BS 3 Beenverbindingen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Herhaling

Wat weet jij nog van vorige week?

Fontanellen

Grote fontanel

Kleine fontanel

Zij fontanellen

Sleep de namen naar de juiste plek

Beenderen van de hand

vingerkootje

ellepijp

handwortel-

beentje

spaakbeen

middenhands-

beentje

1

2

3

4

5

BS 3

Beenverbindingen

Leerdoelen

6 Je kunt de beenverbindingen beschrijven.

7 Je kunt de bouw van een gewricht beschrijven.

8 Je kunt de werking van een kogelgewricht, een scharniergewricht en een rolgewricht beschrijven.

Beenverbindingen

• Vergroeid
• Naadverbinding
• Kraakbeen
• Gewricht

De gewrichtskogel

Deze wordt ook wel gewrichtskop genoemd en beweegt in de gewrichtskom. 

Als je bijvoorbeeld je schouder uit de komt hebt dan betekent dit dat de gewrichtskogel van je opperarmbeen niet meer in de kom zit. 

Gewrichtskapsel en kapselbanden

Het gewrichtskapsel (binnenste, rode) band, zorgt ervoor dat de botten aan elkaar blijven. De kapselbanden zorgen dat de twee botten bij elkaar blijven en bepaalde bewegingen worden afgeremd (buitenste, gele banden).

Kraakbeen

Het kraakbeen zorgt er voor dat de botten minder snel slijten. 

Kraakbeen is wat zachter dan botweefsel. 

gewrichtssmeer

Tussen het kraakbeen van de kop en de kom van het gewricht zit gewrichtssmeer. Dit zorgt er voor dat de botten soepel over elkaar heen glijden. Gewrichtssmeer wordt afgegeven door het gewrichtskapel.

de gewrichtskom

Samen met de gewrichtskop of gewrichtskogel vormt de kom het gewricht. Dit zorgt er voor dat de botten kunnen bewegen ten opzichte van elkaar.

Gewricht

Verbinding tussen twee botten die beweging mogelijk maakt.

De bouw van een gewricht

Een gewricht wordt gevormd door twee botten. De volgende onderdelen zitten in een gewricht:

1. Kraakbeen
2. gewrichtssmeer
3. gewrichtskapsel
4. pezen

Typen gewrichten

Soorten gewrichten

Wat voor soort gewricht zie je hiernaast?

1. rolgewricht
2. scharniergewricht
3. naadverbinding
4. kogelgewricht

Maak of zoek een foto op van een (lichaamsdeel) met een scharniergewricht

Kogelgewricht

Zadelgewricht

Rolgewricht

Zet het juiste onderdeel bij het goede gewrichtssoort

Scharniergewricht

Heup

Knie

Schouder

Onderarm

Elleboog

Duim

Eén-assig

Rolgewricht

Bij een rolgewricht rollen de botten over elkaar heen. Dit gebeurt bijvoorbeeld in de onderarm waarbij het spaakbeen om de ellepijp draait. Ga naar de pagina van het rolgewricht.

Schaniergewricht

Een schaniergewricht werkt net als een schanier van een deur. Het gewricht kan ook alleen maar heen en weer bewegen. Dit gebeurt bijvoorbeeld tussen de vingerkootjes. Ga naar de pagina van het schaniergewricht.

Twee-assig

Zadelgewricht

Bij een zadelgewricht liggen twee zadelvormige botvlakken op elkaar. Er kan hier om twee assen bewogen worden. Een voorbeeld hiervan is het gewricht tussen de handwortel en het middenhandsbeentje van de duim. Ga naar de pagina van het zadelgewricht.

Eivormig gewricht

Het ei- of ook wel ellipsoïd gewricht, heeft een bol en een hol ellipsvormig (eivormig) gewrichtsvlak. Het eivormig gewricht heeft twee bewegingsmogelijkheden. Dit gewricht is te vinden tussen de vinger en de handplam. Ga naar de pagina van het eivormig gewricht.

Drie-assig

Kogelgewricht

Een kogelgewricht bestaat uit een kogel in een kom. Dit gewricht heeft veel bewegingsvrijheid. Dit gewricht zit bijvoorbeeld in je heup en in je schouder. Je kan je arm voor- en achterwaarts, maar ook zijwaarts bewegen. Daarnaast kan je je bovenarm in zijn eigen lengterichting roteren. Ga naar de pagina van het kogelgewricht.

Welk gewricht zie je op het plaatje?

1. Knie
2. Elleboog
3. Heup
4. Enkel