Geschiedenis 2.1

Ik leer hoe de kritiek op de rooms-katholieke kerk leidde tot de Reformatie en uiteindelijk tot de splitsing in de christelijke kerk.
2.1 Onrust in de kerk
Geschiedenis 2d
2.1 Onrust in de kerk maken opdracht 3,4,6,7,8
1 / 41
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 2

This lesson contains 41 slides, with text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 90 min

Items in this lesson

Ik leer hoe de kritiek op de rooms-katholieke kerk leidde tot de Reformatie en uiteindelijk tot de splitsing in de christelijke kerk.
2.1 Onrust in de kerk
Geschiedenis 2d
2.1 Onrust in de kerk maken opdracht 3,4,6,7,8

Slide 1 - Slide

slides nog kiezen en ordenen:

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

Misstanden in de katholieke kerk
  •     Rond het jaar 1500 kritiek op de katholieke kerk neemt toe

  •     Hoe leefden de paus en bisschoppen?

  •     Wat waren de kritiekpunten van de mensen op de kerk?
  1.     Geestelijken houden zich niet aan de regels van het geloof
  2.     Geestelijken leven in rijkdom en streven naar macht
  3.     Geestelijken trouwden en hadden kinderen 
  4.     Priesters verleenden nauwelijks zielzorg

Slide 4 - Slide

Luther ontketent de hervorming
  • Wie was Maarten Luther?
  • Met welke vraag worstelde hij?

  • Bijbel in het Duits

  • Kritiek op de manier van geldinzameling van geestelijken


Slide 5 - Slide

Luther ontketent de hervorming
  • Een plekje in de hemel kopen
  • Aflaatbrief
  • Bewijs dat je zondige gedrag was vergeven
  • Gods genade

Slide 6 - Slide

Luther ontketent de hervorming
  • Maar dat kan helemaal niet!
  • Door alleen oprecht te geloven kon je met Gods genade in de hemel komen


  • Dus niet met aflaatbrieven en...

Slide 7 - Slide

De protestantse kerken
  • De keizer verklaarde Luther vogelvrij
  • Luther krijgt bescherming
  • Steeds meer vorsten sluiten zich aan bij Luther
  • Godsdienstoorlog

Slide 8 - Slide

1517
  • nog 95 stellingen

  • Hoe reageren de geestelijken op Luther?
  • En keizer Karel V?

  • ''Ik kan alleen overwonnen worden door de Bijbel, die ik hier heb aangehaald''

Slide 9 - Slide

De protestantse kerken
  • 1555: de Vrede van Augsburg
  • De vorst mag het geloof in zijn eigen gebied bepalen
  • Er ontstaat een nieuwe kerk: de protestantse kerk

Slide 10 - Slide

De Hervorming of Reformatie van Luther
  • Gevolgen voor de christelijke kerk en voor de rijk van Karel V
  1. Twee vormen van het christelijke geloof: de protestantse en katholieke
  2. Godsdienstoorlog tussen keizer Karel V en vorsten die voor Luther kiezen
  3. 1555: Vrede van Augsburg, ieder Duitse vorst mocht in zijn gebied het geloof bepalen

  • Wat betekent punt 3 voor de macht van Karel V?

Slide 11 - Slide

Johannes Calvijn
  • Hervormer
  • Je lot is bepaalt (predestinatie)
  • Leven volgens strikte regels
  • Als de vorst tegen Gods wil strijd mag je in verzet komen
  • Veel aanhang in Nederland
Maarten Luther
  • Hervormer
  • Alleen door oprecht te geloven
  • Leven volgens strikte regels
  • Vorst mag nooit afgezet worden
  • Veel aanhang in Duitsland

Slide 12 - Slide

Misstanden
  • Tijdens de middeleeuwen werd de kerk steeds machtiger en rijker
  • Misstanden in de kerk:
  • 1. Rijken konden bisdommen kopen (simonie)
  • 2. Geestelijken hielden zich niet aan celibaat 
  • 3.  Aflatenhandel: in plaats van vergeving voor je zonde kon je deze afkopen

Slide 13 - Slide

Reformatie
  • 1517: Maarten Luther publiceert 95 kritiekpunten op de kerk: start Reformatie
  • Kern: het ware geloof staat in de bijbel, de kerk is overbodig
  • 1521: keizer Karel V eist dat hij zijn kritiek intrekt --> excommunicatie na weigering
  • Gevolg: godsdienstoorlogen in Duitsland
  • 1555: godsdienstvrede van Augsburg
  • Cuius regio, eius religio: de vorst bepaalt het geloof

Slide 14 - Slide

Calvijn
  • De protestant Johannes Calvijn is veel strenger dan Luther:
  • 1. Priesters moeten land regeren, niet vorsten
  • 2. Predestinatie: god heeft al vantevoren bepaald of je in paradijs of hel terecht komt
  • In de Nederlanden is men voornamelijk Calvinistisch 
  • De landsheer is echter katholiek... 

Slide 15 - Slide

Humanisme

  • Renaissance: filosofen onderzoeken originele teksten uit oudheid
  • Humanisten stellen mens centraal: Carpe Diem
  • Uit bijbelonderzoek blijkt dat de kerk zich niet aan de leefregels van Christus hield
  • Beroemdste humanist: Desiderius Erasmus
  • Eind 15e eeuw: groeiende kritiek op kerk

Slide 16 - Slide

De Opstand
2.1 Onrust in de kerk

Slide 17 - Slide

Rond het jaar 1500 hadden veel mensen kritiek op de katholieke kerk. De priesters en monniken vertelden de gelovigen hoe ze moesten leven maar zelf deden ze alles wat God verboden had.  
 
De paus en de bisschoppen leefden in grote weelde en luxe.  Terwijl God dit niet zo had bedoeld.  

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Slide

De katholieke kerk zamelde geld in voor de bouw van een nieuwe kerk: de Sint Pieter in Rome. Ze kregen hiervoor veel geld omdat mensen aflaten gingen kopen.  
 
Met een aflaat had je bewijs dat een stukje van je zondige gedrag was vergeven. 
 

Slide 20 - Slide

Gelukkig was er één iemand die het het hier niet mee eens was ..  
 
De Duitse monnik Maarten Luther (1483-1546) was het niet  
eens met het kunnen kopen van Aflaten. Hij spijkerde daarom 
95 stellingen op de deur van een kerk over hoe je wél moest  
geloven en wat de katholieke kerk fout deed.  
 
Hij werd door de katholieke kerk verbannen ..   
 

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Slide

Ondanks dat de kerk en de keizer Maarten Luther in de ban deden, was de kiem gelegd: er brak overal kleine oorlogen uit tussen katholieken en deze nieuwe protestanten die het eens waren met Luther.  
  
Met de hervorming van het Christendom zorgde Maarten Luther voor de Reformatie: de stichting van een complete nieuwe kerk met een eigen geloofsovertuiging namelijk de protestanten.  


Slide 23 - Slide

Slide 24 - Video

Erasmus

Slide 25 - Slide

Erasmus
  • Nederlandse humanist
  • Schrijver van het boek Lof der zotheid


Belangrijkste punten uit het boek:

  • De Kerk zou moet handelen zoals in de Bijbel staat
  • De geestelijkheid zou sober moeten leven, net zoals Jezus.

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Video

0

Slide 28 - Video

Katholieke kerk (1)
  • Christelijke kerk

  • Staat onder leiding van de Paus in Rome (vandaar ook wel: Rooms-Katholieke Kerk)

  • Hiërarchisch: er is een duidelijke leider en indeling van macht

  • De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in het Latijn

Slide 29 - Slide

Katholieke kerk (2)
  • Er staan beelden in de kerk

  • Deze beelden (van bijvoorbeeld heiligen) worden soms ook vereerd

  • Ook relieken (overblijfselen van heiligen) worden vereerd

  • Er zijn magische handelingen en rituelen, zoals: wijn/bloed en brood/lichaam

Slide 30 - Slide

Reformatie (1)
  • Betekent hervorming

  • In dit geval hervorming van de katholieke kerk

  • Begint aan het einde van de middeleeuwen, in de 15e eeuw

  • Protesteren tegen de macht en rijkdom (o.a. door aflaten) van de katholieke kerk

Slide 31 - Slide

Reformatie (2)
  • Belangrijkste hervormers: Maarten Luther en Johannes Calvijn

  • In 1517 komt Luther met 95 stellingen (vooral tegen aflaten)

  • Hij hoopt dat de Paus mee wil denken en de Kerk zal hervormen

  • Luther wordt echter door de Paus in de ban gedaan

Slide 32 - Slide


Waarom heeft Luther succes?

  • Door de uitvinding van de boekdrukkunst kunnen de teksten van Luther snel worden gekopieerd en verspreid.
  • Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.
  • De ideeën (van eenvoud en soberheid) spreken veel arme gelovigen aan.
  • Veel gelovigen zijn het niet eens met de aflaten: Luther durft er iets van te zeggen.

Slide 33 - Slide

Maarten Luther (1483-1546)
Duitse monnink die grote moeite had met de aflaten en levensstijl van de geestelijken. 
Veel aanhangers in Duitsland.
Johannes Calvijn (1509-1564)
Zwitserse hervormer die vond dat beelden niet in de Kerk thuishoorden. 
Veel aanhangers in Nederland

Slide 34 - Slide

Protestantse kerk
  • Christelijke kerk

  • Er is geen duidelijke leider

  • De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in de volkstaal

  • Geen beelden en/of verering van heiligen en relieken (is afleiding)

  • Sobere handelingen

Slide 35 - Slide

Gevolgen van de reformatie
  • Splitsing in de christelijke kerk (1517): ontstaan van de protestantse kerken (ook wel: hervormde- of gereformeerde kerk) naast de katholieke Kerk

  • Protestantse kerk spreekt veel (arme) mensen in West-Europa aan.

  • Vervolging van protestanten (ketters)

Slide 36 - Slide

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...
...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst

Slide 37 - Slide

Erasmus

Slide 38 - Slide

Slide 39 - Video

Slide 40 - Slide

Slide 41 - Slide