Springen op de maan

• Taal
• Basisschool
• Groep 8

Zwaartekracht

en gewichtloosheid

Hoeveel weeg jij op de maan? Hoeveel gewicht zou je daar kunnen tillen? En hoe zit dat op de andere planeten? Het wordt allemaal bepaald door de zwaartekracht. Je leert er alles over én rekent ermee in deze activiteit.

Springen op de maan

Astronauten die op ruimtereis naar een planeet gaan, trekken

een ruimtepak aan. Ruimtepakken zijn zwaar.

Zo'n pak weegt op aarde bijna 35 kilogram.
Een astronaut van 75 kilogram trekt het ruimtepak aan.

In totaal weegt hij/zij met pak wel 110 kilogram.

Veertig jaar geleden hebben astronauten grote sprongen op de

maan gemaakt. Het ruimtepak voelde heel licht.

Stel dat deze astronauten een weegschaal hadden meegenomen om hun gewicht te controleren.

Deze weegschaal zou op de maan 18,2 kilogram aangeven.

Hoe kan dat? Waarom geeft de weegschaal geen 110 kilo aan? 

Het komt doordat een weegschaal eigenlijk aangeeft hoe hard

de planeet trekt aan degene die er op staat. Op aarde is een weegschaal zo afgesteld dat die trekkracht van de planeet netjes wordt omgerekend naar de massa van de persoon die er op staat.

De maan trekt minder hard aan de astronaut dan de aarde.

Dat heeft te maken met de grootte en de massa van de maan.

Dit verschijnsel noemen we zwaartekracht. De zwaartekracht wil ons altijd naar het middelpunt van de aarde trekken en zorgt ervoor dat we op de aarde blijven staan en niet door de ruimte gaan zweven.

Even wat uitrekenen:

Op de maan weeg je ongeveer 15% van je gewicht op aarde.
Waar staat de wijzer van de weegschaal op als je je zelf op de maan weegt?

Stap 1: Rond je eigen gewicht  af op tientallen.
Stap 2: Maak een verhoudingstabel 

Hoeveel kilo weeg jij op de maan?

Welke kracht zorgt ervoor dat we op aarde blijven staan en niet zomaar
‘de ruimte in vallen’?

1. De plakkracht van onze voetzolen
2. De zwaartekracht die de aarde op ons uitoefent
3. De luchtdruk die ons op de aarde drukt
4. In Nederland staan we op de bovenkant van de aarde, daarom vallen we er niet af

ZWEVEN IN DE RUIMTE

Je hebt vast wel eens beelden gezien van astronauten in het Internationale Ruimtestation ISS. Die zweven daar gewoon rond. Met andere woorden: er is geen zwaartekracht die aan de astronauten trekt! 

Als een astronaut in het ISS op een weegschaal zou gaan staan, dan geeft de weegschaal 0 kilogram aan! Je zegt dat de astronaut “gewichtloos” is. 

Gewichtloos betekent: zonder gewicht.

Maar toch is die zelfde astronaut nog steeds  110 kilogram!

Wat denk je, is het nuttig voor de astronauten in ISS om
een weegschaal mee te nemen?

1. Ja, het is goed om in de gaten te houden
2. Nee, ze hebben er niets aan

Als de astronaut nog maar net in de ruimte is, is zijn spierkracht hetzelfde als die op aarde was. 

Maar doordat hij daar gewichtloos is gebruikt hij sommige spieren niet meer. Ze worden slap.

Zou hij na een ruimtereis van maanden weer op aarde

terugkeren dan heeft hij een probleem! 

Welk probleem
heeft hij dan?

1. Hij kan niet meer kauwen, want zijn kauwspieren zijn slap geworden
2. Hij kan niet meer lopen, want zijn beenspieren zijn slap geworden
3. Hij kan niet meer met zijn ogen knipperen, want zijn ooglid-spieren zijn slap geworden
4. Alle andere antwoorden zijn goed

Op de maan weegt iets ongeveer 6x minder.
Stel, je kunt op aarde één fiets tillen.
Hoeveel fietsen kun
je dan op de maan tillen?

Stel, je zou op aarde een massa van 20 kilogram
kunnen tillen.
Hoeveel zou je dan op de maan kunnen tillen?

Het wereldrecord gewichtheffen op aarde staat ongeveer op 250 kilogram. Stel, de gewichtheffer zou op de maan een wedstrijd doen. Wat zou deze man dan kunnen heffen?