Landdegradatie (VWO 6)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Landdegradatie

Met welke problemen kun je geconfronteerd worden als je voedselgewassen wilt verbouwen? Natuurlijke dimensie!

Problemen met verbouwen voedsel:

Te droog

Te nat

Te koud

Chemische vruchtbaarheid

Fysische vruchtbaarheid

Te steil

...

Welke acties kun je ondernemen om dit op te lossen?

Oplossingen

Irrigatie

Bemesting

Ploegen / eggen

Kas

Drainage

Terassen aanleggen

buizenstelsel

in de grond netwerk van poreuze buizen waarin het water kan wegvoeien uit de bodem

afvoer

door hoogteverschil loopt overtolig water weg uit de bodem en kan dus niet meer voor verdamping en verzilting zorgen

Landdegradatie =

landbouwgrond is niet meer geschikt voor het verbouwen van gewassen

Oorzaak?

natuur of mens

Hoe kan de natuur de kwaliteit van de bodem verslechteren?

en de mens?

• overbemesting
• ontbossing
• overbeweiding
• onzorgvuldige akkerbouw

Bodemerosie = 

door de mens of de natuur veroorzaakt wegspoelen of wegwaaien van het bovenste deel van de grond

• Bovenste deel grond = bodem  >> hierin zitten veel voedingsstoffen

Oorzaken bodemerosie:

1. ontbossing

2. overbeweiding

3 onzorgvuldige akkerbouw

Ontbossing

• voor houtwinning of aanleggen bouwland
• bodem ligt onbeschermd
• bij zware regenval of storm 

spoelen of waaien bodemdeeltjes weg

Overbeweiding

• meer dieren op de grond dan waarvoor voedsel is
• structureel kale plekken op de grond
• ook wortels sterven af
• >> bodemerosie

In welk werelddeel zal overbeweiding een groot probleem zijn?

1. Europa
2. Noord-Amerika
3. Afrika
4. Oceanië

Onzorgvuldige akkerbouw

• Na de oogst ligt de grond braak
• >> bodemerosie

Wat helpt daartegen?

stripcropping

ploegen langs hoogtelijnen

weinig ploegen

niet nuttig deel oogst laten liggen op de akker

struiken/bomen aanplanten om wind te breken

Welke twee manieren om de akkerbouw duurzaam te maken zie je in de volgende twee afbeeldingen?

Eerste afbeelding

Tweede afbeelding

Strip cropping

Ploegen langs hoogtelijnen

Bomen / struiken planten tegen wind

Deel oogst op het veld laten liggen

Verzilting

Zouter worden van de bodem 

(waardoor landbouw steeds moeilijker wordt)

Hoe werkt verzilting?

• Water komt op de bodem en zakt er in weg
• Zouten lossen op in het bodem- en grondwater
• Door capillaire werking komt grondwater weer omhoog
• Het water verdampt
• Zout blijft achter op de bodem en vormt daar een laagje

Capillaire werking is het sterkst in een grondsoort met

1. kleine korrels
2. grote korrels

Grootste korrels

Gemiddelde korrels

Kleinste korrels

Zand

Löss

Klei

Door irrigatie kan verzilting optreden

> meer water op de bodem

> soms stopt toevoer water

> dan komt water weer omhoog

Soorten irrigatie

Bij druppelirrigatie gebruik je het
meeste/minste (1) water
en is de kans op verzilting
het kleinst/grootst (2)

1. meeste, kleinst
2. meeste, grootst
3. minste, kleinst
4. minste, grootst

Kwetsbare landschapzones

Kwetsbaar vooral bij:

• lange droge periodes
• veel reliëf
• groot neerslagoverschot

Welke landschapszones zijn dus vooral kwetsbaar voor landdegradatie?

1. subtropische zone
2. tropische zone
3. aride zone
4. gematigde zone