Automarkt

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Agenda

Leerdoelen doornemen

Automarktexperiment

Nabespreking

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan de leerling de volgende begrippen herkennen:

• Marktfalen
  
• Asymmetrische informatie
  
• Averechtse selectie
  

Spelregels

Formeer een tweedehands automarkt.

De klas bestaat uit 2 groepen:

1. Bezitters van tweedehands auto’s
   
2. Auto kopers 

Instructie verkopers

Je hebt een tweedehands auto te koop.

Je krijgt briefjes waarop de kwaliteit van je auto wordt aangegeven. 

De ene keer moet je dit zelf doen een andere keer heeft de docent dit al gedaan.

Als je auto nog een goede kwaliteit bezit dan is de prijs die je minstens wilt hebben € 1200,-

Als je auto van slechte kwaliteit is dan neem je genoegen met elke euro die je krijgt.  Je hecht €0,- waarde toe aan de auto. 

Alleen jij (als eigenaar) kent de kwaliteit van de auto.

Instructie verkopers

Je kunt elk prijs vragen die je wilt. Als je een vraagprijs vaststelt en op papier hebt gezet, kun je de prijs niet meer wijzigen. De prijs is NIET onderhandelbaar.

 

Nadat je een deal hebt gesloten, laat je aan de kopende partij het papiertje zien waarop de kwaliteit van de auto vermeld staat.

Als de prijs die je ontvangen hebt hoger is dan de waarde die je aan de auto toekende (€ 1200 voor goede kwaliteit, € 0 voor lage kwaliteit) dan heb je winst gemaakt.

Instructie kopers

Je wilt gebruikte auto’s kopen. 

Je hebt in totaal € 3.000,- te besteden.

Je weet dat de markt bestaat uit auto’s die goed onderhouden zijn en auto’s die slecht onderhouden zijn.

Je hebt (behalve bij de eerste speelronde) geen idee wat de kwaliteit van de aangeboden auto is tijdens de transactie. 

Je ontdekt de kwaliteit pas nadat je de koop hebt gesloten. (Net als bij een echte tweedehands auto merk je pas na enige tijd de echte kwaliteit).

Instructie kopers

Een goede tweedehands auto is voor jou € 2500,- waard en een slechte auto waardeer je voor € 500,-

Je beslist welke auto je wilt kopen nadat je hebt gezien welke prijzen de verkopers voor hun auto’s vragen.

Wanneer de transactietijd afgelopen is krijg je een papiertje van de aanbieder waarop de kwaliteit van de auto vermeld is.

Als de prijs waarvoor je de auto hebt gekocht lager is dan de prijs waarvoor je de auto weer kunt verkopen dan maak je op deze auto winst.

Spelregels Ronde 1

Je hebt dadelijk 1 minuut bedenktijd om je aankoop- of verkoopprijs te bepalen.

De eigenaren van een tweedehandsauto noteren nu voor zichzelf:

• De verkoopprijs
• Of je een auto van goede of van slechte kwaliteit hebt(in deze ronde zichtbaar voor kopers)

 

3 min handelen

• Verkopers kunnen hun prijzen bekend maken door een papier met de prijs duidelijk zichtbaar voor zich te houden.

• Kopers benaderen de verkopers en besluiten welke auto’s ze willen kopen. Het is toegestaan meerdere auto’s te kopen of helemaal geen.
  

Einde ronde 1: Uitleg formulier

Aanbodzijde - Verkoper

- Winst voor een hoge kwaliteit auto = vraagprijs – 1200

- Winst lage kwaliteit auto = vraagprijs – 0

Vraagzijde - Koper

- Winst voor een hoge kwaliteit auto = 2500 – vraagprijs

- Winst voor een lage kwaliteit auto = 500 – vraagprijs

Spelregels Ronde 2

Verkopers krijgen van de docent een briefje waarop de kwaliteit van hun auto staat (aandeel goede auto's onbekend)

Je koopt niet van de persoon uit de vorige ronde.

Je hebt dadelijk 1 minuut bedenktijd om je aankoop- of verkoopprijs te bepalen.

De eigenaren van een tweedehandsauto noteren nu de verkoopprijs voor zichzelf.

3 min handelen

• Verkopers kunnen hun prijzen bekend maken door een papier met de prijs duidelijk zichtbaar voor zich te houden.

• Kopers benaderen de verkopers en besluiten welke auto’s ze willen kopen. Het is toegestaan meerdere auto’s te kopen of helemaal geen.
  
• Na de koop laat je nog niet je kwaliteit zien.

Einde ronde 2

Je kunt bekend maken wat voor kwaliteit je had.

Noteer op je formulier hoeveel winst/verlies had.

Spelregels Ronde 3

Verkopers krijgen van de docent een briefje waarop de kwaliteit van hun auto staat (vorige ronde was 50% van slechte kwaliteit – deze ronde 70% slechte kwaliteit)

Je hebt dadelijk twee minuten bedenktijd om je aankoop- of verkoopprijs te bepalen.

De eigenaren van een tweedehandsauto noteren nu de verkoopprijs voor zichzelf.

3 min handelen

• Verkopers kunnen hun prijzen bekend maken door een papier met de prijs duidelijk zichtbaar voor zich te houden.

• Kopers benaderen de verkopers en besluiten welke auto’s ze willen kopen. Het is toegestaan meerdere auto’s te kopen of helemaal geen.
  
• Na de koop laat je nog niet je kwaliteit zien.

Einde ronde 3

Je kunt bekend maken wat voor kwaliteit je had.

Noteer op je formulier hoeveel winst/verlies had.

Spelregels Ronde 4

Je hebt dadelijk 1 minuut bedenktijd om je aankoop- of verkoopprijs te bepalen.

De eigenaren van een tweedehandsauto noteren nu voor zichzelf:

• de verkoopprijs
  
• de kwaliteit van hun auto (niet kenbaar maken!)
  

3 min handelen

• Verkopers kunnen hun prijzen bekend maken door een papier met de prijs duidelijk zichtbaar voor zich te houden.

• Kopers benaderen de verkopers en besluiten welke auto’s ze willen kopen. Het is toegestaan meerdere auto’s te kopen of helemaal geen.
  
• Na de koop laat je nog niet je kwaliteit zien.

Einde ronde 4

Je kunt bekend maken wat voor kwaliteit je had.

Noteer op je formulier hoeveel winst/verlies had.

Wat was de hoogste winst in totaal?

Vraag verkopers: Hoeveel rondes heb je succesvol auto's kunnen verkopen?
Was je auto van goede of slechte kwaliteit? Hoe heb jij je prijs bepaald?
Had je de neiging om kopers verkeerde informatie te geven?

Vraag kopers: Heb je elke ronde auto’s gekocht? Heb je winst of verlies gemaakt op je aankoop?
Op basis waarvan heb je besloten een auto wel of niet te kopen?

Discussie

Wat waren de kenmerkende verschillen tussen de diverse speelrondes?

Hebben die verschillen invloed gehad op je gedrag en je keuzes?

Op welke markten (in de echte wereld) speelt deze asymmetrische informatie nog meer?

1. Marktplaats.nl
2. Valutamarkt
3. Supermarkt
4. Kledingmarkt

Leg uit hoe er averechtse selectie zorgt voor marktfalen

De slechte risico's blijven over. 

Goede risico's blijven uit de markt.

Er treed marktfalen op.

Hierdoor worden er minder auto's verkocht

Hoe kun je het probleem van asymmetrische informatie oplossen op de automarkt?