Les 4 antibiotica & afweer bacteriën

FPZ 
Antibiotica & afweer 
Les 4 
Bacteriën 
1 / 39
next
Slide 1: Slide
Farmaceutische patientenzorgMBOStudiejaar 2

This lesson contains 39 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 120 min

Items in this lesson

FPZ 
Antibiotica & afweer 
Les 4 
Bacteriën 

Slide 1 - Slide

Wat gaan we doen deze les? 
Terugblik vorige les ​

Theorie: ​
Bacteriën ​
  • Wat is een bacterie? ​
  • Celdeling ​
  • Indeling op vorm/ kleuring / zuurstofgebruik​
  • Resistentie ​
Antibacteriële middelen ​
  • Bijwerkingen ​
  • Kuur afmaken ​
  • Bloedspiegel ​
  • Indeling ​
  • Urineweginfectie 











Slide 2 - Slide

Waar denk jij aan bij bacteriën?

Slide 3 - Mind map

Wat is een bacterie? 
  • Levende wezens​
  • Micro-organisme​
  • Één cel​
  • Kunnen vermenigvuldigen door deling​
  • Komen voor in verschillende vormen​
  • Zijn overal​





Slide 4 - Slide

Slide 5 - Video

Indeling op vorm 
staaf - bol - spiraal

Slide 6 - Slide

Indelen op kleuring​
  • Meneer Gram​
  • Hulpmiddel = kleurstof​
  • Opnemen in de celwand?​
  • Wel opnemen​ = Grampositief​
  • Niet opnemen​ = Gramnegatief 





Slide 7 - Slide

Indeling op zuurstofgebruik ​
Aerobe​

= Bacteriën die bij aanwezigheid van zuurstof kunnen leven en vermeerderen.​

Anaerobe ​
= Bacteriën die geen of slechts weinig zuurstof kunnen verdragen. 



Slide 8 - Slide

Slide 9 - Video

Resistentie​
De sterksten overleven​
Bacterie wordt bestand tegen bepaald soort antibioticum

Slide 10 - Slide

Welke antibacteriële middelen ken je?

Slide 11 - Open question

Antibacteriële middelen (1)
  • Antibiotica
  • Werkzaam tegen infectieziekten veroorzaakt door bacteriën​
  • Gemaakt van andere mo ​
  • Meestal schimmels; chemisch bewerkt ​
  • Ook toegepast bij voorkoming van infecties​
  • Hebben bacteriedodende functie​: bactericide ​
  • Of een bacteriegroei remmende functie: bacteriostatisch 








Slide 12 - Slide

Antibacteriële middelen (2)
Werkingsmechanisme ​

Bactericide ​
Bacteriostatisch ​
Werkingsgebied ​
Smalspectrum ​
Tegen beperkt aantal soorten bacteriën werkzaam ​
Breedspectrum ​
Tegen veel soorten bacteriën werkzaam ​
Of tegen grampositieve of gramnegatieve bacteriën 







Slide 13 - Slide

Kruisresistentie ​
Als bacterie ongevoelig is voor bepaald antibacterieel middel dan is die bacterie meestal ongevoelig voor alle middelen uit dezelfde antibacteriële groep 

Slide 14 - Slide

Weet jij wat veel voorkomende bijwerkingen zijn van antibiotica?

Slide 15 - Mind map

Bijwerkingen antibiotica
Overgevoeligheid​

  • Niemand is van nature overgevoelig ​
  • Kan wel komen; sensibilisatie ​
  • Aanraking kleine hoeveelheid ​
  • Verboden aanwezigheid zelfs van sporen van een antibacterieel middel in voeding ​
  • Grootste kans oraal gebruik ​
  • Daarom wordt het gebruik van uitwendige middelen die ook oraal gebruikt kunnen worden sterk afgeraden ​
  • Overgevoelig voor een middel uit een groep dan waarschijnlijk ook voor de andere middelen uit deze groep​ (kruisovergevoeligheid) 







Slide 16 - Slide

Diarree
  • Middelen met breed werkingsspectrum maken geen onderscheid tussen de voor de mens onschadelijke of zelfs nuttige bacteriën en ziekmakende bacteriën ​
  • Kunnen de nuttige darmbacteriën aantasten: diarree als gevolg​
  • Daardoor kunnen er in het lichaam micro- organismen aanwezig zijn die ongevoelig zijn voor het middel ​
  • Daardoor natuurlijk evenwicht verstoord ​
  • Deze ongevoelige micro- organismen (schimmels of gisten) kunnen gaan groeien ​
  • Zo kan onbedoeld een schimmelinfectie ontstaan ​
  • Dit heet een superinfectie






Slide 17 - Slide

Kuur afmaken (1) ​
  • Kuur altijd afmaken ​
  • Vaak na 2 tot 3 dagen alweer stuk beter​
  • Pakt eerst de zwakke bacteriën aan ​
  • Daarna sterke bacteriën ​
  • Infectie kan in ernstigere vorm terugkeren ​
  • Kuur afmaken en voldoende hoog doseren ​
  • Denk erom: kinderdoseringen altijd narekenen ​
  • Niet te laag doseren 







Slide 18 - Slide

Kuur afmaken (2)
Nog een gevaar van kuur niet afmaken: ​

  • Gevaar van resistentie ​
  • De bacteriën die het beste weerstand konden bieden gaan zich weer vermenigvuldigen 

Slide 19 - Slide

Goede bloedspiegel 
Regelmatig over de dag innemen ​

Aandacht aan besteden ​
Gebruiksaanwijzing: ​
  • Op lege maag innemen​
  • Anders worden ze aangetast door het maagzuur ​
  • Of vormen complexe verbindingen met het voedsel 




Slide 20 - Slide

Opdracht 

Penicillines​
Tetracyclines ​
Macroliden ​
Chinolonen ​
Lokaal toegepaste middelen 




Zoek van elke groep uit; ​

  1. Bacteriostatisch of bactericide? ​
  2. Smal en breedspectrum? ​
  3. Bijzonderheden ​
  4. Welke middelen vallen hieronder?



timer
15:00

Slide 21 - Slide

Penicillines (1)
  • Bactericide werking ​
  • Smal spectrum & breed spectrum ​
  • Nauwelijks bijwerkingen ​
  • In hoge dosering: diarree ​
  • Kuur gewoon afmaken: diarree verdwijnt na afloop kuur onmiddellijk 




Slide 22 - Slide

Penicillines (2)
Smalspectrum: ​

  • Feneticilline (Broxil ®) ​
  • Fenoxymethylpenicilline ​
  • Flucloxacilline (Floxapen ®) ​
Breedspectrum: ​
  • Amoxicilline ​
  • Amoxicilline met clavulaanzuur (Augmentin ®) ​
(In combinatie werkzaam tegen meer bacteriën)






Slide 23 - Slide

Tetracyclines (1)
Bacteriostatisch ​

Breed spectrum ​
Mag bij zwangerschap tot 16e week :
  • Liever niet​
  • Risico op bot- en tandontwikkeling ​












Slide 24 - Slide

Tetracyclines (2)
Bijwerkingen: ​

  • Misselijkheid en diarree​
  • Overgevoeligheid voor zonlicht ​
  • Tijdens kuur en 14 (!) dagen daarna niet onder zonnebank of in de felle zon
 ​
Middelen: ​
Doxycycline ​
Tetracycline ​
Minocycline ​






Slide 25 - Slide

Macroliden (1) 
  • Bacteriostatisch ​
  • Remmen groei van bacterieel eiwit ​
  • Smalspectrum ​
  • Als patiënt overgevoelig is voor penicilline ​
  • Werkzaam tegen helicobacter pylori (veroorzaker maagzweer)​
  • Luchtwegaandoeningen en geslachtsziekten ​
  • Veel interacties​
  • Stuk duurder dan penicillines 







Slide 26 - Slide

Macroliden (2) 
Middelen:​

  • Erytromycine​
  • Azitromycine (Zithromax ®) ​
  • Claritromycine (Klacid ®)​
  • Roxitromycine (Rulide ®)



Slide 27 - Slide

Chinolonen ​
  • Bactericide ​
  • Breedspectrum ​
  • Bij wondinfecties of gecompliceerde urineweginfecties​


Ciprofloxacine (Ciproxin ®)​
Norfloxacine ​
Levofloxacine (Tavanic ®)​
Pipemidinezuur (Pipram ®) 





Slide 28 - Slide

Lokaal toegepast middelen
Vanwege bijwerkingen alleen lokaal ​

Verschillende groepen ​
  • Chlooramfenicol ​
  • Mupirocine (Bactroban ®)​
  • Fusidinezuur (Fucidin ® Fucitalmic ®) 



Slide 29 - Slide

Weet jij welke middelen er worden ingezet bij een urineweginfectie?

Slide 30 - Open question

Urineweginfectie (1) 
  • Nieren, urineleiders en de blaas belangrijk bij uitscheiding van afvalstoffen en regeling vochthuishouding ​
  • Onbehandelde urineweginfecties kunnen leiden tot infecties aan de nieren (nierbekkenontsteking) ​
  • Urineweginfectie: ​

80% van de gevallen veroorzaakt door normale darmbacterie​
Escherichia coli ​
Darm is besmettingsbron 




Slide 31 - Slide

Urineweginfectie (2)
Ongecompliceerde urineweginfectie​

  • Cystitis​
  • Klacht: pijn bij het plassen 

Gecompliceerde urineweginfectie ​
  • Algemeen ziek​
  • Pijn in de rug ​
  • Koorts​
  • Pijn bij het plassen 






Slide 32 - Slide

Urineweginfectie (3) 
Herhaling van urineweginfectie? ​

  • Oorzaak nagaan ​
  • Vrouwen hebben sneller dan mannen ​

Voorkomen: ​
  • Regelmatig blaas ledigen (bij te lang ophouden, of niet helemaal leegplassen kan de infectie bevorderen) ​
  • Goede hygiëne na geslachtsgemeenschap ​
  • Goede ontlastingshygiëne 





Slide 33 - Slide

Behandeling urineweginfectie​
ongecompliceerd ​
Hoog doseren ​
Veel water drinken   


Ongecompliceerde urineweginfectie: ​
  • Vrouwen: 5 dagen​
  • Mannen: 10 dagen ​
Vaker dan 3x per jaar? ​
  • Langdurige behandeling ​
  • Voor het slapengaan
 






Slide 34 - Slide

Behandeling urineweginfectie gecompliceerd​
Gecompliceerde urineweginfectie: ​

  • Gepaard gaan met nierbekkenontsteking of ontsteking aan de prostaat ​
  • Met penicilline of macroliden ​
  • Cotrimoxazol (combi middel)​
  • 10 tot 14 dagen 



Slide 35 - Slide

Preparaten

Nitrofurantoïne & trimethoprim 

Slide 36 - Slide

Wel is gehoord van profylactisch gebruik van antibiotica?
Ja
Nee

Slide 37 - Poll

Profylactisch gebruik antibiotica
Gericht toepassen​​

Kans op resistentie ​​
Alleen profylactisch:​

Ernstig risico van infecties voor de patiënt ​​
Voorkomen ziek worden​​

Preoperatieve profylaxe ​​
Wondroosprofylaxe ​​
Endocarditisprofylaxe ​​
Desinfectancia 







Slide 38 - Slide

Volgende week 
Schimmels 
Zelfzorg voetschimmel en vaginale schimmelinfectie

Slide 39 - Slide