2.1 Leven in de grote stad t/h

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

2.1 Leven in de grote stad

Planning

Leerdoelen

1. uitleg 2.1

2. opdrachten maken

3. Tijd over? topo leren

1. Je weet het verschil tussen soorten steden.

2. Je begrijpt waarom een gunstige ligging en een stedelijk netwerk belangrijk is.

3. Je kunt steden en stedelijke netwerken op een kaart aanwijzen.

Wonen in de stad

Bijna 60% v/d wereldbevolking woont in de stad.

Wat is een stad?

Vroeger:

- stadsmuren
- (week) markt
- stadsrechten

Nijmegen in 1649 

Wanneer is een gebied een stad?

1. Bepaald aantal mensen 
2. Veel gebouwen op een klein gebied (bijv. hoogbouw)
3. Beroepsbevolking die vooral werkt in de industrie en dienstensector
4. Groot aantal belangrijke voorzieningen (ziekenhuis, universiteit, winkels, etc.)

= diensten (je verleent een dienst aan een ander): mensen werken voor elkaar.

Zoals docent, reclamebureau, ICT-bedrijf

In Nederland wordt bij plaatsen zonder historische stadsrechten vanaf een inwoneraantal van ongeveer 50.000 een stad.

Steden zorgen voor ontwikkeling en welvaart

Landbouw/mijnbouw

"Dit is het gedeelte van de economie dat gericht is op het verbouwen en produceren van eten. Ook houdt deze sector zich bezig met het opgraven van grondstoffen."

Industrie 

"Dit is het gedeelte van de economie dat gericht is op industrie. Bijv. verder produceren van het voedsel uit de landbouwsector, maar ook auto's in een fabriek."

Dienstensector

"De dienstensector is het gedeelte van de economie dat zich bezighoudt met het verlenen van diensten. Bijv. achter de kassa bij de supermarkt, een docent, iedereen in het ziekenhuis en in het restaurant."

Verdeling werk sectoren Nederland

Verschillende soorten steden

Hoofdstad

Megastad

Wereldstad

Belangrijke stad van een land waar meestal de regering zetelt

Grote stad, die voor een deel van de wereld belangrijk is op het gebied van economie, politiek en cultuur

Stad met meer dan tien miljoen inwoners

Succesvolle steden hebben een

ligging in een vlak gebied met

rivieren of aan de kust

Waarom is dit een gunstige 

ligging voor steden?

De ligging van steden 

De ligging

Wat is - naast kustplaatsen - nog meer een gunstige ligging voor steden?

• Vruchtbaar gebied
• Gebied met grondstoffen

Ligging van steden

Stedelijk netwerk

= Meerdere grote steden in een land die goed met elkaar verbonden zijn door wegen en spoorlijnen.

Stedelijk netwerk in Nederland

De Randstad!

Welke steden horen daar bij?

Primate city

Sommige landen hebben maar één superstad, dit is een Primate city.

Een primate city is veel groter dan de tweede stad van het land.

Parijs is een voorbeeld van een primate city.

Primate city

Ligging van steden door het koloniale verleden

Steden door het koloniale verleden liggen opvallend vaak aan de kust. 

Later trokken mensen van het platteland naar deze steden waardoor sommige steden uitgroeiden tot megasteden.

Welke rol hadden steden aan de kust?

Exporthaven naar het moederland. 

Leven in een megastad

Groei van steden

Verstedelijkingsgraad

= Het percentage mensen van een land dat in de stad woont.

Verstedelijkingstempo

= Percentage waarmee de verstedelijkingsgraad jaarlijks toeneemt.

Rijke landen:

Laag verstedelijkingstempo

Verstedelijkingsgraad & verstedelijkingstempo

Welke relatie zie je tussen rijkdom en verstedelijkingsgraad en verstedelijkingstempo?

Verstedelijkingstempo

De verstedelijkingsgraad van Europa is hoog.

Wat zegt dit over het verstedelijkingstempo? 

• is laag 

Verstedelijkingsgraad

• Rijke landen hebben een hoge verstedelijkingsgraad 
• Arme landen hebben een lage verstedelijkingsgraad 

Hoe hoger de verstedelijkingsgraad, hoe minder de stedelijke bevolking toeneemt 

Urbanisatie

= De groei van steden door de trek naar de stad en bevolkingsgroei.

2 oorzaken:

1.  Vestigingsoverschot
2. Natuurlijke groei: hoge geboortecijfer

= Het positieve verschil tussen het aantal mensen dat vertrekt en dat zich vestigt.

Welk verband zie je tussen de welvaart in een land en het urbanisatietempo en de urbanisatiegraad?

• In welvarende landen is de urbanisatiegraad hoog en het urbanisatietempo laag.

• In minder welvarende landen is de urbanisatiegraad laag en het urbanisatietempo hoog.

Verbanden weergeven. Tip!

In deze vraag moet je een verband leggen tussen drie begrippen:

urbanisatiegraad

urbanisatietempo

welvaart.

Noteer eerst de betekenis van de begrippen.

Een verband noteer je door: Hoe.......hoe....... of Als..................dan...................

Verbanden tussen welvaart, urbanisatiegraad en urbanisatietempo

Hoe welvarender het land, hoe hoger de urbanisatiegraad en hoe lager het urbanisatietempo.

Hoe minder welvarend een land, hoe lager de urbanisatiegraad en hoe hoger het urbanisatietempo.

Afsluiten

Maak van 2.1 de opdrachten:

Afsluiten

1. Je weet het verschil tussen soorten steden.

2. Je begrijpt waarom een gunstige ligging en een stedelijk netwerk belangrijk is.

3. Je kunt steden en stedelijke netwerken op een kaart aanwijzen.

Welk kenmerk hoort niet bij de stad?

1. De bewoners van een stad wonen dicht bij elkaar.
2. Er wonen ten minste 50.000 mensen.
3. Iedere stad heeft een oud centrum met oude gebouwen.
4. In een stad kunnen mensen vinden wat ze nodig hebben om te leven.

Megastad

Wereldstad

Hoofdstad

Hier zit de regering van het land.

Heeft veel invloed op de wereld.

Meer dan 10 miljoen mensen.

Een ander woord voor verstedelijking is?

1. Randstad
2. Megastad
3. Stedelijk netwerk
4. Urbanisatie

Welke sector zie je op het plaatje?

1. Landbouw
2. Industrie
3. Dienstensector

Een stad met meer dan 10 miljoen inwoners is een?

1. Wereldstad
2. Primate city
3. Megastad
4. Hoofdstad

Wat is géén gunstige ligging voor een stad?

1. Aan een rivier
2. Vruchtbare grond
3. Bergachtig
4. Grondstoffen

Landbouw/
mijnbouw

Industrie

Dienstensector

2 beweringen

1. Een wereldstad is altijd een hoofdstad
2. Een megastad is altijd een wereldstad

1. Beide beweringen zijn juist
2. Beide beweringen zijn onjuist
3. Bewering 1 is juist, bewering 2 onjuist
4. Bewering 1 is onjuist, bewering 2 is juist

Twee stellingen:
1. Een primate city is gunstig voor een land
2. Door een stedelijk netwerk is vervoer van goederen en mensen makkelijker

1. Stelling 1 en 2 zijn juist
2. Stelling 1 is juist Stelling 2 is onjuist
3. Stelling 1 en 2 zijn onjuist
4. Stelling 1 is onjuist Stelling 2 is juist

In welke landen vindt de meeste urbanisatie plaats?

1. Rijke landen
2. Arme landen
3. Zowel rijke als arme landen
4. Landen die niet heel rijk of arm zijn

Wat is géén oorzaak van urbanisatie

1. Beter weer in de stad
2. Migranten die jonge gezinnen stichten
3. Beter werk in de stad
4. Beter leven in de stad