Chronische zorgvrager: Diabetes mellitus

• Verzorging
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 6

Thema 2: De zorgvrager met een chronische aandoening: Diabetes mellitus

Wat zijn zo jouw eerste gedachten over dit thema? Chronische ZV - diabetes ?

Chronische aandoeningen

• België: 76% van oudere ZV's 
• Positieve mindset 
• Opvolging huisarts en specialisten
• Zorgkundige = belangrijke persoon in opvolging

Voorbeelden van bekende chronische ziekten: 

....

• ALS (amyotrofische laterale sclerose)
• MS (multiple sclerose)
• Ziekte van Parkinson
• Kanker
• Diabetes
• Dementie

Opdracht 

BOEKEN TOE...

2 groepen: Leg woorden in juiste volgorde 

Psychosociale effecten

• Problemen op vlak van beleving en relaties
• "mee leren leven" = kost energie
• Rouwproces = verwerkingsproces

Het verwerkingsproces

Afscheid nemen van je 'gezonde' zelf

Fase 1: onzekerheid en ongeloof
- periode eerste tekenen ziekte en diagnose
- tweede opinie

Fase 2: Ontkenning
- vluchten 
- eigen grenzen overschrijden

Fase 3: Opstandigheid
- vechten
- waarom ik?
- hulp weigeren?

Fase 4: Depressie
- verdriet, eenzaamheid, somberheid

Fase 5: Aanvaarding

- leren leven met ziekte

!!!

Verwerking is individueel proces

• Fasen overslaan
• Vast lopen

Beïnvloedende factoren

• Persoonlijkheid van de ZV
• Omgeving (praktische hulp, emotionele steun, afleiding)
• Materieel
• Aard van ziekte

Zorgkundige hulp

Doel = Draagkracht verhogen en draaglast verlagen

Draaglast = ...

Draagkracht = ...

Hoe draagkracht verhogen en draaglast verlagen?

...

Chronische aandoening: Diabetes mellitus

www.gezondheidskompas.be

Vertel...Wat weet jij al over diabetes?

Wat is diabetes?

Chronische aandoening: "Suikerziekte" in volksmond

Glucose hoopt op in het bloed door tekort en/of ontbreken van hormoon insuline

Oorzaken en beïnvloedende factoren

• Overgewicht (vetcellen overweldigen cellen voor opname glucose)
• Leeftijd
  
• Erfelijkheid
• Zwangerschapsdiabetes
• Roken
  
  Verstoorde insulineproductie door stoornis in pancreas
  

                                         Anatomie pancreas

Diabetes type 1 en 2

Type 1:  insuline afhankelijke diabetes = auto-immuunziekte. Geen insulineproductie.

Type 2:  insuline resistente/deficiënte diabetes. Insulineproductie is verstoord.

Belangrijke verschillen!

Opdracht: Leg de beschrijving onder de juiste vorm van diabetes

Gevolgen

Korte termijn:        Hyperglycemie (te ..................)

                                  Hypoglycemie (te ....................)

Lange termijn:

Wat doe je als ZK bij een hypoglycemie?

Gevolgen op lange termijn

Diagnosestelling en monitoring

• Urineonderzoeken -> Glucosurie

• Bloedonderzoeken: Glycemie en HBA1c 

 - manuele glycemiecontrole

- controle door sensor of Continue glucosemonitoring

Behandeling

Diabetes type 1: insuline

Diabetes type 2: orale medicijnen, eventueel aanvulling met insuline + gezonde levensstijl! Bij zwaarlijvigheid -> verliezen gewicht

Algemeen: gezonde voeding, letten op gebruik alcohol, beweging,... 

www.diabetes.be

Opdracht

Bekijk video op volgende slide en beantwoord vragen op p. 35 in potlood.

Oplossing opdracht p 35

Vraag 1) 

- ZV heeft een heel persoonlijke therapie

- ZV heeft een nauwkeurigere bloedsuikerregeling

Vraag 2) 

Zie quiz op volgende slides. Na de quiz vul je de juiste antwoorden aan.

Wanneer een zorgvrager met diabetes meer sport dan anders op een dag, zal hij MINDER insuline nodig hebben.

1. waar
2. niet waar

Wanneer een ZV een infectie (vb. de griep) doormaakt, zal hij meer kans hebben op een hyperglycemie. Dit wil zeggen dat hij MINDER insuline zal moeten toedienen.

1. waar
2. niet waar

Wanneer een ZV met diabetes naar een verjaardagsfeest geweest is en er (gewone) taart gegeten heeft en twee glazen cava op heeft, maakt hij meer kans op een hyperglycemie. Dit wil zeggen dat de ZV MEER insuline nodig kan hebben.

1. waar
2. niet waar

Wanneer een ZV met diabetes minder eetlust heeft en hierdoor minder of zelfs niet eet, zal een zorgvrager MEER insuline nodig hebben.

1. waar
2. niet waar

ZK taken

• ADL
• Mondverzorging
• Therapietrouw
• Zelfmanagement
• Voedingsadviezen
• Aandachtspunten bij insulinetoediening
• Activiteiten en bewegen
• Observatie 

Praktijk: bepalen van een glycemie

OPDRACHT na demonstratie mevr. Mertens:

Inoefenen praktijk 

+

Verwerkingsopdrachten

Vragen?

Einde thema