Les 2 Wo1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Les 2 Verloop WO1

Planning

• Herhaling vorige les: oorzaken WO1
• Actualiteit: oorlog in Oekraïne
• Lesstof: Begin/verloop WO1
• Aan de slag

Welke oorzaken kan jij noemen voor de Eerste Wereldoorlog?

Alle oorzaken zorgen voor een eplosieve situatie in Europa

Het wachten is op het aansteken van de lont...

vorige les

Welk land hoort waar?

Centralen

Geallieerden 

Welke oorzaak zien we hier?

1. Militairisme
2. Wapenwedloop
3. Nationalisme
4. Bondgenootschappen

at3d - Aanleiding WO1

Directe oorzaak WO1

• Moordaanslag op Franz Ferdinand, kroonprins van Oostenrijk-Hongarije in Bosnië (1914)
• Aanslag werd gepleegd door Gavrilo Princip (De Zwarte Hand)
• O-H Rijk beschuldigd Servië van betrokkenheid, stelt eisen
• Servië ontkent -> O-H verklaart oorlog -> bondgenootschappen worden betrokken -> wereldoorlog

Waar was de aanslag?

Video:
Loopgravenoorlog in Oekraïne

www.nzz.ch

De oorlog begint

• Begin oorlogsenthousiasme enorm: nationalisme
• Oude oorlogstactieken worden gebruikt door alle kanten
• Grote legers marcheren in formatie op elkaar af
• Cavalerie aanvallen op machinegeweren
• Resultaat: totale afslachting

Waarom konden deze 'oude' tactieken in 1815 nog gebruikt worden maar nu in 1914 niet meer?

Loopgravenoorlog

• Snel was duidelijk dat de oude tactieken niet meer konden
• Oplossing: ingraven
• Begin loopgravenoorlog
• Bieden bescherming tegen kogels en artillerie (bommen)
• Oorlog verloopt ontzettend traag

Zandzakken waren gevuld met aarde en modder, en waren bedoeld om de soldaten te beschermen

In het begin van de oorlog waren de rantsoenen nog wel redelijk, maar naarmate de oorlog langer duurde, was er ook steeds minder (goed) eten.

Als de soldaten niet hoefden te vechten, speelden ze bijvoorbeeld met kaarten.

Behalve de vijand hadden de soldaten veel last van ongedierte, zoals ratten en vlooien. Sommige soldaten kwamen de tijd tussen de gevechten door met het doden van ratten.

Honden hielden de soldaten niet alleen gezelschap, ze bezorgden ook boodschappen tussen de verschillende loopgraven.

Soldaten konden vaak alleen maar overdag slapen, omdat 's nacht een goed moment was om de loopgraven van de vijanden te bespioneren. 

Met een periscoop konden de soldaten de vijand bekijken, zonder grote risico's te nemen. Een periscoop werkt met spiegels.

Er zijn duizenden brieven en dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven. Dit zijn tegenwoordig belangrijke en waardevolle bronnen.

Voor de veiligheid van de soldaten waren de loopgraven in zigzag-vorm.

Tussen de Noordzee en de Zwitserse grens (Westfront) wordt 40.000km aan loopgraven aangelegd.

Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland.

360˚ video van een loopgraaf

Tijdens de video kun je alle kanten opkijken! Probeer het maar eens uit!

Op wacht staan was één van de belangrijkste taken die je kon krijgen. Op het in slaap vallen tijdens de wacht stonden zeer zware straffen.

Behalve vechten en wacht houden, waren er nog genoeg andere vervelende klusjes in een loopgraaf, zoals zandzaken bijvullen, prikkeldraad repareren of het leegmaken van de latrines (wc's)

Begin van de oorlog op een kaart

Het Von Schlieffenplan

De docent:

- De docent zegt tegen de leerlingen nog voor de oorlog uitbrak Duitsland een oorlogsplan opgericht. Dit plan wordt ook wel het Von Schlieffenplan genoemd. Dan zegt de docent tegen de leerlingen dat ze onder het kijken van het filmpje 5 vragen moeten beantwoorden, namelijk:

1: Wanneer is het plan opgesteld?

2: Wie heeft het plan opgesteld?

3: Wat houd het plan in? (Wat is de bedoeling van het plan?) 

4: Waar moet het plan uitgevoerd worden?

5: Wat heeft het plan opgeleverd?

Dit bespreekt de docent dan kort door een paar leerlingen aan te wijzen en te vragen wat zij hebben opgeschreven  

De leerlingen:

- De leerlingen gaan kijken naar het filmpje en zoeken de antwoorden op. Die schrijven ze onder de overgenomen vragen op. Na het filmpje geven de aangewezen personen antwoord op de gestelde vragen.

Doel:

- Kennis over Von Schlieffenplan aan de leerlingen te geven. Deze informatie moeten ze aan de hand van de opdracht verwerken en makkelijker kunnen onthouden.

Visie op geschiedenisonderwijs:

Aan de hand van filmpjes en activerende leselementen de leerlingen de stof overbrengen(geen droge tekst). 

Von Schlieffenplan

Duitsland had het Von Schlieffenplan om een tweefrontenoorlog te voorkomen.

Het Von Schlieffenplan mislukte, oorzaken:

1. Rusland was sneller gemobiliseerd.

2. België bood meer weerstand dan verwacht.