2. 5 sept les 1: tekstdoelen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Op tafel: 

- laptop

- KERN

- map

- pen

Welkom mavo 2!

Numo inloggen

Naam: leerlingnummer

Wachtwoord: j+leerlingnummer 

Aan de slag met NUMO

Klap de laptop dicht.

Laat 'm liggen op tafel, je hebt 'm nog nodig. 

Vandaag donderdag 5 september:

• NUMO: al gedaan

• Mededeling lesmateriaal
• Les 1 uitleg & aan de slag

Mededeling lesmateriaal

Les: 1, 2, 3, 5, 7, 11, 12, 13, 15, 16, 19, 20, 29, 30, 39 en 40

Hier hebben we 20 lessen de tijd voor!

• Aan de slag met les 1

Tekstdoelen (les 1)

Een schrijver, journalist of webdesiger bedenkt vooraf wat hij of zij wil bereiken met zijn tekst.

 

Hij of zij bedenkt waarom die tekst geschreven wordt. 

Dat noem je een tekstdoel. 

..Maar als jij het vervolgens leest is niet altijd 

duidelijk welk doel deze schrijver had. 

Daarom is het goed te weten welke doelen er zijn, 

zodat je ze  zou kunnen herkennen. 

In 1 mavo heb je al 5 tekstdoelen geleerd.

Nu komt er nog 1 bij: 

- instructie geven

 6 tekstdoelen blz. 6

Informeren

Instructie geven

Overtuigen

Activeren

Amuseren

Beschouwen

1. Tekstdoel informeren

• De schrijver wil dat de lezer iets 'leert' van zijn tekst. De tekst is objectief, vooral veel feitelijke informatie.

Voorbeeld: 

• lesboeken, nieuwsartikelen

2. Tekstdoel instructie geven / instrueren

• De schrijver wil je uitleggen hoe je iets moet doen.

Voorbeeld: 

• recepten, handleiding IKEA-kast

3. Tekstdoel overtuigen

• De mening van de schrijver staat centraal. De schrijver probeert je met zijn argumenten te overtuigen van zijn mening. 

Voorbeeld: 

• pleidooi, recensie, betoog, blog

4. Tekstdoel activeren

• De schrijver wil de lezer aanzetten om iets te gaan doen: kopen van een product, stemmen op een partij.

Voorbeeld: 

• reclameteksten, verkiezingsposter

5. Tekstdoel amuseren

• De schrijver wil de lezer vermaken. De tekst kan verzonnen zijn of gaan over iets wat de schrijver heeft meegemaakt. 

Voorbeeld: 

• gedicht, strip, blog

6 Tekstdoel beschouwen

• De schrijver wil dat de lezer zelf een mening vormt over een bepaald onderwerp. De schrijver geeft daarom informatie van verschillende kanten. 

Voorbeeld: 

• sommige krantenartikelen, artikelen met achtergrondinformatie

Nu eens oefenen

Open je laptop en log in LessonUp.

Wat is het tekstdoel in:
Melk is gezond en daarom moet je het veel drinken

1. Instrueren
2. Activeren
3. Overtuigen
4. Informeren

Wat is het tekstdoel in:
Als je veel melk drinkt, krijgt je lichaam de nodige calcium binnen, maar ook veel stoffen die niet goed zijn voor je.

1. Amuseren
2. Activeren
3. Beschouwen
4. Informeren

Wat is het tekstdoel in:
Melk is goed voor elk.

1. Amuseren
2. Instrueren
3. Overtuigen
4. Informeren

Wat is het tekstdoel in:
De meeste Nederlanders drinken koemelk en geen geitenmelk.

1. Amuseren
2. Activeren
3. Instrueren
4. Informeren

Wat is het tekstdoel in:
Als u de koe wilt melken, zet een emmer, een krukje en een schone doek klaar. Zorg er daarna voor dat uw handen opgewarmd zijn.

1. Instrueren
2. Activeren
3. Overtuigen
4. Informeren

Wat is het tekstdoel in:
De koe is een merkwaardig beest, wat er ook in haar geest moge zijn, haar laatste woord is altijd : 'boe'.

1. Amuseren
2. Activeren
3. Overtuigen
4. Informeren

Zelf aan de slag

Klap de laptop dicht en stop 'm in je tas. 

Nodig: 

KERN, map/schrift, pen

Maak les 1 (pg 6, 7) opdracht 1. 

Klaar? Ga verder met opdracht 4 en 5.

Vraag 1 bespreken

•  a activeren
• b amuseren
  
• c informeren
  
• d beschouwen
  
• e overtuigen
  
• f instructie geven
  
• g beschouwen
  
• h informeren
  
• i amuseren 

Zelf aan de slag

Verder met opdracht 4 en 5. 

Klaar? Ga verder met opdracht 6.

Wat niet af is, wordt huiswerk.

Vraag 4/5 bespreken

vraag 4: 

• A, C en D. 

vraag 5: 

• A: De tekst bevat feitelijke informatie over de salades van Optimel. 
• C: De schrijver van de tekst geeft argumenten waarom de salades van Optimel zo gezond en lekker zijn.
• D: De schrijver van de tekst wil de lezer aanzetten om de salades van Optimel te kopen: ‘Probeer...eens’.

Vraag 6

a Beschouwen: ‘Maar’ en ‘echter’ geven tegenstellingen aan en in beschouwende teksten worden bepaalde zaken tegenover elkaar gezet.

b Overtuigen: ‘Omdat’ geeft een reden of argument aan en in overtuigende teksten worden argumenten gegeven bij een mening.

c Instructie geven en activeren: Bij instructie geven zegt de schrijver wat de lezer moet doen n in activerende teksten wil de schrijver de lezer aanzetten om iets te doen of kopen. Dat gebeurt allebei vaak in de gebiedende wijs.

Vraag 6

d Informeren en overtuigen: In informerende teksten worden vooral feiten beschreven. Iets

wat door wetenschappelijk onderzoek is aangetoond, wordt als feitelijk gezien. In overtuigende teksten kan wetenschappelijk onderzoek als argument voor iets worden gebruikt.

e Overtuigen, en activeren: Bij deze tekstdoelen wil je graag weten of de schrijver partijdig of neutraal is. De schrijver wil de lezer namelijk overtuigen van een bepaalde mening of om iets te doen of kopen. Als je weet wie de schrijver is, weet je vaak beter waarom hij je wil overtuigen.