Hst.8 §8.3 N-kringloop (15 en 19 juni)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

§8.3 Stikstofkringloop

Overbemesting, Eutrofiëring & Waterbloei

Stikstofkringloop

Rotting, Ammonificatie, nitrificatie, denitrificatie

En de stikstofcrisis: "Waarom waren de boeren boos?"

Wat is stikstof??
Scheikundig element:

1. H
2. N
3. P
4. S

Noem een stof / molecuul in je lichaam dat stikstof bevat

in welke stoffen/moleculen vind je stikstof terug in de omgeving? (niet in organismen)

Koolstofkringloop

BINAS 93F

Stikstofkringloop

BINAS 93G

Koolstofkringloop

kringloop die uit balans is door veel sources

Kun je zelfstandig: komt terug in huiswerkopdracht

herhaling derde klas

Volgende les: stel vragen

Ne verder met stikstof(kringloop)

Stikstof

• Wat is stikstof? N!
  
• Waarvoor hebben organismen stikstof nodig?
• Hoe zit de stikstofkringloop in elkaar?

Stikstof nodig?

• In lucht: 78% N gas
  

• (Vloeibare stikstof...)
  

Stikstof is nodig voor:

• aminozuren -> eiwitten
  
• in DNA

Gebruikelijke route

A: Planten nemen nitraat (NO₃-) op.

B: Er vindt stikstofassimilatie plaats
     vorming aminozuren

(vorming eiwitten is voortgezette assimilatie)

C: Dier eet plant, verteert en assimileert eigen        organische stoffen.

D: Bij dissimilatie komt ureum vrij. 

E: Rottingsbacterien breken ureum af tot NH₃

F: NH₃ lost in (grond)water op tot NH₄+

G: Nitrietbacterien zetten NH₄+ om in NO₂-

H: Nitraatbacterien zetten NO₂- om in NO₃-

Bijzondere route

• Sommige bacteriën kunnen ammoniak (NH₃) omzetten in N₂(g). 
• Gevolg: bodem minder voedselrijk voor planten.

• Weer andere bacteriën kunnen N₂ (g) omzetten in NH₃ (zie plaatje + Binas 93G).
• Gevolg: bodem voedselrijker.
• !! Groenbemesten

Andere routes

'Verstorende' routes:

- NO₃-  > NH₄+    ammonificatie

- NO₃- > N_{2 (g)    denitrificatie}

Er kan stikstof (tijdelijk) verloren gaan via:

- uitspoeling in de bodem (NH₄- en NO₃-)  

- vervluchtiging (NH₃)

8. Denitrificerende bacteriën maken...

1. N2
2. NO3-

8. Stikstofbindende bacteriën gebruiken...

1. N2
2. NO3-

Nijntje en het nitraat

overzicht van de N-kringloop

https://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/nijntjeenhetnitraat.htm

Samenvatting:

• stikstof=N, zit in eiwitten (en DNA);
  
• planten hebben nodig NO₃^-
• veel meer omzettingen dan bij C-kringloop; kennen m.b.v. Binas
• volgende les: wat gaat er mis...?
  

Nu nadenken zelf aan de slag:

1. eerst 2 open vragen
2. huiswerk: Lezen + maken §8.3 t/m vraag 5 
   

(2p) Waarom bemesten boeren hun akker met landbouwgewassen?

planten hebben stikstof nodig voor groei, waarom stikstofcrisis? Wat weet je ervan? linkje naar artikel mag ook.

verder met de N-kringloop

(19 JUNI)

• op welke manier kunnen mensen de stikstofkringloop beïnvloeden?
• kunstmest, eutrofiëring, groenbemesting, stikstofcrisis
• & Binas in de vingers

Welke N-bron gebruiken planten voornamelijk?

1. N2
2. NO3-
3. NH3
4. aminozuren

Welke N-bron gebruiken consumenten voornamelijk?

1. assimilatie
2. NO3-
3. aminozuren
4. ureum

In welke vorm komt stikstof vrij bij het verkeer?

1. N2
2. CO2
3. NOx
4. NH3

In welke vorm komt stikstof vooral vrij bij veehouderij?

1. N2
2. aminozuren
3. NOx
4. NH3

N-kringloop

Binas 93G

let op de legenda

op welke manier verstoren mensen nog meer de N-kringloop?

(Binas 93G of bron 7) De omzetting van nitriet naar nitraat noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

(Binas 93G of bron 7) De omzetting van eiwit naar ammoniak noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

(Binas 93G of bron 7) De omzetting van nitraat naar stikstofgas noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

Hoe kan NH3 uit de kringloop verdwijnen?

1. omzetten naar NH4+
2. ammonificatie
3. vervluchtiging
4. uitspoeling

eutrofiëring

• Je moet weten op welke manieren mensen de N-kringloop beïnvloeden.
• Wat gebeurt er als er teveel nitraat in de bodem / in het water zit?
• Leg uit hoe eutrofiëring van water leidt tot O2-arm water!
• http://www.biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/eutrofiering.htm 

eutrofiëring -> waterbloei

Leg uit hoe overbemesting uiteindelijk kan leiden tot vissterfte.

N uit de kringloop door:

Oogsten

(vervluchtiging en uitspoeling)

N in de kringloop door:
(kunst)mest gebruiken
groenbemesting

GROENBEMESTING
Hoe werkt groenbemesting?
Welk type planten wordt hiervoor gebruikt?

Is groenbemesting beter of slechter voor het milieu dan (kunst)mest? Waarom?