Diabetes mellitus

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Diabetes Mellitus

PdJ

Hoe zit je er aan het begin van deze les bij?

😒🙁😐🙂😃

Wat weet je nog van de vorige les?

Aan het eind van de les kun je vertellen:

• Wat de oorzaak is van diabetes mellitus (DM)
• Wat het verschil is tussen DM type I en II
• Wat de behandeling is van DM
• Wat een hypo- en hyperglykemie is en wat je kunt doen
• Wat complicaties zijn van diabetes mellitus
  
  
• Wat zijn je eigen leervragen over DM?

Wat weet je al van diabetes mellitus?

Wat is diabetes mellitus voor ziekte?

• Diabetes mellitus betekent: honingzoete doorloop
• Stofwisselingsziekte
  
• Chronische ziekte
  
• Suikerstofwisseling is gestoord
  
• Oorzaak: tekort aan hormoon insuline.

Glucose huishouding

• Glucose wordt via darmwand opgenomen in het bloed
  
• Insuline zorgt dat de cellen glucose kunnen opnemen en dat glucose wordt omgezet in glycogeen
  
• Glycogeen wordt opgeslagen in lever en skeletspieren
  
• Glucagon zorgt dat glycogeen wordt omgezet in glucose.

00:35

Wat is een normale bloedsuiker?

1. 4 - 8 mmol/l
2. 4 - 8 mm Hg
3. 6 - 12 mmol/l
4. 6 - 12 mm Hg

.

Wat gebeurt er bij diabetes?

• Bloedsuikerspiegel (glucose in bloed) blijft hoog
  
• Glucose komt niet in de cellen
  
• Cellen schakelen over op vetverbranding → aceton
  
• Glucose wordt uitgescheiden via urine.

01:06

Wat is het probleem bij diabetes mellitus type I?

1. De cellen reageren niet goed op insuline
2. Er is een teveel aan insuline in het lichaam
3. De insuline wordt niet goed gebruikt
4. De alvleesklier produceert geen insuline

00:16

Wat is insuline?

1. Een eiwit
2. Een hormoon
3. Een koolhydraat
4. Een neurotransmitter

02:04

Wat zijn verschijnselen van diabetes?

1. In korte tijd veel zwaarder worden
2. Duizeligheid en zweten
3. Dorst en veel plassen
4. Trillen en moeite met lopen

Waarom moet iemand met DM type I insuline spuiten?

1. Dan wordt het sneller opgenomen
2. Het wordt afgebroken door de maag
3. Dan kan je het nauwkeurige doseren
4. Dat hoeft niet per se, iemand kan ook pillen slikken

Diabetes mellitis type I

• Insuline afhankelijke diabetes – altijd insuline spuiten
  
• Ontstaat vaak op jonge leeftijd <30 jaar
• Alvleesklier (Eilandjes van Langerhans) maakt geen insuline aan.

Diabetes mellitus type II

• Ontstaat meestal op latere leeftijd
  
• Overgewicht kan een rol spelen
  
• Vaak pas na 8 – 10 jaar ontdekt
  
• Insulineproductie neemt af en de cellen worden minder gevoelig voor insuline
  
• Welvaartsziekte, erfelijke component.

Behandeling diabetes mellitus type II

• Meer bewegen en afvallen
  
• Medicijnen tegen ↑bloeddruk en ↑cholesterol
  
• Metformine: maakt cellen gevoeliger voor insuline
  
• Gliclazide: verlaagt de bloedsuiker.

• Amaryl: stimuleert alvleesklier → insuline ↑

Maakt cellen gevoeliger voor insuline

Stimuleert alvleesklier om meer insuline te maken

Verlaagt de bloedsuiker

Zwangerschapsdiabetes

• Verdwijnt na de zwangerschap
  
• Oorzaak: alvleesklier moet 3-4x zoveel insuline produceren.

Hyperglykemie > 10 mmol/l

• Te weinig insuline gespoten
  
• Infectieziekten, koorts
  
• Meer gegeten en dezelfde
  hoeveelheid insuline gespoten
  
• Braken.

Je controleert de bloedsuiker:

Wat moet je nu als eerste doen?

1. De zorgvrager een boterham laten eten
2. De zorgvrager frisdrank met suiker laten drinken
3. De zorgvrager dextro geven
4. De zorgvrager water laten drinken

Wat doen bij een hyperglykemie?

• Extra water laten drinken
  
• Actie volgens zorgdossier
  
• Bloedsuikercontrole na 2 uur herhalen.

Hypoglykemie < 4 mmol/l 

• Te laat of te weinig eten en normale
  hoeveelheid insuline gespoten
  
• Te veel inspanning
  
• Te veel insuline gespoten
  
• Stress
  
• Alcohol.

Je controleert de bloedsuiker:

Wat moet je nu als eerste doen?

1. De zorgvrager dextro geven
2. De zorgvrager water laten drinken
3. Extra insuline (bijspuitschema) geven
4. De zorgvrager laten bewegen/lopen

Wat doen bij een hypoglykemie?

• Dextro of andere suikers geven
  
• Daarna een boterham
  
• Overleg arts bij bewustzijnsdaling
  
• Glucagon toedienen (alleen in opdracht).

Complicaties

• Atherosclerose: slechte circulatie
  
• Polyneuropathie: beschadiging zenuwen
  
• Diabetische retinopathie
  
• Diabetische voet
  
• Ulcus cruris = 'open been'.

Diabetische voet

• Slechte genezing van wondjes → gangreen
  
• Oorzaak: slechte doorbloeding en neuropathie
  
• Passende schoenen en sokken, controle voet
  
• Pedicure met aantekening
  diabetische voet.

Je ontdekt een wond aan de
voet van een zorgvrager met
DM. Wat moet je doen?

1. Wond schoonmaken en verbinden
2. Pedicure (voor DM) inschakelen
3. Arts inschakelen
4. Niets, dat geneest vanzelf

Ulcus cruris

• 'Open been', chronisch recidiverende wond die zonder behandeling niet geneest
  
• Ambulante compressie therapie (ACT)
  
• Wondverzorging volgens afspraak
  
• Steunkousen na wondgenezing.

Wat heb je geleerd over diabetes mellitus?

Vertel in eigen woorden:

• Wat de oorzaak is van diabetes mellitus (DM)
• Wat het verschil is tussen DM type I en II
• Wat de behandeling is van DM
• Wat een hypo- en hyperglykemie is en wat je kunt doen
• Wat complicaties zijn van diabetes mellitus
  
  
• Wat zijn nu je leervragen over DM?

Welk cijfer geef je deze les?

110