Par. 2.1 Welvaart en crisis in de Verenigde Staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Tussen de oorlogen

1918-1939

 par. 2.1 Welvaart en crisis in de Verenigde Staten

 

Fordjes worden aan /op de lopende band gemaakt:

"Any customer can have a car painted any colour that he wants so long as it is black (elke klant kan een auto krijgen in de kleur die hij wil, zolang het maar zwart is."

Met behulp van de lopende band slaagde Ford erin iedere 93 minuten een nieuwe auto te produceren. Ongekend voor die tijd. Onbegrijpelijk vonden buitenstaanders het dat Henry Ford op een dag de lonen van zijn arbeiders verdubbelde. Werknemers kregen niet meer $2,34 maar $5 per dag uitbetaald. De Wall Street Journal noemde deze beslissing van de Amerikaanse autofabrikant zelfs een economisch misdrijf.

Ford versterkte op deze manier echter de middenklasse, de markt die hij voor ogen had met zijn T-Ford. Door een trend te zetten wat betreft het verhogen van de lonen, droeg hij er toe bij dat auto’s voor steeds meer mensen uit de middenklasse betaalbaar werden.

Leerdoel

Aan het einde van de les kunnen jullie aangeven wat de gevolgen van de WOI voor de Verenigde Staten waren.

de tijd van wereldoorlogen 1900-1950

Interbellum

Het interbellum is de periode tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog (1918-1939)

 VS 1900-1929

- VS was vanaf 1900 het rijkste land ter wereld

- de WOI had een gunstig effect op de Amerikaanse economie

- jaren 20: groot optimisme en welvaart 

Roaring Twenties: Roerige jaren twintig.

Consumptiemaatschappij:

geld laten rollen om te genieten en plezier maken

https://www.youtube.com/watch?v=__x5bunJTZA

0

Stijging koopkracht

De lopende band zorgde voor een efficiëntere           productie waardoor de  prijzen van de  producten omlaag konden -> er wordt meer verkocht -->lonen kunnen stijgen -> stijging koopkracht -> meer vraag naar producten 

**Efficiënt betekent ook wel doelmatig. Het betekent dat er met zo min mogelijk inspanning zo veel mogelijk resultaat behaald wordt.

**Efficiënt betekent ook wel doelmatig. Het betekent dat er met zo min mogelijk inspanning zo veel mogelijk resultaat behaald wordt.

kritiek op de lopende band fabricage

Ford

Fordjes worden aan /op de lopende band gemaakt:

"Any customer can have a car painted any colour that he wants so long as it is black (elke klant kan een auto krijgen in de kleur die hij wil, zolang het maar zwart is."

Met behulp van de lopende band slaagde Ford erin iedere 93 minuten een nieuwe auto te produceren. Ongekend voor die tijd. Onbegrijpelijk vonden buitenstaanders het dat Henry Ford op een dag de lonen van zijn arbeiders verdubbelde. Werknemers kregen niet meer $2,34 maar $5 per dag uitbetaald. De Wall Street Journal noemde deze beslissing van de Amerikaanse autofabrikant zelfs een economisch misdrijf.

Ford versterkte op deze manier echter de middenklasse, de markt die hij voor ogen had met zijn T-Ford. Door een trend te zetten wat betreft het verhogen van de lonen, droeg hij er toe bij dat auto’s voor steeds meer mensen uit de middenklasse betaalbaar werden.

Ford: eerste auto van de lopende band

"Any customer can have a car painted any colour that he wants so long as it is black .
"

Met behulp van de lopende band slaagde Ford erin iedere 93 minuten een nieuwe auto te produceren. Ongekend voor die tijd. Onbegrijpelijk vonden buitenstaanders het dat Henry Ford op een dag de lonen van zijn arbeiders verdubbelde. Werknemers kregen niet meer $2,34 maar $5 per dag uitbetaald. De Wall Street Journal noemde deze beslissing van de Amerikaanse autofabrikant zelfs een economisch misdrijf.

Ford versterkte op deze manier echter de middenklasse, de markt die hij voor ogen had met zijn T-Ford. Door een trend te zetten wat betreft het verhogen van de lonen, droeg hij er toe bij dat auto’s voor steeds meer mensen uit de middenklasse betaalbaar werden.

Consumptiemaatschappij

= een samenleving waar veel luxe artikelen gekocht worden, ook met geleend geld.

Oorzaken: 

1. groot optimisme, alles zal nog beter worden 

2. hogere lonen door efficiëntere productie

3. kopen op krediet was heel normaal

consumptiegoederen = iets wat je koopt en zelf gebruikt (voedsel, kleding, huishoudelijke apparaten enz.)

**Efficiënt betekent ook wel doelmatig. Het betekent dat er met zo min mogelijk inspanning zo veel mogelijk resultaat behaald wordt.

live now pay later

Er werd veel gekocht met geleend geld!!

Kopen op krediet was heel gewoon!

Ook aandelen werden gekocht op krediet!!

0

Beurskrach

24 oktober 1929:

Hoe is deze economische crisis ontstaan?

oorzaken economische crisis

• overproductie in landbouw en industrie
  gevolg: teveel producten --> productie moet omlaag --> mensen ontslagen --> minder geld --> fabrieken sluiten 

• 'live now, pay later' : kopen met geleend geld

• geen toezicht van overheid op banken

gevolgen Wallstreet Crash

1929 -1939 : the Great Depression (de grote depressie)

• hoge werkloosheid
• grote armoede
• wereldwijde crisis (alleen in kapitalistische landen!)

Crisisbestrijding I

President Hoover (1929-1933)  geloofde dat de economie zichzelf zou herstellen (vrije markt economie of economisch liberalisme) ==> dus: geen overheidsingrijpen!!

Deze keer werd de crisis echter alleen maar erger.

Crisisbestrijding II

President Roosevelt (1933-1945) : voor overheidsingrijpen  in de economie. 

Zijn politiek kreeg de naam New Deal. Hij bestreed de werkloosheid met o.a.: 

• verhoging overheidsuitgaven, subsidies voor banken en bedrijven
  
• werkverschaffingsprojecten
  
• afspraken over minimumlonen
  
• sociale wetgeving
  

Roosevelt focust  zich op de drie "R-s": 

Relief = steun voor werkelozen en armen

Recover = herstel economie tot het normale peil (subsidies)

Reform = hervorming financiele wereld zodat zo'n crisis niet weer zal plaatsvinden

Crisisbestrijding II

Niet alle plannen van Roosevelt (=Democraat) lukken, omdat:

- hij geen steun krijgt van de Republikeinen

- hij geen steun krijgt vanhet bedrijfsleven

--> ze vinden zijn plannen te duur 

--> ze vinden dat de overheid teveel macht krijgt 

Roosevelt focust  zich op de drie "R-s": 

Relief = steun voor werkelozen en armen

Recover = herstel economie tot het normale peil (subsidies)

Reform = hervorming financiele wereld zodat zo'n crisis niet weer zal plaatsvinden

Werkloosheid in de VS, 1920-1945 (in procenten van de beroepsbevolking)

0

Drooglegging: vebod op alcohol ==> opkomst gangsters

Banken failliet ?

• Banken hadden veel geld uitgeleend aan bedrijven en mensen

• Door de crisis kregen ze veel van dat geleende geld niet terug

• Daardoor gingen ook veel banken failliet

• Mensen met aandelen verloren het vertrouwen en gingen hun aandelen snel verkopen!

0

Resultaat: grote armoede (hoovervilles) 

enorme armoede

Armoede door crisis

1932:   

• Het inkomen van de Amerikanen
   50% lager dan in 1929.
  
• Waarde aandelen gedaald met
   88%!
  
• 15.000.000 Amerikanen werkloos
  

In Europa: Vooral Engeland en Duitsland getroffen door de crisis.

Duitsland na de Eerste Wereldoorlog 

• Eerste democratie in Duitsland: Republiek van Weimar (1919)
  

• De herstelbetalingen zijn niet op te brengen door de regering, en de inflatie is groot.

• De crisis van 1929 slaat in als een bom...

Crisis in Nederland

• Nederland wordt zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000
• politiek: bezuiniging (premier Colijn)

0

Oefenvragen

Gebruik de bron. Hoover en andere Amerikaanse conservatieven deelden de kritiek die in deze bron op de politiek van Roosevelt gegeven werd. Geef aan wat hun kritiek inhield.