6. Het rijk van de Karolingen valt uiteen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4. De Franken: geweld en geloof

6. Het rijk van de Karolingen valt uiteen

De leenman

De leenheer:

Karel de Grote

Het leen (de grond) dat de leenman 'in leen' krijgt.

De vier plichten van een leenman:

• Hij moest trouw zweren aan de koning; 
  
• Hij moest zijn gebied besturen en er recht-spreken;
  
• Hij moest jaarlijks belasting aan de koning betalen; 
  
• Als er oorlog was in het Rijk, moest hij met zijn eigen soldaten meevechten in het leger van de koning.

De leenman zweert trouw aan zijn leenheer, Karel de Grote.

Wat is een goed voorbeeld
van een leenstelsel?

1. De koning bestuurt zijn land helemaal in zijn eentje.
2. De koning heeft ministers die hem advies geven over het bestuur van zijn land.
3. De koning heeft niets te zeggen over het bestuur van zijn land.
4. De koning heeft zijn land in twintig stukken verdeeld. Ieder stuk wordt bestuurd door een vriend van hem.

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw
belooft een leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
Karel de Grote wordt nu de leenheer van de leenman

1. Goed
2. Fout

Welke plicht heeft een leenman?

1. Hij moet in zijn gebied doen waar hij zin in heeft.
2. Hij moet elke ochtend bijtijds opstaan.
3. Hij moet trouw beloven aan zijn leenheer.
4. Hij moet delen van zijn gebied doorlenen aan onderleenmannen.

Een vrouwelijke monnik
wordt een non genoemd.

1. Waar
2. Niet waar

Het verzorgen en genezen van zieken
was één van de taken van monniken.

1. Waar
2. Niet waar

Door het harde leven gingen veel mensen
het christendom extra belangrijk vinden. Waarom was dat zo?

1. De mensen hoopten dat God hen zou beschermen tegen honger, ziekte en dood.
2. In de Bijbel staat hoe je betere medicijnen kunt maken en hoe je grotere oogsten kunt krijgen.
3. Als je christen was, mocht je in een klooster wonen. Daar was wel genoeg voedsel.
4. Als je arm, maar goed geleefd had, werd je na je dood erg rijk in de hemel.

Deelvraag

Waardoor verbrokkelde de macht na de dood van Karel de Grote?

De dood van Karel de Grote (814)

• Na zijn dood viel rijk al snel uiteen.
• Zijn opvolger is Lodewijk de Vrome.
  

Val van het Frankische Rijk

Na de dood van Karel de Grote viel het rijk spoedig uiteen. Dit had verschillende oorzaken:

Interne oorzaken:

• De gewoonte bij de Germanen om het rijk te verdelen onder alle zonen van de vorst. Hierdoor verzwakte het centrale gezag.
  
• Leenstelsel werd te ingewikkeld en werd als erfelijk beschouwd. Hierdoor had de koning steeds minder macht over de leenmannen.
  
• De oorlogen die de opvolgers van Karel de Grote tegen elkaar voerden.

Externe oorzaken:

• De aanvallen van volken zoals de Noormannen vanuit het noorden en de moslims uit het zuiden.
  

Verdrag van Verdun (843)

Het Frankische Rijk wordt opgesplitst en verdeeld over de drie zonen van Lodewijk de Vrome.

-West-Frankische Rijk (Karel de Kale)

- Middenrijk (Lotharius I)

- Oost-Frankische (Lodewijk de Duitser)

Nieuwe invallers

• Rond het jaar 800 vertrekken de Noormannen (of Vikingen) vanuit Scandinavie.

• De Vikingen hebben erg goede schepen.
  
  
• Ze gebruikten hun schepen om handel te drijven, maar ook om op rooftocht te gaan.

De Vikingen geloofden dat ze in het Walhalla (de Vikinghemel) kwamen als zij dapper vochten. Sterven in de strijd was de hoogte mogelijke eer.
Valt het je ook op dat de Vikingen op de afbeelding helmen zonder hoorns dragen... Dat komt omdat de hoorns er later bij bedacht zijn, in het echt hadden ze dat helemaal niet!

Vikingen

• Bevolkingsgroei = onvoldoende landbouwgrond = op zoek naar een nieuwe land!
• Geloof: alléén dappere mensen zouden naar de Walhalla (hemel) gaan.
  

Vanuit Denmarken, Noorwegen en Zweden (Scandinavie) reisden de Noormannen heel de wereld over om te handelen en te plunderen.

De Noormannen ontdekten veel nieuwe plekken en vaak gingen groepen op zulke ontdekte plekken wonen. Ze stichtten daar nieuwe nederzettingen. De Vikingen waren zelfs eerder in Amerika dan Columbus!

Leif Eriksson

IJslandse ontdekkingsreiziger die wordt beschouwd als de eerste Europeaan die, bijna 500 jaar eerder dan Christoffel Columbus, voet zette op Noord-Amerikaanse grond en noemde het Vinland.

later...

• grote gebieden veroverd en vestigen zich.
• rond jaar 1000 bekering christendom, gevolg einde rooftochten
  

Welke landen ontdekten de Vikingen?

1. Walhalla - IJsland - Amerika
2. IJsland - Groenland - Amerika
3. Walhalla - IJsland - Groenland
4. Walhalla - Groenland - Amerika