Zuid-Amerika: Fysisch-Geografische kenmerken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Zuid-Amerika: Fysisch-geografische kenmerken

Les 1

Programma van vandaag 

•  Begin Z-A fysische geografie

Lesdoel(en)

Na de les...

• weet ik wat mijn stereotypering zijn over Zuid-Amerika
• kan ik alle landen in Zuid-Amerika aanwijzen op een kaart (topografie)
• Kan ik opnoemen welke klimaten er zijn in het gebied en uitleggen waarom die daar voorkomen

Fysisch-geografische kenmerken

Voor je CE: 

• klimaat 
• landschappen
• platentektoniek
• natuurlijke hulpbronnen

Klimaat

Klimaatfactoren:

• breedteligging
• ligging ten opzichte van de Andes 
  (of in Brazilie kustgebergte)
• invloed van zee- en windstromen 

Opdracht

• Kaart op het bord met cijfers erin
• Twee groepen: twee keer een vel papier 
• Schrijf de cijfers 1 t/m 5 op aan jouw kant van het whiteboard  
• Overleg in je team: waarom komt dit klimaat op die locatie voor? 

Klimaatfactoren:

• breedteligging
• ligging ten opzichte van de Andes

(of in Brazilie kustgebergte)

invloed van zee- en windstromen 

1

2

3

4

5

Klimaat

Tropen	- opstijgende lucht, veel neerslag - onder invloed van ITCZ (regengebieden verschuiven)
Westen	- invloed van oceaan minder door Andes, aflandige winden. - koude zeestroom
Oosten	- aanlandige passaat, grote invloed van oceaan - kustgebergte Brazilië (stuwingsregens) - warme zeestromen
Zuiden	- langs oostkust geen bergen, aanlandige wind - langs oostkust koude zeestroom - Wind komt van andere kant

Klimaat: El Niño

www.mrchadd.nl

Landschappen

Tropisch regenwoud (selva)	- grootste gedeelte van Z.A. - mangroven
Savanne	- tropisch landschap met grafvlakte en groepjes bomen - drie soorten: - Cerrado - Llanos - Caatinga
Steppe	- boomloze grasvlakte - Pampa

Llanos

Caatinga

Cerrado

Pampa

Mangroven

Oefenen

• Examenvraag oefenen over klimaat / landschappen 
• 
  1: beantwoord samen de examenvraag
  2: lees het antwoord van het andere team
  3: kijk na en bespreek de antwoorden 

examengemak.nl

Lesdoel(en) check

Na de les...

• weet ik wat mijn stereotypering zijn over Zuid-Amerika
• kan ik alle landen in Zuid-Amerika aanwijzen op een kaart (topografie)
• Kan ik opnoemen welke klimaten er zijn in het gebied en uitleggen waarom die daar voorkomen

Zuid-Amerika: Fysisch-geografische kenmerken

Les 2

Programma van vandaag 

• Uitleg fysisch-geografische kenmerken: platentektoniei
  
  
• Oefening: waarom is de Andes zo extreem hoog? 
   

Platentektoniek

Alle bewegingen komen voor rond Zuid-Amerika

Focus vandaag op westkust

• Subductie
• Atacamatrog, stratovulkanen, Andes, aardbevingen 

Stratovulkanen

• Minder explosief door samenstelling magma
• Andesiet is taaier dan basalt, maar minder taai dan graniet. Bevat minder gassen dan graniet.  

= Andesiet

Volcanic gaps

drie zones met geen actief vulkanisme = volcanic gaps 

Komt door de ouderdom van de plaat.

Vlakke subductie

Oudere korst is kouder, daardoor zwaarder, zakt dieper 

Jongere korst is lichter, verschilt van dichtheid te weinig van de mantel, zakt daardoor niet diep.  

Bij ‘vlakke’ subductie komt geen vulkanisme voor, omdat het gesteente op die diepte nog niet kan smelten.

Waarom is de Andes zo hoog?

De Andes is absurd hoog,

Dat heeft te maken met een samenspel van platentektoniek en klimaat!

In tweetallen de puzzel proberen op te lossen. 

Lesdoel(en)

Na de les...

• Weet ik welke tektonische platen het gebied hebben gevormd.
  
• Kan ik opnoemen welke klimaten er zijn in het gebied en waarom die daar zijn.
• Kan ik uitleggen hoe platentektoniek en klimaat samenspelen in de hoogte van de Andes. 

01:53

Welke kan van Zuid-Amerika is een passieve continentrand?

1. Noorden
2. Westen
3. Oosten
4. Zuiden

02:55

Bij andere subductie plekken op aarde (zoals Japan of Indonesië) zijn vulkanen veel explosiever. Waarom is dat niet zo in Zuid-Amerika?

1. Het is juist wel explosiever in Zuid-Amerika
2. Dat heeft te maken met het type gesteente, het bestaat namelijk uit Andesiet niet uit Graniet
3. Dat heeft te maken met het type gesteente, het bestaat namelijk uit Graniet en niet uit Basalt.
4. Dat heeft te maken met vlakke subductie

04:35

Wat zijn schilden? (ook wel Kratons genoemd)

1. Stukken nieuwe aardkorst
2. Een gebergte dat ontstaat bij subductie
3. Stukken zeer oude aardkorst
4. Een hoogvlakte of hoogland

08:32

Oei... veel informatie

Lees alles over ertsen terug op in paragraaf 1.4 uit De Geo.