vlakke en lage Atlantische kust in het noordoosten van Brazilië komt dicht tropisch bos voor dat zich heeft aangepast aan zout water. De bomen en struiken die hier groeien, noem je mangroven. Mangroven staan met hun wortels in ondiep zout water of op stukken land met zoute grond dat bij vloed overstroomt (figuur 1.24). De wortels steken een stuk boven de grond of het water uit. Tussen de wortels onder water vinden veel vissen, krabben en andere zeedieren beschutting om te leven en zich voort te planten. Mangroven hebben warm zeewater nodig en niet al te veel golfslag.

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• kenmerken van de verschillende natuurlandschappen in Brazilië opnoemen
  
  
• het verband tussen het klimaat en de landschappen uitleggen
  
  
• uitleggen wat de samenhang is tussen het klimaat en de kenmerken van de grote stroomgebieden

      

Het grote plaatje

Zes landschappen bespreken we:

1. tropisch regenwoud
2. mangroven
3. cerrado
4. caatinga
5. pantanal (moeras) 
6. pampa

Tropische regenwouden

• Rond amazonebekken
• Selva 
•  Grote biodiversiteit 

Tropische bodem

Zijn niet vruchtbaar;

• dunne humuslaag doordat planten direct alle voedingsstoffen/mineralen opnemen
• door neerslag veel uitspoeling
• rode kleur = veel ijzer en aluminium

- Latosol

Mangroven

• Tropisch bos rond de kust
• Wortels kunnen tegen zout water

Savanne

• In tropische gebieden met een droge tijd
• Twee soorten: Cerrado en Caatinga 

Noem 1 overeenkomst en 1 verschil tussen Tropisch Regenwoudklimaat en Savanneklimaat

Beide warm hele jaar door.
Tropisch regenwoud hele jaar neerslag, savanne 1 keer droog ivm ITCZ verschuiving

Cerrado

• Boomsavanne 
• Mix van bomen en struikjes. 
• In droge tijd = bleke, bruine kleur gras, bomen verliezen blad
• In natte tijd = groene, frisse bladeren   

Caatinga

• doornstruiksavanne
• droger, steppe-achtig
• doornstruiken, grassen, af en toe boom, cactussen. 

Te droog voor landbouw

--> tegenwoordig toch fruitteelt

       Irrigatie uit grote rivieren

Waarom kan je de droge caatinga in noord-oost Brazilië vinden?

Savanne / Steppe klimaat ivm lijzijde kustgebergte

Pantanal 

• moeras
• in regentijd staat het helemaal onder water
• veel rivieren 

Alles op een rijtje

Tropisch regenwoud

Dicht, ondoordringbaar bos in de warme, vochtige tropen. 

Heet ook selva.

Pampa

Grassteppe

Vruchtbaar gebied

Caatinga

Droge, steppeachtige savanne in het noordoosten van Brazilië met doornachtige struiken.

Pantanal

Langs de grens met Bolivia en Paraguay ligt een bijzonder moerasgebied: de Pantanal. Het is een gebied met bomen, struiken en grassen, dat in de regentijd grotendeels onder water staat

Mangrove

Bos langs modderige tropische en subtropische kusten, in zoutmoerassen en slibrijke rivierdelta’s. Heet ook vloedbos.

Cerrado

Savanne in Brazilië met een mix van bomen, struiken en grassen.

Leg uit waarom er op de Cerrado wordt geïrrigeerd.

Je antwoord moet een oorzaak - gevolg relatie bevatten

Amazone

Stroomgebied

het gebied dat zijn water via een rivier afvoert

Stroomstelsel

het geheel van de hoofdstroom en de zijtakken van een rivier

Regiem en debiet

Regiem =  schommeling van de waterafvoer door een rivier
Debiet = hoeveelheid water die per tijdseenheid door een bepaald punt in de rivier stroomt

Amazone

• Overvloed zoet water in groot gedeelte Brazilië
• Hydro-elektriciteit 
• kan goed in gebieden
  met veel reliëf 

Is iedereen daar happy mee?

Lezen en verwerken

• Lezen paragraaf 1.2
• Maken 4 opgaven naar keuze

Altijd warm en altijd neerslag

Droog door ligging aan lijzijde

Altijd warm, maar 1 droog seizoen

Kouder ivm breedteligging en nat ivm zee

Tot volgende week!