GS 6.3 Europese wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

6.3 Europeese Wereldrijken

Eind 19e eeuw

In de 19e eeuw dachten ze in Europa dat de blanken over de wereld moesten heersen, en dat dat ook hun plicht was. Ze vonden dat ze de rest van de wereld moesten zegenen met hun. Door de westerse beschaving te brengen. Waar zij kwamen was er een einde aan leed.

oorzaken

Oorzaak 1

De Europeanen wilden een wereldrijk, vanwege hun nationale trots. Ook vonden ze zichzelf suprieur, omdat ze blank waren. En dat ze het recht hadden om te heersen. Sommige wilden de kolonies helpen, en andere er alleen maar van profiteren. Maar ze vonden allemaal dat de Europeanen de baas moesten zijn.

Oorzaak 2

Het kapitalisme, omdat de kapitalisten in de kolonies meer afzetgebieden kregen. En het leverde hen grondstoffen op. Zo kon in Indonesie kleding worden verkocht, uit Nerderlandse textiel fabrieken. 

Oorzaak 3

Meer macht, de Europeese landen wilden meer aanzien in de wereld. En dat krijg je door veel kolonies. Dus veel macht.

Gevolgen

Gevolg 1

Een economisch gevolg is dat, bijvoorbeeld veel Nederlandse ondernemers op sumatra olier wonnen. En op Deli tabakplantages stichten. Ook kon de Nederlandse textiel industrie kleding verkopen in Indonesie.

Gevolg 2

De veroverde gebieden hadden geen eigen bestuur meer. Maar werden door een Europees land bestuurd.

Een kaart van hoe de wereld er toen uitzag.

...

Grote mogendheden:

Groot-Britanie

Frankrijk

Italie

Duitsland

Portugal

Voorbeelden Koliens:

- India                                                                                     

- Zuid-Afrika                                                                        

- Algerije                                                                                

- Frans-Guyana                                                                

- Libie                                                                         

 -jiaozhou of Kiautschou                                               

- Duist-Oost-Afrika                                                            - Jiaozhou of Kiautschou                                              - Zanzibar                                                                           

- Drie eilanden van de molukken (Ambon Ternate en Tidore)      

                                                           

China

De Europeaanen probeerden Cina te veroveren. Maar China was te sterk. Wel moest in 1840 de Cineese keizer steeds meer rechten aan de Europeaanen afstaan. Zoals het recht op havens.

wat was een kolonie van Nederland?

1. Portugal
2. Egypte
3. Congo
4. Java

De confentie in Berlijn

In 1870 waren er in Afrika bijna geen Europese Bezittingen.

Maar na 1870 veroverde de europese mogendheden steeds meer gebied in Afrika. Omdat ze daar geen oorlog over wilden. Maakten ze in berlijn in 1884 afspraken op een confentie in Berlijn. De afrikanen werden daar niet vertegenwoordigd.

Nederland

Nederland deed niet mee aan de loop om Afrika. Daarom zagen ze zich niet als een imperialistische mogendheid. Nederland gaf in 1872 zelfs forten in Ghana weg. 

Welke kolonies hield Nederland wel?

Nederlands-Indie

Nadat in 1799 de VOC opgeheven was, nam de Nederlandse overheid de bezittingen die er nog waren in Indonesie over. Maar dat was eigenlijk aleen Java en de Molukken. Dit bleef in de 19e eeuw ook nog lang zo.

Nederlandse machtsuitbreiding

Kwam vooral opgang na de opening van het Suez-kanaal. De schepen die naar java gingen gingen daar langs. Maar ook langs de moslimstaat Aceh op Sumatra. Maar Acehse piraten maakten het onveilig om heir langs te varen. Daarom surrde Nederland legers en troepen om Aceh te onderwerpen.

Guerrilla

Het Koninklijke Nederlands-Indisch Leger (KNIL) verwoeste veel, maar veroverde ook veel grote gebieden. Maar er hielden strijders zich schuil tussen de bevolking. Dus werden hun posten en patrouilles steeds overvallen. Daardoor ondstond de 30 jaar duurende guerrilla.

Controle

De controle door Nederland was er pas in 1903. Maar ondertussen werden er ook andere gebieden van Indonesie veroverd door Nederland.

Een korte samnevatting >

Ga nu verder met de verwerkingsopdracht