Sociale Ongelijk en Hulpbronnenverdeling

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Sociale Ongelijkheid en hulpbronnen

Leerdoelen

• Aan het einde van de les kun je het concept van sociale ongelijkheid uitleggen.
• Aan het einde van de les kun je de vier soorten hulpbronnen en hun ongelijke verdeling beschrijven.
• Aan het einde van de les kun je het verschil tussen positietoewijzing en positieverwerving uitleggen.

Wat weet je al over sociale ongelijkheid en verdeling van hulpbronnen?

Sociale ongelijkheid

• Verschillen tussen mensen en de betekenis die eraan wordt gegeven.
• Ongelijke verdeling van economische, sociale, symbolische en politieke hulpbronnen.

Sociale ongelijkheid

Sociale ongelijkheid is een situatie waarin verschillen tussen mensen, in al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en die leiden tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaarde zaken, van waardering en behandeling.

Ongelijke verdeling van economische hulpbronnen

• Geld, bezit, opleiding en beroepservaring.

Ongelijke verdeling van sociale hulpbronnen

• Netwerken van mensen die hulp bieden.

Ongelijke verdeling van symbolische hulpbronnen

• Status en aanzien.

Ongelijke verdeling van politieke hulpbronnen

• Macht en gezag.

Definitie

• Sociale ongelijkheid: een situatie waarin verschillen tussen mensen in al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie.
• Hulpbronnen: economische, sociale, symbolische en politieke middelen die een rol spelen in de sociale ongelijkheid.

Maatschappelijke ladder

• De verdeling van de maatschappij in groepen waartussen sociale ongelijkheid bestaat noemen we sociale stratificatie
• Het ordenen van de sociale lagen resulteert in de maatschappelijke ladder

pagina 49

Sociale mobiliteit

• jouw plek op de maatschappelijke ladder staat niet vast
• sociale mobiliteit kan verklaard worden door positie toewijzing of positieverwerving

pagina 49

Sociale mobiliteit

Positietoewijzing:

door maatschappelijke oorzaken komt een persoon of groep op een bepaalde plek terecht.

Positieverwerving:

mensen verwerven hun maatschappelijke positie door eigen toedoen, door hun acties. 

In gesloten samenlevingen is er nauwelijks sprake van sociale mobiliteit. 

In een open samenleving hebben mensen meer kansen om sociaal mobiel te zijn.

pagina 50

huiswerk

tekstverkenner 1, 2 en 3

opdracht 1 en 2

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Voorbeeld van sociale ongelijkheid op basis van etniciteit. Als docent zou je naar aanleiding van deze video kunnen bespreken hoe leerlingen te maken hebben gehad met discriminatie of dat ze zich bewust zijn van hun 'white privilege'. 

De volgende video zou gebruikt kunnen worden om aan te tonen wat 'white privilege' inhoudt. 

1. Op welke manier herken je hierin sociale ongelijkheid. Maak gebruik van het kernconcept.

2. Van welk soort ongelijke verdeling is er sprake in de video? Gebruik een hulpbron in je antwoord. 

3. Is hier sprake van zowel positietoewijzing als positieverwerving. Leg dat uit.

4. Bespreek met je buurman of buurvrouw: welke privileges heb jij? Waar moet jij voor je gevoel harder voor vechten? 

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.