Les 11 ZM2B 05-10-23 Paragraaf 1.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Startklaar:

- Telefoon in Zakkie

- Op tafel:

        - Pen

        - Map

        - Feniksboek

Welkom bij de Geschiedenisles ZM2B!

Startopdracht:

Schrijf de antwoorden op de volgende vragen op:

1.  Wat is een ander woord voor polder?

2. Hoe heet de eerste polder, gemaakt tussen 1607 en 1612?

3. Hoe heet de soort markt die Amsterdam was in de 17e eeuw?

Programma deze les:

1. Startopdracht
2. Lesdoelen 
3. Uitleg: 
4. Opdrachten / huiswerk volgende week

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Je kunt benoemen welke bevolkingsgroepen er aanwezig waren in de Republiek.

• Je kunt beschrijven hoe de armenzorg was vormgegeven.

• Je kunt uitleggen wat het rasphuis is en hoe je hier terecht kon komen.
  

Wanneer is iemand rijk?

Regenten

Kooplieden 

Winkeliers

Ambachtsman

Handelaren

Dagloners

Bestuurders

Rijk

Rijk maar niet machtig

Net iets hoger dan arm

Arm

LB blz. 14

Rijk

• Regenten (rijke bestuurders), de eerste groep en hoogste groep,
  
• Succesvolle Kooplieden en handelaren zijn de tweede groep in de Republiek
  

• Woonden in grote grachtenpanden ('De Gouden Bocht') in Amsterdam of in grote buitenhuizen (aan de Vecht).

De "Gouden Bocht"

Het rijke leven

• Leven in Amsterdam
  - Koets
  
• Voedsel
  - Witbrood, vis en vlees, weinig fruit
  - Veel suikergoed
• Bij ziekte
  -dokter

...en arm

• Ambachtslieden en winkeliers zijn de derde groep: er hoefde maar iets te gebeuren, waardoor ze in de problemen kwamen. Bijvoorbeeld: stijging van broodprijzen

• In het oosten en noorden van Nederland kwam er nog veel meer armoede voor: mensen leefden vooral als 'kleine' boer. Voor hen leverde de handel niet zo veel op.
  

• Hoge lonen, hoge prijzen. Zware belastingen moesten door armen worden betaald.
  

Het arme leven

• Leven in Amsterdam

-Trekschuit

• Voedsel

-Roggebrood, boekweitpap, melk, -soms kaas en vis
-Weinig groente en fruit

• Bij ziekte

-Chirurgijn

https://youtu.be/inDTG5-r3OY

Regenten

Kooplieden 

Winkeliers

Ambachtsman

Handelaren

Dagloners

Bestuurders

Rijk

Rijk maar niet machtig

Net iets hoger dan arm

Arm

Armenzorg

• Ruim de helft van de mensen in Amsterdam behoorde tot de 4de groep: de armen.
  

• Meer dan de helft van de inwoners van Amsterdam hadden geen vast werk en/of inkomen (dagloners).
  

• Ongeveer 15% van de Amsterdamse bevolking leefde van de armenzorg

• Armenzorg, via: kerk, gilde, de stad en soms rijken

Arm en opgesloten

• De armenzorg was net genoeg om niet van de honger te sterven.
  
• Diefstal en bedelen in de Republiek was verboden.
  

• Rasphuis: soort gevangenis voor mannen waarin je tucht (=discipline en gehoorzaamheid) werd bijgebracht, door hard te werken. (Hout tot poeder raspen, hiervan werd verf gemaakt).
  
• Spinhuis: te vergelijken met het rasphuis alleen dan voor vrouwen. 
• ''Wilde beesten moet je temmen''
  

Bevolking van de Republiek

Hele rijke mensen                                    Regenten

Rijke mensen                                                Handelaren, advocaten                                                                                          en notarissen

                                                                                      Ambachtslieden ,                                                                                                    met eigen winkel

Armen                                                                                 Ongeschoold

Tegelijkertijd met de leerlingen opdracht 6a invullen op blz. 14 van het werkboek (KGT) en blz. 19 (BK).

Controle

Paragraaf 1,3: Amsterdam in de Gouden Eeuw

Opdrachten: 2, 3a, 7, 8
LB blz. 12 en 13
WB blz. 16 t/m 21

Opdrachten

Paragraaf 1,4: Arm in de Gouden Eeuw

Lees eerst de teksten uit je LB!

Opdrachten: 2, 6 en 6
LB blz. 14 en 15
WB blz. 23 t/m 25

Klaar? Maak opdracht 12

Niet klaar? Zet dit in je planning voor de volgende les!