2.2 Bedrijvende en lijdende vorm

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Bedrijvende en lijdende vorm

Aan het einde van deze les kun je:

- onderscheid maken tussen de bedrijvende en lijdende vorm

- zinnen met een lijdende vorm herschrijven in de bedrijvende vorm en omgekeerd

a. De dieven hebben mijn laptop gestolen.
b. Mijn laptop is door de dieven gestolen.

Wat valt je op aan het zinsdeel 'de dieven'?

a. De dieven hebben mijn laptop gestolen.
b. Mijn laptop is door de dieven gestolen.

In welke zin doet het onderwerp echt iets?

1. A
2. B

Wat zijn de verschillen?

a. In de meivakantie bezochten de twee broers de krater van de Vesuvius.

b. In de meivakantie werd de krater van de Vesuvius door de twee broers bezocht.

Verschil 1: het onderwerp

Verschil 2: bijwoordelijke bepaling (door-bepaling)

Verschil 3: persoonsvorm of voltooid deelwoord

Het gras van onze tuin werd door de hovenier gemaaid.

1. Lijdende vorm
2. Bedrijvende vorm

De rechercheur vond bloedspetters op de muur van de keuken.

1. Lijdende vorm
2. Bedrijvende vorm

Dit werkstuk is door vier leerlingen uit mijn klas gemaakt.

1. Lijdende vorm
2. Bedrijvende vorm

Wis je alle mailadressen van je oude vrienden uit je bestand?

1. Lijdende vorm
2. Bedrijvende vorm

Zet om van bedrijvend naar lijdend:
Timo heeft tijdens de tekenles een mooie tekening gemaakt.

Zet om van lijdend naar bedrijvend:
De hoge torens zijn door de deelnemers van Lego Masters gemaakt.

Zet om:
De piano wordt elk jaar door de pianostemmer gestemd.

Ik kan onderscheid maken tussen de bedrijvende en de lijdende vorm.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan de zinnen herschrijven.

😒🙁😐🙂😃

Soorten werkwoorden

Soorten

Werkwoorden hebben verschillende functies in een zin, daarom hebben we ook verschillende soorten werkwoorden.

Drie vormen:

1. zelfstandige werkwoorden (zww)

2. hulpwerkwoorden (hww)

3. koppelwerkwoorden (kww)

zelfstandige werkwoorden 1/2 (zww)

Vertellen wat er gebeurt in de zin. 

Als er maar één werkwoord in de zin staat en het is geen koppelwerkwoord dan is het altijd zelfstandig werkwoord.

Bij meerdere werkwoorden moet je werkwoorden gaan weghalen om tot het zww te komen.

voorbeeld 1 zww

Hij speelt op straat. 

Eén werkwoord, dus zww

voorbeeld 2 zww

Frank heeft zijn broer niet weten te vinden.

Frank weet zijn broer niet te vinden.

Frank vindt zijn broer niet.

hulpwerkwoord

Helpt om in de zin (bijvoorbeeld) de tijd aan te geven.

Is geen koppelwerkwoord.

Lijdende zinnen bevatten worden of zijn.

voorbeelden hww

1. Hij zou graag op straat willen spelen. 

zou en willen zijn hww

2. Deze film wordt vaak bekeken.

Koppelwerkwoorden (kww)

Deze horen bij het naamwoordelijk gezegde.

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen