periode 3 les 3 Spijsverteringsstelsel

• gezondheid en ziekte
• MBO
• Studiejaar 1,4

Spijsvertering

Les 3 Periode 3

Aan het eind van de les:

• kan je de taken van de spijsverteringstelsel benoemen
  
• Ken je de route die eten neemt door de spijsverteringstelsel
  
• Kan je een aantal spijsverteringstelsel gerelateerde problemen beschrijven en weet je hoe je ze kunt behandelen
  

welke delen van het lichaam zijn betrokken bij het spijsverteringsstelsel?

De Taken van het Spijsverteringsstelsel

• Opnemen (eten en drinken)
• Fijnmaken (bijten en kauwen)
• Verteren door inwerking van verteringssappen  (speeksel, maagzuur, gal en alvleeskliersap)
  
• Transport 
  
• Opname voedingsstoffen in bloed via darmwand
  
• Uitscheiding van resterende en onverteerbare bestanddelen via endeldarm en anus
  

Vertering

verteren is het kleiner maken van voedsel tot je het kunt opnemen.

2 Manieren:

Mechanisch = kauwen

Chemisch = enzymen 

verteren van voedsel

klein maken

enzymen lossen eten op

mondholte

vertering start in de mond.

in de mond liggen speekselklieren die een enzym uitscheiden-> speeksel

speeksel verteert zetmeel.

de tong duwt het eten de slokdarm in.

het strotklepje sluit de luchtpijp af bij het doorslikken

• .Eten ​:
• Bijten en kauwen; malen, kleiner en zacht maken​
• Proeven​
  
• Sta      Start van vertering van koolhydraten door enzymen in speeksel​
  
• Slikken​​
• Absorptie van stoffen in bloed​
  
• Via wangslijmvlies​
  

​

(Spraak)

Eten

 -   Bijten en kauwen; malen, kleiner en zacht maken

 -   Proeven

 -   Start van vertering van koolhydraten door enzymen in speeksel

 -   Slikken

Absorptie van stoffen in bloed 

 -   via wangslijmvlies

 

         (Spraak)

Mondholte

Het Gebit

Vleeseters = knipkiezen

Planteneters = plooikiezen

Alleseters = knobbelkiezen

SLOKDARM

Vervoert  voedselbrij naar  maag

          -  door peristaltische                          bewegingen

Ongeveer 25cm lang

Heel elastisch

De maag

Opslaan van water en voedsel

Mengen van voedsel met maagsap

kneden van voedsel

Transporteren naar twaalfvingerige darm via maagportier

Voedsel is één tot drie uur in maa

- Maagsapklieren (water, zoutzuur, enzymen)

- Dood bacteriën

- Vertering eiwitten

g

• Maagsap bestaat uit onder andere water, zoutzuur en enzymen.​
  
• Maagzuur doodt bacteriën​
  
• Slijmvlies beschermt maagwand tegen maagzuur​
  
• Maagzuur helpt bij vertering door moleculen uit voedsel af te breken: ​
  
• > koolhydraten vallen verder uiteen​
  
• > start van de vertering van eiwitten

12-vingerige darm

- Eerste deel van je dunne darm

- Afvoerbuis lever en galblaas: gal

- Afvoerbuis alvleesklier: alvleessap

alvleesklier

De alvleesklier produceert alvleessap (enzym).

Alvleessap breekt eiwitten, zetmeel en vetten af.

Neutraliseert tot pH = 8 (licht basisch = optimaal voor enzymen)

Lever en Galblaas

- Lever maakt gal

- Gal wordt opgeslagen in galblaas

- Bij vet eten komt gal in 12-vingerige darm
- Grote vetdruppels worden klein gemaakt = emulgeren

Dunne darm

• Darmsapklieren -> Toevoegen enzymen laatste stap vertering
• koolhydraten -> suikers
• Eiwitten -> aminozuren
• vetten -> vetzuren en glycerol
• Opname water, voedingsstoffen en verteringsproducten (resorptie)

Vocht uit onverteerde etensresten opgenomen

Bacteriën maken Vitamine K uit etensresten

Einde van dikke darm verlaten etensresten lichaam via endeldarm en anus

In welke volgorde gaat je voedsel door de darmen?

1. endeldarm, dikke darm, dunne darm.
2. dunne darm, dikke darm, endeldarm.
3. dikke darm, dunne darm, endeldarm.
4. maag, dikke darm, twaalfvingerige darm.

Darmperistaltiek

mondholte/keelholte

1

slokdarm

2

maag

3

maagportier

4

twaalfvingerige darm

5

alvleesklier

6

lever

7

galblaas

8

dunne darm

9

blinde darm

10

dikke darm

11

Endeldarm

12

luchtpijp

1

longen

2

hart

3

lever

4

maag

5

dikke darm

6

dunne darm

7

slokdarm

8

alvleesklier

9

nier

10

urineblaas

11

Waar begint je spijsvertering?

1. in je slokdarm
2. in je longen
3. in je maag
4. in je mond

Maak vraag   1 t/m 3    uit je reader

?????             wat gebeurt er als je je verslikt?

Maak nu uit de reader

opdracht   4 t/m 6   over het spijsverteringsstelsel

Pathologie van het spijsverteringsstelsel

• Diarree

• Obstipatie

• Blindedarm - ontsteking

• Aambeien

waarom kan diarree gevaarlijk zijn.

Welke taak heeft de dikke darm niet goed uitgevoerd als je diarree hebt?

Waar eindigt de spijsvertering?

1. anus
2. nieren
3. lever
4. darm

Wat is de goede volgorde van je spijsvertering?

1. slokdarm, maag, dikke darm, dunne darm
2. mondholte, slokdarm, dunne darm, maag
3. mondholte, slokdarm, maag, dunne darm
4. dikke darm, dunne darm, maag, mondholte

Maak nu uit de reader vraag  7 t/m 11

Gebit

1

Speekselklieren

2

Slokdarm

3

Lever

4

Galblaas

5

Maag

6

12-vingerige darm

7

Dunne darm

8

Dikke darm

9

Blinde darm

10

Endeldarm

11

het spijsverteringsstelsel