1.5 Grammatica §3.3 Voltooid deelwoord

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1,2

Vrij lezen

Wat gaan we doen?

* Korte herhaling lesstof vorige week:
    - toepassing 't Kofschip X

    - Grammatica  §3.1 t/m §3.3 afmaken

* §3.4 Engelse werkwoorden

* Hoofdstuk 3 af (= 3 paragrafen) >> Klaar? Dan vrij lezen

Toets Grammatica H.3 => MA 31/10, DI. 01/11, WO. 02/11, DO.03/11 (tijdens les)

1. Wat gaan we doen?
2. Lesdoel
3. oefenopgaven gemaakte lesstof
   
   
4. Theorie §3.3 (zelf aant. maken)
5. Opdrachten Werkwoordspelling §3.3 + doorwerken aan §3.4*
   
   
6. Klaar? Vrij lezen >>
   
7. Terugkoppeling + weektaken
   TOETS: 

Lesdoel:

Je maakt aantekeningen van de spellingsregels 

Je spelt het voltooid en tegenwoordig deelwoord correct.

Je past alle werkwoordsvormen goed toe

Wanneer maak je gebruik van
" 't ex-kofschip "?

1. bij zwakke werkwoorden in de tegenwoordige tijd
2. bij alle werkwoorden in de tegenwoordige tijd
3. bij zwakke werkwoorden in de verleden tijd en voor de laatste letter van het voltooid deelwoord
4. bij alle werkwoorden in de verleden tijd en voor de laatste letter van het voltooid deelwoord

Herhaling lesstof vorige week: 10 oefenvragen

Vorige week is mijn nicht .........

[trouwen]

1. getrouwd
2. getrouwdt
3. getrouwt

Voor het diner ...... de kok een heerlijke maaltijd.
[bereiden]

1. bereide
2. bereidde
3. bereidden
4. bereiden

De kok .......... tien kilo verse groenten.

[stomen]

De kok .............. veertig kippen.

[braden]

Bij het uitserveren van het eten werd het personeel door kelnerin ..............
[aansturen]

Alle gasten ......... van een heerlijk diner.

1. genietten
2. genoten

Verleden tijd

VT ==> - sterke werkwoorden veranderen van klank

VT ==> - bij zwakke werkwoorden: [1] kijk naar hele werkwoord,
                   [2] leg je vinger op -en, [3] is de laatste letter een T, K, F,
                   S, C, H, P of X?, [4]

                                                          ja? schrijf dan STAM + TE(N)
                                                          nee? schrijf dan STAM + DE(N)

§3.3 Voltooid deelwoord

Welke begrippen ga je vandaag leren en gebruiken?

- voltooid deelwoord

- tegenwoordig deelwoord

- werkwoord als bijvoeglijk naamwoord

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord (vd) van sterke werkwoorden heeft soms een klinkerwisseling en eindigt vaak op -en: gezwommen, begonnen, gelezen.

   

Bij de zwakke werkwoorden hoor je vaak aan de verleden tijd of je ‘t’ of ‘d’ gebruikt: gebeurde – het is gebeurd (je hoort ‘d’).

Voorbeeld uit de praktijk

Tips voor laatste letter volt. dw.:

1. Het voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden eindigt op -t of -d. Omdat je geen verschil kunt horen tussen -t en -d, gebruik je de volgende regel: maak het woord langer:
   - geroerd / geroert? ==> de geroerDe soep ==> "De soep is geroerd."
   
   
2. Twijfel je over de laatste letter? Gebruik de letters t x f k s ch en p (’t ex-fokschaap):

• de letter voor -en in het hele werkwoord is t x f k s ch of p: gebruik -t
• de letter voor -en in het hele werkwoord is niet t x f k s ch of p: gebruik -d 

De groenten zijn in stukjes ....

[hakken]

1. gehakd
2. gehakdt
3. gehakt

Wij hebben mooie avonturen ......

[beleven]

1. beleefd
2. beleefdt
3. beleeft

Mijn zus heeft online veel kleding ........

[verkopen]

1. verkoopd
2. verkoopt
3. verkochd
4. verkocht

De vakbondsleider [beweren], dat hij lang genoeg heeft [onderhandelen].

1. beweerd / onderhandeld
2. beweerd / onderhandelt
3. beweert / onderhandeld
4. beweert / onderhandelt

niveau 2: maak nu de opgaven van Grammatica §3.3
(niveau 3/4: differentiatie vanaf volgende dia)

tegenwoordig deelwoord

Dit spel je met het hele werkwoord + d: werkend, slapend

Voorbeelden (het tegenwoordig deelwoord is onderstreept):

Op haar trouwdag zag Rosita er stralend uit.

Die manier van juichen is kenmerkend voor Ronaldo.

Hij zag haar ........... over het water zitten.

[turen]

1. turend
2. turendt
3. turent

Tom komt altijd ........., maar Fred neemt liever de fiets.
[lopen]

het bijvoeglijk naamwoord

werkwoord als bijvoeglijk naamwoord (deelwoord)

ALGEMENE REGEL:

• Spel een bijvoeglijk gebruikt deelwoord zo kort mogelijk. Dus: een vergrote foto (en niet een vergrootte foto).
• Dit geldt niet als de uitspraak daardoor verandert. In zulke gevallen voeg je wel een extra t of d in: het geschatte bedrag (en niet het geschate bedrag).

voorbeelden:

• besteden - het bestede geld
  
• hervatten - de hervatte werkzaamheden
• vangen - de gevangen vis
  

De meubelmaker ............ de stoel.

[bekleden]

1. beklede
2. bekleden
3. bekleedde
4. bekleedden

De ............ stoel.

1. beklede
2. bekleden
3. bekleedde
4. bekleedden

De weg wordt ............

[verbreden]

1. verbreed
2. verbreedt
3. verbreet

Vorige week ............ de stratenmakers de weg.
[verbreden]

1. verbreden
2. verbreedde
3. verbrede
4. verbreedden

De ............ weg.

1. verbrede
2. verbreedde

De ................. minister

(aftreden)

1. afgetrede
2. afgetreden

Wat is voor jou van toepassing:

1. ik begrijp de behandelde theorie nu goed of beter
2. ik weet niet zeker of ik het allemaal snap, maar ga nu eerst zelfstandig werken aan de lesstof
3. ik weet niet zeker of ik het snap, ik wil graag verder samenwerken (binnenring)
4. ik snap de theorie nog niet en wil graag nog meer uitleg (binnenring)

Niveau 3/4: maak nu de opgaven van Grammatica §3.3

Rondvraag

Zijn er nog vragen?

Werk zelfstandig door aan de opdrachten:

- Grammatica §3.3

- Grammatica §3.4

- vrij lezen