[5H] HC3.1 De welvaart neemt toe

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Nederland van emigratieland tot immigratieland

E3.1 en E3.2: Een land om weg te vluchten &

Een land om op te bouwen

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

1. veranderingen in de samenleving noemen t.o.v. vóór de oorlog;
2. vijf oorzaken noemen die bijgedragen hebben aan een snelle economische groei.

Welke politieke partij hoort bij de socialisten?

1. VVD
2. PvdA
3. SCP
4. KVP

Welke politieke partij hoort bij de Katholieken?

1. VVD
2. PvdA
3. SCP
4. KVP

Welke zuilen gingen naar openbare scholen?

1. Confessionelen
2. Protestanten & Katholieken
3. Socialisten & Liberalen
4. Protestanten & Liberalen

Na de oorlog:

Keert de verzuiling terug,

ondanks dat verschillende progressieven (mensen die vooruitgang willen) proberen de verzuiling te doorbreken.

Na de oorlog:

Gaat Nederland internationaal 

samenwerken.

Denk aan de NAVO,

en aan de EGKS.

Na de oorlog:

Vindt er een babyboom plaats.

Dit leidt tot een generatieconflict. 'Boomers' hadden een totaal andere historische achtergrond dan hun ouders (die één of twee oorlogen meegemaakt hadden).

Wat betekende EGKS ook al weer?

Leg kort uit waar de EGKS voor nodig was.

Snelle economische groei vanaf de jaren '50:

Vijf oorzaken leidden in de jaren '50 en '60 tot een snelle economische groei.

Oorzaak 1: Marshallhulp

Nederland ontving vanaf 1948 Marshallhulp van de VS.

Voorwaarden hiervoor zijn o.a. intensievere samenwerking binnen West-Europa en stoppen met de politionele acties in Indonesië.

Oorzaak 2: 

Van geleide naar

vrije loonpolitiek

Vanaf 1950 hield de overheid de lonen laag. Hierdoor kon Nederland goedkoper exporteren.

De overheid deed dit via de Sociaal-Economische Raad (SER) en dit heet geleide loonpolitiek.

Oorzaak 2: 

Van geleide naar

vrije loonpolitiek

Werkgevers voelden zich gedwongen mensen 'zwart' meer loon te geven, want er was schaarste op de arbeidsmarkt.

-> daardoor kreeg de overheid minder belasting.

De geleide loonpolitiek werd begin jaren '60 vervangen door een vrije loonpolitiek: per sector werden nu afspraken over het loon gemaakt.

Beschrijf kort in eigen woorden het verschil tussen geleide en vrije loonpolitiek.

Oorzaak 3: 

Economisch herstel West-Duitsland

Vanwege het Wirtschaftswunder (HC2!) wordt West-Duitsland (weer) één van de sterkste industrieën van Europa.

West-Duitsland wordt onze grootste handelspartner.

Oorzaak 4: 

Aardgas uit Groningen

De ontdekking van meerdere gasvelden vanaf 1959 leidt tot een sterke toename van inkomsten voor de staat.

Meer inkomsten betekent dat de overheid meer uit kan geven!

Waarom is de aardgaswinning tegenwoordig een probleem geworden?

1. Vanwege aardbevingen in Groningen
2. We hebben teveel om te verkopen
3. We hebben te weinig en moeten van Rusland bijkopen
4. Het is slecht voor het milieu, dus niemand wil meer gas

Oorzaak 5: 

Rooms-Rode samenwerking

Na de Tweede Wereldoorlog werken de confessionelen en de socialisten samen.

Verschillende coalitieregeringen bestaan uit Roomse (= katholieke) en Rode (= socialisten) partijen:

De Rooms-Rode regeringen.

Hierdoor ontstaat er een verzorgingsstaat 

(een volgende les meer hierover!)

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

1. veranderingen in de samenleving noemen t.o.v. vóór de oorlog;
2. vijf oorzaken noemen die bijgedragen hebben aan een snelle economische groei.

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd.

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.