4.3 Hoop en Wanhoop

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2,3

Paragraaf 4.3 - Hoop en wanhoop

Wapenstilstand op

11 november 1918

Duitsland aan het einde van de oorlog

• Keizer Wilhelm II vlucht naar Nederland
• Republiek van Weimar uitgeroepen
• Onzekere tijden voor Duitsland, veel armoede en honger
• Veel gevechten op straat tussen vijandige groepen

Vredesonderhandelingen in Parijs 1919

• Een wapenstilstand is nog geen vrede. 
• Hierover werd tussen januari en juni 1919 onderhandeld in Versailles (bij Parijs)

Welke landen?

• Engeland
• Frankrijk
• Verenigde Staten
• Italië

• Duitsland mocht als verliezer niet meepraten

• Rusland, dat zijn bondgenoten in de steek had gelaten, was ook niet uitgenodigd

Verdrag van Versailles 

• Duitsland moet veel grondgebied afstaan (ongeveer 10%)

• Duitsland moet kolonies afstaan

• Duitsland mag geen leger meer hebben van groter dan 100.000 man

• Duitsland moet herstelbetalingen doen aan voornamelijk Frankrijk

Gevolgen van de wapenstilstand en de vrede

• Oprichting Republiek van Weimar (Eerste democratie in Duitsland)
  

• Veel nieuwe staatjes in Europa (Polen, Joegoslavië)
  
  
• Oprichting Volkenbond

• Verenigde Staten trekken zich terug uit de wereldpolitiek
  

Vóór...

...na

Volkenbond

• Zo'n oorlog mocht natuurlijk nooit meer gebeuren! 
• Daarom Volkenbond opgericht door Amerikaanse president Wilson 
  - zo veel mogelijk landen moesten lid worden
• Daar moesten problemen tussen landen opgelost worden met woorden, niet oorlog
• Maar mislukt; te weinig landen worden lid, zelfs VS wordt geen lid.

De Jaren '20 in de VS

• Het leven was goed
  
• Fabrieken deden het fantastisch
• Iedereen kon overal geld in investeren 
• Veel mensen kochten spullen met een lening.
  
• Ook aandelen 

Wat is een aandeel?

Aandeel: stukje van een bedrijf

Maakt het bedrijf winst -> aandeel meer waard

Willen meer mensen aandelen -> aandeel meer waard

RISICO: Aandelen kunnen ook minder waard worden. 
-Bedrijf maakt minder winst

-Veel mensen willen aandeel kopen. 

De jaren '20 in Duitsland

• Slechte economie - veel geld aan herstelbetalingen
• Daarom meer geld printen - maar dan is geld niets meer waard
• Zo erg dat dit maar een paar euro waard was 

Dawesplan 1924 

Duitsland kon de herstelbetalingen van het VVV niet meer voldoen.  Verenigde Staten kwamen met een plan: Dawesplan 

VS leende geld aan Duitsland --> Dui kan inflatie stoppen en doorgaan met herstelbetalingen --> Frankrijk kan met dat geld weer de oorlogsschade repareren en Amerikaanse producten kopen (goed voor economie VS)

Hulp voor Duitsland

het Dawesplan

• Door Dawesplan ging het weer beter met Duitsland.

• Door opbloeiende welvaart weer politiek vertrouwen tot 1929.

maar dan gebeurt er iets in de VS.... 

Beurskrach

'Black tuesday' 1929

• De oorzaak voor de economische crisis noemen we de 'beurskrach'
• De aandelenmarkt stortte in, veel aandelen waren meer waard dan het bedrijf zelf.

Paniek op de aandelenmarkt (Wall Street in New York)

Crisis in de wereld 

vanaf 1929

• Door overproductie van fabrieken, veel kopen op afbetaling en teveel vertrouwen in aandelenhandel, klapt de Amerikaanse economie in elkaar.
• Landen die veel met de VS handelen, worden de crisis mee in gesleept... 
  

Duitsland na de Beurskrach

• Door Dawesplan herstel van de Duitse economie

• Duitse handel met VS komt stil te liggen

• Leningen van de VS zijn korte termijnleningen. Amerikaanse bedrijven willen na de beurskrach hun geld terug....

• Duitse bedrijven gaan failliet

Crisis in Nederland

• Nederland wordt zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000