Sensatiepers en modaliteit - les 1

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Vraag 9: Hoeveel waarheid bevatten roddelblaadjes?

1. Bekijk de covers van sensatiebladen van verschillende landen (zie bijlagen 1 t.e.m. 6) en beantwoord de vragen.

a) Enkele bekende voorbeelden van roddelbladen in ons land zijn Dag Allemaal en Story. Op de foto's zie je nog voorbeelden van sensatiebladen uit het buitenland. Welke zie je nog?

• Privé (Nederland), Voici (Frankrijk), Bild (Duitsland), The Sun (Groot-Brittanië)

b) Men noemt die magazines ook ‘de boekskes’ of ‘de blaadjes’. Echt neutraal kun je die term niet noemen. Vind je de benaming eufemistisch of eerder dysfemistisch? Kruis aan.

• dysfemistisch

c) Een neutrale term is ‘sensatiepers’. Welke woorden uit vreemde talen herken je in het woord ‘sensatie’?

• 'Sentir' (= voelen) uit het Frans en 'sense' (= zintuig) uit het Engels.

d) Wat is de link tussen de betekenis van die woorden en de betekenis van ‘sensatie’ in het woordje ‘sensatiepers’?

• Sensatiepers omvat berichtgeving die op het gevoel van de lezer willen inspelen.

e) Ook sommige kranten publiceren graag sensationeel nieuws. In welke Vlaamse kranten kun je weleens zulke artikels lezen?

• Vooral in Het Laatste Nieuws, maar ook in kwaliteitskranten zoals De Standaard en De Morgen heb je vaak een rubriek over bekende mensen.

2. Bekijk nu enkele artikels uit de sensatiebladen (zie bijlagen 7 t.e.m. 9) en beantwoord de vragen.

a) Welk tekstdoel zullen de meeste teksten in die bladen hebben?

• raken (inspelen op emoties) - informeren - ontspannen

b) Wat kun je zeggen over de onderwerpen die ze aansnijden? Kruis aan wat past.

• vooral emoties, vooral nieuws uit de privésfeer van mensen, vooral negatief nieuws

c) Over wie gaat het nieuws dat ze brengen?

• bekende mensen, sterren, politici, ...

d) Wat valt je op aan de lay-out?

• titels in een groot lettertype, veel foto's, heel kleurrijk, veel onderwerpen op de cover
  

e) Waarom denk je dat mensen de roddelblaadjes graag lezen?

• Mensen zijn geïnteresseerd in anderen, zeker in nieuws uit de privésfeer van bekende mensen en negatief nieuws, sensatie.

f) Door wie worden de roddelblaadjes het meest gelezen? Waaruit leid je dat af?

• De bladen zelf mikken op een ruimer doelpubliek (cf. naam: Dag Allemaal), maar worden het meest door vrouwen gelezen. De reclameboodschappen in sensatiebladen zijn gericht op vrouwen.

Tegenwoordig zijn de laatste roddels niet alleen te lezen in roddelbladen, maar ook online. Vooral tieners wenden zich tot sociale media waar ze op de hoogte blijven via de zogenaamde juicekanalen of juice channels. Maar wat zijn dat eigenlijk?

3. Lees het artikel over juicekanalen en beantwoord de vragen.

a) Wat zijn juicekanalen?

• Een juicekanaal is een Instagrampagina of YouTubekanaal die sappige of 'juicy' roddels over bekende mensen verzamelen en verspreiden.

b) Waarom denk je dat juicekanalen zo populair zijn onder tieners?

c) Waar komen hun roddels vandaan?

• De roddels komen van hun volgers of van de intieme kring rond de besproken bekende mensen.

d) Kun je al hun verhalen geloven? Leg uit.

• Nee, de verhalen die ze ontvangen, worden vaak niet gecontroleerd en de verhalen kunnen verzonnen zijn.

Radiozender BNR en BNR-presentatrice Talitha Muusse onderzochten door middel van een journalistiek experiment hoe makkelijk het is om onwaarheden te verspreiden via een juicekanaal. De radiozender stuurde via een anoniem Instagramaccount een nepvideo naar Yvonne Coldeweijer, waarop het drugsgebruik van BNR-presentator Talitha Muusse te zien zou zijn.

a) Wat vind je van het experiment van radiozender    BNR?

b) Heeft dit experiment je mening over juicekanalen verandert? Verklaar.

Journalisten en beheerders van juicekanalen gebruiken technieken om de nieuwsgierigheid van de lezers te prikkelen. Welke sensatietechnieken ze gebruiken, ontdek je in de onderstaande opdrachten.

5. Bekijk de covertitels uit sensatiebladen en beantwoord daarna de vraag.

a) Met welk leesteken probeert men de woorden meer kracht bij te zetten?

• een uitroepteken
  

6. Bekijk ook de volgende covertitels.

a) Markeer de woorden die het nieuws erger maken geel.

b) Markeer de woorden die het nieuws aantrekkelijker of spannender maken groen.

- Welke woorden markeerde je geel? 

• aangrijpend, gebroken, krijgt het zwaar te verduren

- Welke woorden markeerde je groen?

• onthult, verrassende, plan, bizarre, mysterieuze

c) Wat kun je besluiten over de keuze van woorden in de sensatiepers?

• Journalisten kiezen voor emotionele, pakkende woorden die de berichten erger doen lijken en ze spannender maken.

7. Bedenk een sensationele titel voor de volgende situatieschets.

Je bent een schrijver voor de schoolkrant. De schoolkrant heeft besloten om in de volgende editie een roddelrubriek toe te voegen. Jij krijgt de eer om een artikel te schrijven over de meest recente roddel. De roddel in kwestie: er gaat een gerucht rond dat de biologieleraar een Calvin Klein-ondergoedmodel was.