Uitbreiding Elektromagnetisch Spectrum NW STEM

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Uitbreiding 

Elektromagnetische straling

Elektromagnetische golven

Licht is een golf die zich door het luchtledige kan voortplanten. Golven die zich voorplanten in het luchtledige zijn Elektromagnetische golven (EM-golven). Zichtbaar licht maakt deel uit van het EM-spectrum.

Elektromagnetisch spectrum

Stralingsbronnen

Natuurlijke 

• In de natuur

Kunstmatige 

• Door de mens gecreëerd

Wat is geen voorbeeld van een kunstmatige stralingsbronnen?

1. Röntgenapparaat
2. CT scanner
3. Radioactieve metalen
4. Blacklight

Golflengte 

• Is de lengte van 1 golf
• De golflengte wordt altijd in METERS uitgedrukt
• Golflengtes zijn er van 10.000 meter tot 0,000000000001 m

Een lichtstraal is eigenlijk een elektromagnetische golf met een golflengte tussen ca. 400 nm = nanometer (paars licht) en 700 nm (rood licht). 

Machten van tien

hele grote of kleine getallen schrijven 

Wat is 10 000 in de macht van tien?

1. 1 x 10⁴
2. 1 x 10³
3. 1 x 10⁵
4. 1 x 10⁻²

Wat is 6900000 in de machten van 10?

1. 6,9⋅10​8​​​​​m
2. 69⋅10​5​​m
3. 6,9⋅10​6​​m
4. 690⋅10​4​​

Het interessante is vooral dat licht niet de enige soort elektromagnetische golf is. In het dagelijkse leven komen elektromagnetische (em) golven heel vaak voor. Wifi, bluetooth, radio, gps, gsm en alle andere draadloze communicatie werkt door em-golven uit te sturen. Het enige verschil tussen licht en radiosignalen, is dat de golflengte van radiosignalen veel langer is. 

Er bestaan ook em-golven met een kortere golflengte dan licht, zoals ultraviolet en radioactieve straling. Deze golven zijn schadelijk omdat ze door hun korte golflengte met atomen kunnen reageren. Ze kunnen ongewenste chemische reacties op gang brengen, zoals het beschadigen van DNA. Als je bijvoorbeeld in de zomer geen zonnecrème smeert, verbrandt je huid omdat het is blootgesteld aan te veel ultraviolet.

Sleep de juiste golflengte in meters naar de twee rode vakjes.

1000

10 000

10

0,00001

0,0001

0,001

Radiogolven

• Informatie uitwisselen; radio, en telefoon.
• Foton bevat weinig energie, niet schadelijk.

Wat zijn fotonen? 

• Fotonen: Licht bestaat uit fotonen, massaloze 'deeltjes' die zich voortbewegen met de lichtsnelheid.

Microgolfstraling

• Wordt gebruikt in bv magnetron en voor contact met wifi.
• Foton bevat weinig energie, niet schadelijk.

Microgolven gebruik je bij een...

1. tv
2. radio
3. rontgenfoto's
4. magnetron

Ir-straling 

• Ir = Infrarood
• Warmtestraling
• Zit in zon, wordt ook in een afstandbediening gebruikt.
• Foton bevat weinig energie, niet schadelijk.

Zichtbaar licht

• Licht dat je kan zien.
• Foton bevat redelijk veel energie.
• Is niet schadelijk.

UV-straling

(ultraviolet)

• Zit in zonlicht en scanner van biljetten.
• UV-foton bevat veel energie.
• Kan schadelijk zijn.

UV staat voor ?

1. Uitmuntend licht
2. Ultra licht
3. Ultra violet
4. Uitsluitend Violet

De zon zendt uv-straling uit.
Vul de juiste woorden in.
Mensen kunnen uv-straling ………………………………….

1. niet voelen en niet zien
2. wel voelen en niet zien
3. niet voelen en wel zien

Röntgenstraling

• Foton bevat veel energie.
• Bij veel bloodstelling aan de straling, kan het schadelijk zijn.
• Wordt gebruikt bij röntgenfoto's, gaat niet door je botten heen.

Gammastraling 

• Gamma foton bevat heel veel energie.
• Is heel schadelijk.
• Wordt gebruikt in het ziekenhuis bij bestraling.

Even testen... 

Bij een afstandbediening gebruikt men...

1. radiogolven
2. infraroodstraling
3. ultraviolet
4. zichtbaar licht

De meest energierijke straling is ...

1. gammastraling
2. rontgenstraling
3. ultraviolet
4. infrarood

Wat is geen voorbeeld van straling?

1. Röntgen
2. Infrarood
3. Dynamo
4. Ultraviolet

Een zonnebank zendt straling uit.
Wat voor straling is dat?

1. gamma straling
2. infrarode straling
3. röntgenstraling
4. ultraviolette straling

Welke van deze stralingsbronnen is een natuurlijke stralingsbron?

1. Radiozender
2. Magnetron
3. Sterren
4. Infraroodlampen

Welke soort straling heeft de meeste stralingsenergie?

1. Microgolfstraling
2. Zichtbaar licht
3. Röntgenstraling
4. Gammastraling